Ryzyko operacyjne w działalności banku 2400-ZEWW390
Wykład ma za zadanie omówić następujące kwestie:
1. Ryzyko bankowe – rodzaje ryzyka i źródła jego powstawania
Pojęcie ryzyka bankowego; Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej; Zarządzanie ryzykiem bankowym jako element polityki działania banku; Ryzyko w wewnętrznym i zewnętrznym obszarze świadczenia usług; Działania i mechanizmy służące redukcji ryzyka bankowego; Metody badania i ograniczania ryzyka bankowego (ryzyka kredytowego, stopy procentowej, walutowego, płynności).
2. Ryzyko operacyjne w działalności banku – pojęcie, przyczyny i skutki
Definicje ryzyka operacyjnego; Rodzaje ryzyka operacyjnego; Matematyczne ujęcie ryzyka operacyjnego; Ryzyko operacyjne a inne ryzyka występujące w banku; Identyfikacja źródeł i czynników ryzyka operacyjnego; Skutki ryzyka operacyjnego.
3. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym w banku
Struktura zarządzania ryzykiem operacyjnym w banku; Systemowe zarządzanie ryzykiem operacyjnym; Bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym; Kryteria jakościowe i ilościowe budowy systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym; Struktura organizacyjna i rola poszczególnych jednostek organizacyjnych w procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym.
4. Ryzyko operacyjne w regulacjach nadzorczych
Wypłacalność i adekwatność kapitałowa banków; Pojęcie kapitału regulacyjnego i zasady jego wyznaczania; Regulacje dotyczące adekwatności kapitałowej; Adekwatność kapitałowa w Nowej Umowie Kapitałowej; Metody wyznaczania kapitału na pokrycie strat z tytułu ryzyka operacyjnego.
5. Jakościowe metody pomiaru ryzyka operacyjnego
Metody kwalifikatywne i quasi-kwantyfikatywne (mieszane) pomiaru ryzyka operacyjnego; Ocena ryzyka operacyjnego przy użyciu podejścia samooszacowania (ang. risk self-assessment) z wykorzystaniem miar niemetrycznych (np. za pomocą opisu słownego lub zobrazow.ania graficznego); Zastosowanie metody grupowej oceny ekspertów i prawdopodobieństwa subiektywnego do oceny ryzyka operacyjnego; Mapa ryzyka operacyjnego.
6. Ilościowe metody pomiaru ryzyka operacyjnego
Pomiar i kategoryzyzacja strat operacyjnych; Analiza zależności między różnymi czynnikami ryzyka operacyjnego. Pomiar częstotliwości, dotkliwości zdarzeń operacyjnych; Szacowanie ryzyka metodą OpVaR; Szacowanie ryzyka w oparciu o KRI. Budowa macierzy samooszacowania OR. Sieci Bayesa.
7. Ograniczanie ryzyka operacyjnego
Analiza dostępnych metod ograniczania ryzyka operacyjnego, w tym:
a) Instrumenty finansowe ograniczające ryzyko operacyjne (programy ubezpieczeniowe; pochodne instrumenty zarządzania ryzykiem operacyjnym: ORL Bond, OR Swap, OR FTH put);
b) Zarządzanie jakością jako element ograniczający ryzyko operacyjne (koncepcja zarządzania przez jakość; budowanie strategii jakości w organizacji, koszty i korzyści związane z wdrażaniem strategii jakości, kompleksowe zarządzanie przez jakość (TQM), klient jako główny weryfikator jakości, wizerunek organizacji jako narzędzie jakości);
c) Etyka i moralność w biznesie (istota, cele i obszary zainteresowania etyki biznesu, wybrane systemy i kierunki etyczne jako podstawa wyborów moralnych w biznesie, zasady i procedury pomocne przy dokonywaniu wyborów etycznych, najważniejsze zadania zarządzania zasobami ludzkimi);
d) Rola audytu w ograniczaniu ryzyka operacyjnego (elementy i rola systemu kontroli wewnętrznej w banku, rodzaje audytów, program audytu systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, zasady "najlepszej praktyki" - wymóg niezależności, profesjonalizmu i obiektywizmu).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W wyniku kursu student:
• potrafi identyfikować źródła, przyczyny i skutki ryzyka operacyjnego
• klasyfikuje zdarzenia do odpowiedniej kategorii bazylejskiej
• wie jak należy zaprojektować skuteczny system zarządzania ryzykiem operacyjnym
• umie stosować zarówno jakościowe, jak i ilościowe metody pomiaru tego ryzyka
Kryteria oceniania
Student powinien aktywnie uczestniczyć w prowadzonych zajęciach. Podstawą zaliczenia będą krótkie, przygotowywane w grupach prace dotyczące przyczyn, skutków i sposobów ograniczania wybranego rodzaju zdarzeń operacyjnych, a także pomiaru ryzyka operacyjnego.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Alexander C. (red.), Operational Risk. Regulation, Analysis and Management, Prentice Hall 2003
2. Basel Committee on Banking Supervision, Consultative Document. Operational Risk. Supporting Document to the New Basel Capital Accord, 2001
3. Basel Committee on Banking Supervision, Sound Practices for the Management and Supervision of Operational Risk, Publication No. 91, 2002
4. Basel Committee on Banking Supervision, Working Paper on the Regulatory Treatment of Operational Risk, 2001
5. Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, Metody proste wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego, Dokument konsultacyjny, DK/04/OPR, 2005
6. Komisja Nadzoru Bankowego, Rekomendacja M dotycząca zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach, Warszawa 2004
7. Lewandowski D., Ryzyko operacyjne w bankach – zarządzanie i audyt w świetle wymagań Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego, Bank i Kredyt, 2004
8. Matkowski P., Zarządzanie ryzykiem operacyjnym, Oficyna Ekonomiczna 2006
9. Orzeł J., Ilościowe metody pomiaru ryzyka operacyjnego, Bank i Kredyt, nr 7, 2005
10. Orzeł J., Jakościowe metody analizy ryzyka operacyjnego, reprezentowane ilościowo w przyjętej skali liczbowej, Analiza systemowa w zarządzaniu i finansach. Wybrane problemy, red. J. Hołubiec, t. 6, IBS PAN, EXIT, Warszawa 2004
Literatura uzupełniająca:
1. Allen L., Boudough J., Saunders A., Understanding Market, Credit, and Operational Risk. The Value at Risk Approach, Blackwell Publishing 2004
2. Basel Committee on Banking Supervision, International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards. A Revised Framework, 2005
3. 4. Cruz M., Modeling, Measuring and Hedging Operational Risk, Wiley 2002
4. Iwanicz-Drozdowska M., Nowak A., Ryzyko bankowe, Szkoła Główna Handlowa 2002
5. King J., Operational Risk. Measurement and Modelling, Wiley 2001
6. Marshall Ch., Measuring and Managing Operational Risks in Financial Institutions. Tools, Techniques and Other Resources, Wiley 2001
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: