Analiza polityk międzynarodowych organizacji gospodarczych 2400-M2EMAPM
Celem zajęć jest ukazanie najważniejszych mechanizmów funkcjonowania najważniejszych organizacji międzynarodowych, regulujących międzynarodowe stosunki handlowe i finansowe na świecie i w Europie. Dzięki temu studenci powinni zrozumieć, na czym w praktyce polega regulacyjna rola MOG we współczesnej gospodarce światowej i jakie są ekonomiczne, prawno-traktatowe i polityczne jej podstawy. Studenci powinni też zrozumieć ograniczenia instytucjonalne i zakres autonomii zewnętrznej polityki handlowej i finansowej Polski oraz innych krajów należących do Unii Europejskiej. Wykład jest prowadzony przez dwie osoby. W pierwszej części będą omawiane zagadnienia związane głównie z handlem międzynarodowym, a w drugiej - z finansami.
W części handlowej zostaną wyjaśnione podstawowe zasady i praktyka działania, za pośrednictwem wielostronnych negocjacji, GATT, a następnie Światowej Organizacji Handlowej (WTO). Najwięcej uwagi zostanie poświęcone na zrozumienie mechanizmu podejmowania decyzji i rozstrzygania sporów w WTO. Pozwoli to zrozumieć obecny, dość ograniczony zakres autonomii Polski w dziedzinie polityki handlowej. Celem tej części zajęć jest wyjaśnienie podstawowych zasad leżących u podstaw międzynarodowego systemu handlowego, który kształtował się od 1947 roku ramach GATT a od 1995 roku funkcjonuje w ramach WTO. W czasie wykładu zostaną przedstawione elementy teorii negocjacji wielostronnych, skutki ekonomiczne funkcjonowania głównych instrumentów polityki handlowej takich jak: cła, ograniczenia ilościowe, "dobrowolne" ograniczenia ilościowe, subsydia, czy dumping. Główna część będzie poświęcona analizie regulacji prawnych stosowanych instrumentów w ramach systemu GATT/WTO oraz omówieniu dotychczasowej praktyki.
W części finansowej dokonana zostanie prezentacja najważniejszych międzynarodowych organizacji (instytucji) finansowych (dalej MOF) bądź ich grup. W trakcie wykładu najwięcej miejsca poświęcone zostanie Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu, zarówno ze względu na zakres i skalę jego działań, jak i liczne kontrowersje związana z ich oceną. Poza MFW przedmiotem wykładu będą również międzynarodowe banki rozwoju oraz międzynarodowe organizacje zajmujące się regulacjami i standardami obowiązującymi na międzynarodowych rynkach finansowych (BIS, OECD itp.). We wszystkich przypadkach poza prezentacją samych organizacji (bądź ich grup) pokazane zostaną typowe problemy, których rozwiązywanie jest celem działania tych organizacji.
Szczegółowy plan wykładów jest następujący:
1. Historia powstania GATT (Układu Ogólnego ws. Taryf Celnych i Handlu) i podstawowe zasady tej organizacji (KNU, niedyskryminacja, wzajemność koncesji): Ogólny przegląd porozumień Rundy Urugwajskiej. Polska w GATT. .
2. Teoria GATT/WTO: negocjacje jako gra: znaczenie zasady niedyskryminacji i wzajemności jako dla maksymalizacji poziomu dobrobytu.
3. Cła jako główny instrument polityki handlowej: regulacje dotyczące cel w ramach GATT/WTO: Historia liberalizacji handlu w czasie negocjacji wielostronnych w ramach GATT w latach 1947-94;
4. Ograniczenia ilościowe w imporcie (art. XI: znacznie "dobrowolnych" ograniczeń eksportowych i Porozumienia Tekstylnego. Klauzule ochronne przed nadmiernym importem: rola art. XIX GATT i ograniczeń związanych z nierównowagą bilansu płatniczego;
5. Subsydia i cła wyrównawcze: mechanizm ekonomiczny i regulacje w ramach WTO; Specyfika instrumentów stosowanych w handlu rolnym: Porozumienie rolne WTO (koncepcja "taryfikacji", redukcje stawek celnych i subsydiowania)
6. Dumping i cła anty-dumpingowe: mechanizmy i regulacje w ramach WTO; Mechanizm rozstrzygania sporów w GATT, zmiany w mechanizmie ramach WTO;
7. Rozwiązywanie sporów w międzynarodowej polityce handlowej w ramach WTO
8. Runda Doha negocjacji wielostronnych (deklaracja ministerialna z Hong-Kongu): negocjacje rolne i NAMA: dlaczego tak trudno zakończyć negocjacje
9. Pojęcie MOF. Najważniejsze organizacje o zasięgu globalnym i regionalnym. Próba klasyfikacji funkcjonalnej MOF.
11-12. Ewolucja zakresu działania MFW. Rola MFW w kryzysach pojedynczych krajów i kryzysach regionalnych. Ocena działania MFW jako pożyczkodawcy
13. Działania MFW w zakresie nadzoru międzynarodowego systemu walutowego oraz polityki gospodarczej krajów członkowskich.
14. Organizacje ustalające standardy funkcjonowania światowego systemu finansowego: G20, FSB, BIS i afiliowane przy nim komitety
15. Banki rozwoju: IBRD oraz banki regionalne. Ich rola w stymulowaniu rozwoju oraz zwalczaniu ubóstwa.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Studenci znają:
1. Koncepcję światowego powojennego ładu gospodarczego
2. Historię powstania i ewolucję metod funkcjonowania głównych międzynarodowych organizacji: GATT/WTO, Unia Europejska, MFW, IBRD, BIS, OECD.
3. Podstawowe zasady regulacji międzynarodowej polityki handlowej w ramach WTO
Umiejętności:
1. Studenci na podstawie tych zajęć zdobędą wiedzę na temat rzeczywistego sposobu funkcjonowania analizowanych instytucji oraz zarządzania nimi.
2. Zrozumienie przez studentów celów i zadań WTO oraz MOF (przede wszystkim IMF), a także zmian w ich mandacie w ostatnich dekadach oraz sposobach zarządzania nimi.
3. Zrozumienie natury międzynarodowych konfliktów ekonomicznych i sposobów ich rozstrzygania w wybranych organizacjach międzynarodowych
4. Zrozumienie obecnego, dość ograniczonego zakres autonomii Polski w dziedzinie polityki handlowej i w pewnym stopniu w polityce makroekonomicznej i regulacyjnej.
Wyżej wymienione umiejętności będą użyteczne przy studiowaniu innych zagadnień na WNE i lepszym zrozumieniu wcześniejszych zajęć z ekonomii międzynarodowej, teorii handlu międzynarodowego, międzynarodowych stosunków finansowych, makroekonomii gospodarki otwartej, wspólnych polityk Unii Europejskiej, integracji monetarnej.
Zajęcia te powinny być użyteczne przy podejmowaniu pracy zawodowej i samodzielnej analizie tekstów fachowych w języku angielskim, w których zagadnienia ekonomiczne są zapisane językiem prawniczym (zagadnienia z pogranicza ekonomii i prawa).
Kryteria oceniania
Napisanie przez 2-osobowy zespół 2 esejów – jednego na temat sporów rozstrzyganych w jednej z dziedzin regulowanych przez WTO, a drugiego na temat jednego z „projektów” realizowanych przez wybraną międzynarodową organizację finansową. Indywidualna ocena końcowa będzie (nieważoną) średnią z ocen z obu esejów.
Uczestnictwo w zajęciach jest nieobowiązkowe, ale premiowane (1% łącznej sumy punktów za każde zajęcia). Łączna suma premii wynosi 15% oceny końcowej.
Literatura
Literatura obowiązkowa
• E. Chrabonszczewska (2005), Międzynarodowe organizacje finansowe, SGH, Warszawa.
• M. S. Copelovitch (2010), International Monetary Fund in the Global Economy, Cambridge University Press, Cambridge.
• W. Easterly (2003), Can Foreign Aid Buy Growth?, Journal of Economic Perspectives, 17, 23-48.
• Gospodarka światowa w warunkach globalizacji i regionalizacji rynków (2009), red. S. Miklaszewski, E. Molendowski, Diffin, roz. 6 (CEFTA).
• B. Hoekman, M. Kostecki (2000), Ekonomia światowego systemu handlu, WTO: zasady i mechanizmy negocjacji, Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011.
• J. Michałek (2002), Polityka handlowa. Mechanizmy ekonomiczne i regulacje międzynarodowe, PWN, Warszawa.
• T. Michałowski (2008), Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Polska w WTO (2001), red. J. Kaczurba i E. Kawecka-Wyrzykowska, IKiC HZ, Warszawa, roz. 1, 2, 4 i 11.
• J. Świerkocki (2007) Ekonomiczne przesłanki wielostronnej regulacji międzynarodowego handlu towarami, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007.
• Materiały z wykładów dostarczane przez wykładowców
• Strony internetowe: WTO, UE, IMF, IBRD, BIS, OECD i G-20
Literatura dodatkowa:
• Bagwell K., Steiger R. (2002) Economics of World Trading System, MIT Press, Cambridge.
• R. Baqir, R.Ramcharan, R.Sahay (2005), IMF Programs and Growth: Is Optimism Defensible?, IMF Staff Papers, 52, 260-286.
• R. Bolt et al. (2004), Economic Analysis of Policy-Based Operations: Key Dimensions, Asian Development Bank.
• J.M.Boughton (2000), From Suez to Tequila: The IMF as a Crisis Manager, Economic Journal, 110, 273-291.
• J.M.Boughton (2004), The IMF and the Force of History: Ten Events and Ten Ideas That Have Shaped the Institution, Working Paper 04/75, IMF.
• G.Bird (2007), The IMF: A Bird’s Eye View of Its Role and Operations, Journal of Economics Surveys, 21, 683-745.
• El-Agraa, A. (2004), The European Union, Economics and Policies, seventh edition, Prentice Hall.
• Krugman P. (1997) Is Free Trade Passe? Economic Perspectives no. 2.
• Picciotto, R. (2007), Development Effectiveness at the Country Level, UNU-WIDER.
• Rose A. (2004) Does the WTO really increase the Trade? American Economic Review, no. 1.
• Rose A., (2004) Do WTO Members really have more liberal trade policy, Journal of International Economics, No. 2
• Subramanian A, Wei Shan-Jin, The WTO Promotes Trade, Strongly but Unevenly, NBER Working Paper, no. 10024.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: