Ekonomia opodatkowania 2400-ZEWW205
1. Pojęcie podatku, rodzaje podatków, zasady opodatkowania, typy progresji podatkowej.
2. Efektywność opodatkowania (zmiany zachowań podatników, koszty administracyjne i koszty dostosowania) i opodatkowanie produkcji nieefektywnej społecznie (zanieczyszczenia, opodatkowanie majątku zbędnego) Zewnętrzne efekty opodatkowania (excess burden of taxation).
3. Teorie optymalnego opodatkowania (Optymalne opodatkowanie dóbr, optymalne opodatkowanie dochodów, krańcowy koszt funduszy). Efektywność podatków z punktu widzenia ekonomii politycznej.
4. Podatki, jako bodźce. Wspieranie inwestycji i rozwoju za pomocą podatków, wpływ podatków na podaż pracy. Wpływ opodatkowania na podejmowanie ryzyka przez podatników i strukturę finansowania działalności przez przedsiębiorstwa. Wpływ podatków na akumulację kapitału ludzkiego (modele nakłądających się pokoleń i cyklu życia).
5. Unikanie i uchylanie się od opodatkowania. Model Allinghama-Sandmo i jego rozszerzenia. Wyniki badań empirycznych. Aspekty psychologiczne unikania opodatkowania. Teoria prospektywna w opodatkowaniu. Dynamiczna teoria abolicji podatkowej. Doświadczenia abolicyjne na świecie.
6. Problemy administracji podatkowej. Kontrola podatników z punktu widzenia teorii agencji i teorii gier. Sposoby wynagradzania kontrolerów. Modele korupcji w administracji (zwykła korupcja, wymuszenia korupcyjne – sposoby przeciwdziałania).
7. Sprawiedliwość, równość i oddziaływanie podatków na dystrybucję dochodów. Efekty dystrybucyjne opodatkowania i sposób ich kalkulacji. Nieoptymalność malejącej użyteczności krańcowej, jako przesłanki opodatkowania progresywnego. Progresja podatkowa i jej uzasadnienie. Podatki od grzechu, jako podatki pozytywnie odbierane społecznie. Opodatkowanie dochodów w gospodarstwie domowym (w tym rozwiązania prorodzinne)
8. Międzynarodowe aspekty opodatkowania. Międzynarodowa konkurencja podatkowa: doskonała konkurencja Tiebout, szkodliwa konkurencja Zodrowa-Mieszkowskiego, teoria aglomeracji, model wypłacalności finansowej. Oazy podatkowe – przyczyny, klasyfikacja, metody wykorzystania.
9. Konstrukcja i cechy podatków bezpośrednich (dochodowych). Podatki analityczne i syntetyczne. Różne koncepcje opodatkowania (podatki o szerokiej podstawie opodatkowania, liniowe, pogłówne, FATOTA) Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych i konstrukcja podatku dochodowego od osób prawnych
10. Podatki majątkowe (spadkowy, rolny, katastralny) i inne lokalne, oraz ich znaczenie dla dochodów samorządowych. Możliwe konstrukcje podatkowe i ich zalety oraz wady.
11. Konstrukcja i cechy podatków pośrednich (podatek od towarów i usług, akcyza, podatek od gier). Podatki obrotowe jedno- i wielofazowe. Zalety i słabości VAT-u. Znaczenie akcyz i ich uzasadnienie.
12. Wybrane reformy podatkowe i ich uzasadnienie ekonomiczne.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student rozpoznaje podstawowe problemy stosowania podatków, wykorzystując w tym celu formalne modele ekonomiczne. Posiada umiejętność objaśnienia: przerzucalności podatków, efektywności opodatkowania oraz sprawiedliwościowych skutków opodatkowania. Studenci potrafią uzasadnić swoje poglądy dotyczące skutków zastosowania określonych konstrukcji podatkowych oraz potrafią oceniać proponowane reformy systemu podatkowego. Ambitniejsi studenci nabywają umiejętność analizy anglojęzycznego artykułu naukowego i sformułowania krytycznej recenzji założeń i tez w nim zawartych.
Kryteria oceniania
Student przystępujący do zaliczenia będzie musiał wykazać się znajomością przedstawionych teorii, konstrukcji podatkowych i ich cech.
Student jest zobowiązany uczestniczyć w zajęciach (maksymalnie dopuszcza się 2 nieusprawiedliwione nieobecności, większa liczba nieobecności wymaga napisania dodatkowego referatu/ów), zaliczyć test jednokrotnego wyboru zawierający około 30 pytań. Ponadto student może podwyższyć swoją ocenę o maksymalnie jeden stopień, pisząc referat na podstawie anglojęzycznego artykułu naukowego wybranego przez prowadzącego z podanego zakresu tematów. W referacie oceniana będzie: terminowość, strona techniczna, prezentacja problemu badawczego i krytyczna analiza wniosków lub metody zawartej w artykule. Najwyższe wagi ma terminowość i analiza artykułu (wkład własny studenta w referacie).
Literatura
F. Grądalski, „Wstęp do teorii opodatkowania”, SGH, Warszawa 2004
F. Grądalski, „System podatkowy w świetle teorii optymalnego opodatkowania”, SGH, Warszawa 2005
S. James, C. Nobes, “The Economics of Taxation”, Prentice Hall Europe, London 1997/98
J. Kudła, „Ekonomiczne problemy kosztów opodatkowania i nielegalnego unikania podatków”, Nasz Dziennik, Warszawa 2004
H. Litwińczuk, „Prawo podatkowe przedsiębiorców”, Konieczny i Kruszewski, Warszawa 2003
Uzupełniająco:
W. B. Hildreth, J. A. Richardson, "Handbook on taxation", Marcel Dekker, New York 1999
B. Salanie, "The Economics of taxation", MIT Press, London 2003
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: