Finanse publiczne 2400-ZEWW687
1. Finanse publiczne jako dyscyplina naukowa (zadania publiczne, środki publiczne, definicja finansów publicznych, przedmiot finansów publicznych, sektor finansów publicznych, ekonomia sektora publicznego, interdyscyplinarność finansów publicznych)
2. Podstawowe teorie finansów publicznych: rys historyczny (merkantylizm, doktryna liberalna, teoria ortodoksyjna, nurt interwencjonistyczny, finanse publiczne w teorii Keynesa i teoriach neokeynesowskich, monetaryzm wobec finansów publicznych, podejście nowej ekonomii klasycznej do finansów publicznych, tzw. nowy konserwatyzm fiskalny)
3. Funkcje finansów publicznych (podział funkcji finansów publicznych według R. Musgrave: funkcja alokacyjna, funkcja redystrybucyjna, funkcja stabilizacyjna, inne funkcje finansów publicznych: informacyjna, ustrojowa, bodźcowa, kontrolna i planowania, zależności między poszczególnymi funkcjami)
4. Finanse publiczne w prawie (finanse publiczne w prawodawstwie państw rozwiniętych, finanse publiczne w ustawodawstwie polskim: Konstytucja RP, ustawa o finansach publicznych, ustawa budżetowa, ustawa - Ordynacja Podatkowa, inne ustawy podatkowe, ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ustawa o zamówieniach publicznych)
5. Sektor finansów publicznych na tle całej gospodarki (sektor finansów publicznych a sektor publiczny, sektor finansów publicznych jako część całego systemu finansowego danego państwa, porównanie sektora finansów publicznych i rynkowego systemu finansowego z punktu widzenia dominujących powiązań organizacyjnych, głównych ogniw systemu i wykonywanych funkcji)
6. Dochody publiczne (wpływy bezzwrotne, wpływy zwrotne, rodzaje dochodów publicznych, definicja podatku, klasyfikacja podatków, zasady podatkowe, techniki poboru podatków, rozkład obciążenia podatkowego, optymalne opodatkowanie bezpośrednie i pośrednie)
7. Wydatki publiczne (rodzaje wydatków publicznych, wzrost wydatków publicznych, prawo Wagnera, hipoteza Peacock-Wiseman`a, warunki efektywności wydatków publicznych, wpływ wydatków publicznych na sektor prywatny)
8. Budżet państwa (pojęcie budżetu państwa, zasady budżetowe, etapy tworzenia budżetu, realizacja budżetu państwa, rozliczanie wykonania budżetu państwa, zamknięcie roku budżetowego, przebieg cyklu budżetowego, dyscyplina budżetowa, czynniki równowagi budżetowej, mechanizm powstawania deficytu budżetowego)
9. Deficyt budżetowy i dług publiczny (deficyt rzeczywisty, deficyt strukturalny, deficyt cykliczny, rodzaje długu publicznego, przyczyny zadłużenia publicznego, instrumenty zaciągania długu publicznego, zarządzanie długiem publicznym, granice zadłużenia publicznego, koszty obsługi zadłużenia publicznego)
10. Polityka fiskalna (cele polityki fiskalnej, instrumenty polityki fiskalnej, fiskalna polityka stabilizacyjna, koncepcja równoważności ricardiańskiej, twierdzenie Haavelmo, polityka fiskalna a polityka monetarna, redystrybucja dochodów przez państwo)
11. System finansów publicznych w Polsce (dochody i wydatki publiczne, system podatkowy, sfera budżetowa, fundusze celowe, agencje rządowe, inne podmioty sektora finansów publicznych, budżet państwa, budżet państwa a Skarb Państwa, finanse jednostek samorządu terytorialnego, budżety samorządów lokalnych a budżet państwa, dynamika długu publicznego, nadzór w sektorze finansów publicznych, zmiany w polskim systemie finansów publicznych na skutek kryzysu finansowego z 2008 r.)
12. Systemy finansów publicznych w innych państwach (systemy finansów publicznych w wybranych krajach Unii Europejskiej, system finansów publicznych w Stanach Zjednoczonych, system finansów publicznych w Rosji, system finansów publicznych w Kanadzie, system finansów publicznych w Japonii)
13. Finanse publiczne wobec globalizacji (ewolucja roli państwa w gospodarce, zmiana struktury dochodów i wydatków publicznych w konsekwencji międzynarodowej integracji gospodarczej na przykładzie UE, stopień harmonizacji podatków bezpośrednich i podatków pośrednich w UE, konkurencja podatkowa między zintegrowanymi obszarami gospodarczymi, ograniczanie wydatków publicznych jako warunek konkurencyjności gospodarki, konsekwencje globalizacji rynków finansowych dla zarządzania długiem publicznym)
14. Badania naukowe z zakresu finansów publicznych (przykłady podejmowanych problemów badawczych odnoszących się zarówno do krajów rozwijających się, jak i państw rozwiniętych, czasopisma naukowe specjalizujące się w zagadnieniach związanych z finansami publicznymi, źródła międzynarodowych statystyk dotyczących sektora finansów publicznych)
15. Podsumowanie
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student ma pogłębioną wiedzę o finansach publicznych w zakresie teorii i praktyki. Posiada umiejętność rozumienia i analizowania procesów ekonomicznych zachodzących we współczesnych systemach finansów publicznych na świecie, w tym w Polsce. Potrafi opisywać i wyjaśniać tak ważne i złożone zagadnienia jak na przykład zadłużenie publiczne, polityka fiskalna czy też konsekwencje procesu globalizacji dla systemu finansów publicznych. Uczestnicząc w kursie z tak interdyscyplinarnej dziedziny, jaką są finanse publiczne, ma świadomość konieczności samodzielnego i krytycznego uzupełniania swojej wiedzy przez całe życie.
Kryteria oceniania
Zaliczenie przedmiotu odbywa się na ocenę (przygotowanie pisemnego referatu i prezentacja na zajęciach).
Literatura
Barr N., Economics of the Welfare State, Oxford University Press, 2004
Creedy J., Tax and Transfer Tensions, Designing Direct Tax Structures, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK, 2011
Dolata S., Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym, Lex a Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011
Finanse, Praca zbiorowa pod redakcją prof. dr hab. J. Ostaszewskiego, Centrum Doradztwa i Informacji Difin Sp. z o. o., Warszawa 2013
Głuchowski J., Patyk J., Zarys polskiego prawa podatkowego, LexisNexis, Warszawa 2011
Grądalski F., Wstęp do teorii opodatkowania, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, 2004
Guziejewska B., Finanse publiczne wobec wyzwań globalizacji, Wydawnictwo Poltex, 2012
Korenik D., Korenik S., Podstawy Finansów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010
Kudła J., Ekonomia opodatkowania międzynarodowego, Difin, Warszawa, 2013
Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Finanse publiczne w Polsce, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007
Modern Public Finance, red. Atkinson A.B. An Elgar Reference Collection, 1991.
Musgrave R. A, Public Finance in a Democratic Society, Edward Elgar Publishing Limited, 2000
Osiatyński J., Finanse publiczne - Ekonomia i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
Owsiak S., Finanse publiczne, Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013
Owsiak S., Podstawy nauki finansów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002
Rosen H. S., Public Finance, IRWIN, Homewood, Boston 2005
Rosen H. S., Gayer T., Public Finance, McGraw-Hill, 2010
Rosiński R., Polski system podatkowy, Poszukiwanie optymalnych rozwiązań, Difin, Warszawa 2010
Stiglitz J., Economics of the Public Sector, W. W. Norton & Co Ltd., 2000
System finansowy w Polsce, red. Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
Tax Reform in Open Economies, International and Country Perspectives, red. Claus I., Gemmell N., Harding M., White D., Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK, Northampton, MA, USA 2010
Wach K., Systemy podatkowe krajów Unii Europejskiej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006
Wernik A., Finanse Publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011
Wolański R., System podatkowy w Polsce, Oficyna: a Wolters Kluwer Business, Seria akademicka, Warszawa, 2009
Ziółkowska W., Finanse Publiczne, Teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2012
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: