Stopy procentowe na rynku pieniężnym w ujęciu historycznym. Problem lichwy 2400-ZEWW469

1. Kredyt, funkcje i rodzaje kredytów, ryzyko kredytowe
2. Czynniki określające cenę kredytu (ujęcie teoretyczne)
3. Mechanizm kształtowania się ceny kredytu (ujęcie historyczne). Długookresowe kierunki zmian - koszty kredytu któtkoterminowego w wybranych krajach europejskich
4. Problem lichwy pieniężnej: aspekty religijne, moralne, ekonomiczne i polityczne. Jak normy religijne i etyczne wpływały na procesy gospodarcze i zachowania ekonomiczne jednostek w dziedzinie kredytu.
5. Prawo o lichwie pieniężnej, jego wpływ na poziom stóp procentowych na rynku pieniężnym. Negatywne i pozytywne konsekwencje ustaw antylichwiarskich w średniowieczu i czasach nowożytnych
6. Rynek pieniężny w XVIII i XIX w. Zwycięstwo idei liberalnych. Ceny kredytu w XIX w. a rozwój systemu bankowego.
7. Powstanie banków "ubogich ludzi" (niebankowe instytucje oferujące dostępny kredyt). Rozwój spółdzielczości kredytowej jako reakcja na odejście państw od ustawodawstwa antylichwiarskiego
8. Powrót do polityki regulacji ceny kredytu w I połowie XX wieku (przykłady wybranych państw): kontekst i przyczyny. Wpływ na kształt systemu bankowego. Wpływ na rynek pieniężny
9. Prawo o lichwie pieniężnej w II Rzeczypospolitej. Przyczyny społeczne i ekonomiczne. Konstrukcja maksymalnej stopie procentowej
10. Wpływ ustawodawstwa antylichwiarskiego na polski system bankowy (kartel bankowy) Konsekwencje dla kształtu rynku pieniężnego. Skutki makroekonomiczne
11. Regulacja stóp procentowych w II połowie XX wieku - przypadek gospodarek rynkowych i regulowanych
12. Deregulacja rynków pieniężnych w latach 90. XX wieku.
13. Powrót do regulacji stopy procentowej w Polsce 2005 r. Przyczyny. Konstrukcja współczesnej stopy maksymalnej (różna od przedwojennej)
Szczegółowe warunki uczestnictwa:
Student podejmujący te zajęcia powinien dysponować wiedzą z zakresu organizacji rynków pieniężnych oraz teorii ekonomii (czynniki determinujące poziom stóp procentowych, oddziaływanie stóp na rynek pieniężny oraz gospodarkę realną).
Spodziewane efekty kształcenia:
Efektem kształcenia powinna być wiedza teroretyczna i empiryczna dotycząca czynników określających poziom stopy procentowej na rynku pieniężnym w ujęciu historycznym. Na poziom ów oddziaływały z jednej strony czynniki instytucjonalne, głównie regulacje państwowe i stan organizacji systemu bankowego (czynniki podażowe) z drugiej zapotrzebowanie na kredyt ze strony podmiotów gospodarczych i konsumentów (czynniki popytowe). W ujęciu sekularnym stopa procentowa rynku pieniężnego kształtowała się w "normalnych" warunkach na poziomie 5-6%, przy czym w krajach peryferyjnych była o kilka punktów procentowych wyższa, w krajach rozwiniętych - niższa. Stopa procentowa ulegała istotnym zmianom w okresach zaburzeń (zarówno o charakterze endogenicznym jak i egzogenicznym). Problematyka dotycząca tych zagadnień (w szczególności tzw. naturalnej stopy procentowej) była przedmiotem rozważań teoretycznych. Opanowanie i zrozumienie tych problemów uznajemy za najistotniejsze efekty kształcenia.

Szczegółowe zasady zaliczania zajęć:
Podstawą zaliczenia jest przygotowanie, wygłoszenie na zajęciach oraz złożenie w postaci maszynopisu referatu prezentującego rynek pieniężny wybranego kraju w ujęciu średniookresowym (bądź dłuższym dla starszych epok historycznych). Referat powinien zawierać analizę stóp procentowych nań występujących, zasadniczym pytaniem, na które ma odpowiedać jest wskazanie czynników określających ich poziom. Ponieważ referaty dotyczyć będą rynków pienieżnych różnych państw w tym samym okresie historycznym, pozwoli to na ich porównywanie i formułowanie wniosków odnośnie podobieństw bądź odmienności. Ocena za referat stanowić będzie 60% oceny zaliczającej przedmiot, ocena za prezentację - 30%, ocena za udział i aktywność - 10%.