Metodologia ekonomii 2400-ZE5METa
1. Wprowadzenie - co to jest metodologia ekonomii?
Czym zajmuje się metodologia ekonomii, dlaczego metodologia ekonomii jest ważna dla ekonomistów?
I. CZYM JEST NAUKA?
2. Krótkie wprowadzenie do filozofii nauki (wykład)
Fakty, wnioskowanie i prawa naukowe. Model hipotetyczno-dedukcyjny. Falsyfikacjonizm Poppera. Paradygmaty T. Kuhna i naukowe programy badawcze I. Lakatosa. Współczesne trendy w filozofii nauki.
3. Metodologiczna tradycja w ekonomii (wykład)
J.S. Mill – „On the Definition of Political Economy”. Początki koncepcji “homo-economicusa”. Ujęcie metodologii ekonomii klasycznej wg J.N. Keynes’a: indukcyjno-dedukcyjna metoda a priori, prawa obowiązujące w tendencji. Esej L. Robbins’a. Operacjonizm P. Samuelson’a i instrumentalizm M. Friedmana. Współczesne trendy w metodologii ekonomii.
II. STRUKTURA EKONOMII – TEORIE, MODELE I POSTĘP NAUKOWY
4. Przedmiot i metoda ekonomii
5. Teorie i modele w ekonomii
Ekonomia teoretyczna a ekonomia empiryczna. Kanoniczne idee ekonomii: maksymalizacja, efektywność, równowaga. Status modeli teoretycznych w ekonomii: modele Ackerlof’a i Schelling’a, ekonomia jako nieścisła nauka dedukcyjna, metoda izolacji, koncepcja wiarygodnych światów.
6. O postępie w teorii ekonomii
Definicje postępu naukowego. Postęp teoretyczny a postęp empiryczny w ekonomii: wzrost wiedzy i metodologia naukowych programów badawczych I. Lakatos’a. Znaczenie predykcji w ekonomii. Prawda a postęp naukowy.
7. Czy w ekonomii dokonał się postęp empiryczny?
8. Możliwości i ograniczenia ekonometrii
Sprawdzanie, replikacja i reprodukcja wyniku. Replikacja w ekonometrii. Ekonometria i ustalanie faktów. Ekonometria i testowanie teorii ekonomicznych. Ekonometria i poszukiwanie modelu ekonomicznego. Eklektyczne podejście Friedman’a. Kalibracja i eksperymenty obliczeniowe. Sukcesy i ograniczenia ekonometrii
9. Imperializm ekonomiczny
Ekonomia – królowa nauk społecznych. Logika podejścia ekonomicznego. Przykłady imperializmu ekonomicznego: modelowanie gustów, ekonomia rodziny, ekonomia polityki, ekonomia i prawo.
III. SPOŁECZNY KONTEKST I RETORYKA EKONOMII
10. Społeczny kontekst ekonomii
Racjonalność i czynniki społeczne w ekonomii. Od niepełnego zdeterminowania przez dane do społecznego uwarunkowania ekonomii. Ekonomia jako nauka społecznie uwarunkowana: społeczne uwarunkowanie celów ekonomistów, uzasadnienie teorii ekonomicznych jako proces negocjacji i perswazji w społecznościach naukowych, społecznie uwarunkowanie treści teorii ekonomicznych.
11. Retoryka w ekonomii
Znaczenie języka ekonomii. Retoryka i perswazja w uzasadnianiu teorii ekonomicznych. Stosowanie metafor w ekonomii. Zasady dobrej konwersacji.
IV. INNE WYBRANE ZAGADNIENIA Z METODOLOGII EKONOMII
12. Ekonomia ekonomii: czy ekonomia ma wpływ na rzeczywistość ? Dlaczego ekonomiści nie zgadzają się ze sobą?
13. Etyka a ekonomia
14. Kolokwium
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Zakłada się, że po ukończeniu kursu student będzie potrafił:
- wskazać kluczowe problemy metodologiczne ekonomii jako nauki
- umieć analizować te problemy przy użyciu pojęć ekonomicznych oraz podstawowych pojęć filozofii nauki
- sformułować krytyczne argumenty w debatach dotyczących metodologicznych problemów ekonomii
- stwierdzić czy w ekonomii zachodzi postęp naukowy
- racjonalnie dyskutować z osobami krytykującymi ekonomię z powodów metodologicznych
Kryteria oceniania
Prezentacja na zajęciach (50% oceny końcowej) oraz kolokwium pisemne (pytania testowe i otwarte) (50%).
Literatura
1. Wprowadzenie - co to jest metodologia ekonomii?
M. Blaug, "Metodologia ekonomii", PWN, Warszawa, 1995, rozdz. 1-2.
2. Krótkie wprowadzenie do filozofii nauki (wykład)
M. Blaug, "Metodologia ekonomii", PWN, Warszawa, 1995, rozdz. 1-2.
D. Hausman, "Philosophy of Economics: An Anthology", 2nd ed., CUP, 1994, s. 4-28.
3. Metodologiczna tradycja w ekonomii (wykład)
M. Blaug, "Metodologia ekonomii", PWN, Warszawa, 1995, s. 97-111; 120-134; rozdz. 4.
D. W. Hands, "Reflection without Rules. Economic Methodology and Contemporary Science Theory", CUP, 2001, ss. 13-69.
4. Przedmiot i metoda ekonomii
R. S. Goldfarb, T. C. Leonard (2002), "Economics at The Millennium", Social Science and Modern Society, vol. 40(1), s. 24-36.
5. Teorie i modele w ekonomii
R. Sugden (2000), "Credible worlds: the status of theoretical models in economics", Journal of Economic Methodology, 7(1), pp. 1-31.
6. O postępie w teorii ekonomii
R. E. Backhouse, "Truth and Progress in Economic Knowledge", Cheltenham, Edward Elgar, 1997, rozdziały 8-10.
7. Czy w ekonomii dokonał się postęp empiryczny?
M. Blaug (2002), "Ugly Currents in Modern Economics", [w:] U. Maki, "Fact and fiction in economics", Cambridge, Cambridge University Press, s. 35-56.
R. G. Lipsey (2001), "Successes and Failures in the Transformation of Economics"", Journal of Economic Methodology, vol. 8(2), s. 169-201.
8. Możliwości i ograniczenia ekonometrii
R. E. Backhouse, "Truth and Progress in Economic Knowledge", Cheltenham, Edward Elgar, 1997, rozdziały 11-13.
9. Imperializm ekonomiczny
E. P. Lazear (2000), "Economic Imperialism", The Quarterly Journal of Economics, vol. 115(1), s. 99-146.
10. Społeczny kontekst ekonomii
U. Maki (1993), "Social theories of science and the fate of institutionalism in economics", [w:] U. Maki, B. Gustafsson, C. Knudsen (red.), "Rationality, Institutions and Economic Methodology", London, Routledge, s. 76-109.
11. Retoryka w ekonomii
D. McCloskey (1983), "The Rhetoric of Economics", Journal of Economic Literature, vol. 21(2), s. 481-517.
12. Ekonomia ekonomii: czy ekonomia ma wpływ na rzeczywistość ? Dlaczego ekonomiści nie zgadzają się ze sobą?
B. S. Frey (2000), Does Economics Have an Effect? Towards an Economics of Economics. Working Paper No. 36, Institute for Empirical Research in Economics, University of Zurich.
13. Etyka a ekonomia
D. Hausman, McPherson M. S. (1994), “Economics, Rationality, and Ethics”, [w:] D. Hausman (red.), The Philosophy of Economics: An Anthology, 2nd ed., Cambridge, CUP, s. 252-277.
D. Hausman, McPherson M. S. (1996), “Introduction”, w: D. Hausman, McPherson M. S., Economic Analysis and Moral Philosophy, Cambridge, Cambridge University Press, s. 9-16.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: