Od danych do decyzji: ewaluacja polityk dochodowych z wykorzystaniem mikrosymulacji podatkowo-świadczeniowych 2400-ZEWW984

Kurs składa się z 5 wykładów, 9 zajęć w laboratorium komputerowym oraz sprawdzianu weryfikującego umiejętność samodzielnego przeprowadzenia i zinterpretowania wyników prostej symulacji zmiany podatkowo-świadczeniowej za pomocą modelu EUROMOD. Po zakończeniu kursu Student powinien umieć samodzielne wygenerować ograniczenia budżetowe dla prostej reformy polegającej na zmianie parametrów istniejącej polityki, utworzenie scenariusza symulacyjny dla takiej reformy. Przeprowadzić symulację wyników (tj. wartości dochodu do dyspozycji) dla scenariusza bazowego i reformy, a następnie skomentować efekty fiskalne, dystrybucyjne oraz zmiany w ubóstwie, nierównościach dochodowych i skali progresywności po implementacji zmiany regulacyjnej.
Część I. Wprowadzenie [1-2]
Wykład 1 [1]. Początki. Prace Orcutta z lat 50. i 60. (Orcutt, 1957 i 1960). Krytyka podejścia reprezentatywnego konsumenta przy analizowaniu efektów polityk gospodarczych oraz konsekwencje agregowania wartości z nieliniowych relacji przy ewaluacji polityk społecznych. Korzyści z analiz dystrybucyjnych w naukach społecznych. Postulowana „architektura” modelu symulacyjnego – inputs, outputs, operating characteristics. Specyfika modeli podatkowo-świadczeniowych. Historia rozwoju modeli podatkowo-zasiłkowych : od „kalkulatorów” podatkowo-świadczeniowych do modeli dynamicznych.
Wykład 2 [2]. Rodzaje modeli podatkowo-świadczeniowychi ich zastosowania: modele statyczne, behawioralne, dynamiczne. Modele korzystające z danych syntetycznych (The OECD tax-benefit calculatr, HHoT/Euromod) i danych reprezentatywnych. Zastosowanie mikrosymulacji podatkowo-świadczeniowych. Problemy przy ocenie efektów zmian podatkowo-świadczeniowych (zmienność populacji, zmienność i współzależności polityk, zmiany behawioralne). Typowe zagadnienia: walidacja danych sondażowych, modyfikowanie danych wejściowych, analizy niedostatku dochodowego i zróżnicowania dochodów, wykorzystanie indeksacji, analizowanie zmian w finansowej motywacja do pracy, analizy porównawcze rozwiązań z różnych krajów (Figari, Paulus, Sutherland, 2014).

Wykład 3 [3] Omówienie przykładowych prac/zastosowań: np. Immervoll, O’Donoghue (2001), Bargain & Callan (2010), Gasior & Recchia (2018), Christl, De Poli, Figari, 2023 ; Blasco, Guillaud, Zemmour, 2023; Tervola, J., Mesiäislehto, M., & Ollonqvist, 2023; Frericks, Gurín, Höppner, 2023; Avram, Popova, 2022. Podatkowe-świadczeniowe modele dla Polski: SIMPL i EUROMOD/PL.
Część II. OECD tax-benefit calculator
Laboratorium 1 [4]. The OECD Tax-Benefit Calculator – przykład modelu dla danych syntetycznych. Dokumentacja modelu: zakres modelu (uwzględnione i nieuwzględnione rozwiązania podatkowe oraz świadczeniowe). Wyniki modelu: ograniczenia budżetowe gospodarstw domowych, dochód rozporządzalny:net houshold income, wskaźniki obciążeń podatkowych, hojności świadczeń – stopa zastąpienia netto NRR, adekwatność dochodu, finansowej motywacji do pracy – PTR, METR). Przykładowe raporty wykorzystujące dane z kalkulatora (np. Taxing Wages).
Laboratorium 2 [5]. Ćwiczenia 1. Symulacja i analiza ograniczeń budżetowych dla różnych rodzajów rodzin i różnych wartości wynagrodzeń.
Laboratorium 3 [6]. Ćwiczenia 2. Symulacja wartości wskaźników: NRR, symulacja wskaźnika adekwatności świadczeń minimalnego dochodu, efektywnej krańcowej stopy podatkowej (METR), wskaźnika podatku partycypacyjnego (PTR).
Część III. EUROMOD
Wykład 4. [6] Projekt „Euromod” : kiedy, gdzie, jak i dlaczego zdecydowano się na budowę podatkowo-zasiłkowych modeli mikrosymulacyjnych (Figari, Southerland, 2013). Obecny etap rozwoju: kraje i możliwości (moduły). EUROMOD-ONLINE. EUROMOD-Desktop. Omówienie przykładowych prac.

Laboratorium 4 [7]. Ćwiczenia 3. EUROMOD-ONLINE. Symulacje ograniczeń budżetowych z wykorzystaniem danych syntetycznych: identyfikacja efektów reform dla przykładowych rodzin. Symulacje z wykorzystaniem danych EU-SILC: efekty fiskalne i dystrybucyjne wybranych reform.

Wykład 5 [8]. Jak powstaje EUROMOD ? Dane źródłowe EU-SILC. Budowa modelowej bazy danych na podstawie EU-SILC (Codebook). Ograniczenia modelowej bazy danych (zmienne symulowane i niesymulowane). Dokumentacja : analizy i wykorzystanie „Country Report”.

Laboratorium 5-6 [9-10] Ćwiczenia 4. EUROMOD/HHoT. Podstawowe element panelu. Moduł HHoT (Hypothetical Household module). Dokumentacja HHoT. Definiowanie hipotetycznych gospodarstw domowych. Generowanie zbioru wejściowego. Dodawanie zbioru wejściowego do modelu. Połączeniu danych z system (podatkowo-świadczeniowym). Symulacja ograniczeń budżetowych dla przykładowych rodzin. Analiza ograniczeń budżetowych.

Laboratorium 7-8 [11/12] Ćwiczenia 5. EUROMOD/Policy. Kodowanie polityk i instrumentów. Arkusz „Policy”: stałe (constants), uprate, listy dochodowe (income lists), tax units, definicje zmiennych dochodowych, kodowanie polityk, definicje zmiennych wynikowych. Definiowanie zmiennej „dochód do dyspozycji” (ils_dispy). Zmiana parametru systemowego. Tworzenie nowej „policy”. Porównanie ograniczeń budżetowych dla scenariusza bazowego i reformy (zmiana parametru systemowego). Przykładowa implementacja nowej polityki.

Laboratorium 9-10 [13/14] Ćwiczenia 6.EUROMOD. Symulacja dochodów do dyspozycji na danych treningowych odzwierciedlających dane EU-SILC dla przykładowego kraju. Zaprojektowanie zmiany systemowej. Budowa i symulacja nowego scenariusza symulacyjnego (reforma). Porównanie wyników dla scenariusza bazowego i dla reformy za pomocą aplikacji „In-depth Analysis”. Interpretacja wyników.

Sprawdzian [15]: Samodzielne wygenerowanie ograniczeń budżetowych dla zadanej reformy, utworzenie scenariusza symulacyjnego zawierającego reformę. Symulacja wyników (wartości dochodu do dyspozycji) dla scenariusza bazowego i reformy na danych treningowych, ocena efektów fiskalnych, dystrybucyjnych oraz analiza zmian w ubóstwie, nierównościach dochodowych i skali progresywności.

Szacunkowy nakład pracy studenta:
Typ aktywności K (kontaktowe) S (samodzielne)
wykład (zajęcia) 10 0
ćwiczenia (zajęcia) 18 0
egzamin 2 0
konsultacje 0 0
przygotowanie do ćwiczeń 0 9
przygotowanie do wykładów 0 1
przygotowanie do kolokwium 0 0
przygotowanie do egzaminu 0 10
… 0 0
Razem 30 20=50