Historia gospodarcza. Gospodarki nierynkowego typu. Historia, istota, porównanie 2400-M1HG4
Część 1: System gospodarki feudalnej [średniowiecze w Europie i Polsce, z krótkim spojrzeniem także na okres wcześniejszy]. Część 2: Gospodarka komunistyczna w byłym ZSRR, Europie Wschodniej, w tym w Polsce.
Kategorie ekonomiczne [część 1 i 2]: własność i prawa własności [użytkowa, dzierżawa, dzierżenie, niepełna, ograniczona, wspólna, indywidualna, grupowa, państwowa i inne], gospodarka naturalna, czynsz, renta, przedsiębiorczość i przedsiębiorstwo [rolne, rzemiosło, chałupnicze, manufaktura, przemysłowe], ceny [rynkowe, sztywne, sztuczne, regulowane, inflacja], pieniądz, kredyt, instytucje finansowe [banki i inne], konkurencja i monopol, ryzyko, zysk, kalkulacja kosztów i zysku, rentowność, efektywność, jakość produkcji, inwestycje, innowacje, wynalazki, popyt i podaż, nierównowaga ekonomiczna, gospodarka niedoborów, zatrudnienie [wolne, poddaństwo, niewolnictwo], imigracja i emigracja ekonomiczna, konsumpcja, handel wewnętrzny i zagraniczny, bilans handlowy, dług zagraniczny, budżet, podatki i cła, ludność [struktura], przyrost naturalny, urbanizacja, wojsko i zbrojenia.
Wszystkie te kategorie ekonomiczne rozpatrywane będą przede wszystkim pod kątem odmiennego ich rozumienia, definicji, sensu ekonomicznego i występowania w systemach gospodarek nierynkowych w porównaniu z rynkowymi.
Kategorie te rozpatrywane będą w kontekście barwnej historii gospodarczej:
- Cesarstwo Rzymskie: wille, latyfundia i praca niewolników, kolonat, beneficja, narodziny poddaństwa chłopów
- Europa i Polska - średniowiecze: włość - manoria, system lenny, renta: pieniężna, w naturze, odrobkowa, monopole dworskie, techniki uprawy roli, miasta: rzemiosło - cechy, handel lokalny i dalekomorski - targi i jarmarki, pieniądz, kredyt, lichwa.
- Europa na wschód od Łaby i Polska: wtórne poddaństwo i gospodarka folwarczno - pańszczyźniana.
- Stany Zjednoczone - niewolnictwo na południu.
- Komunizm - b. ZSRR: rewolucja, gospodarka wojenna, utopia, kolektywizacja, NEP, plany 5-letnie, zimna wojna i wyścig zbrojeń, rozpad ZSRR. Wschodnia Europa i Polska: reforma rolna, nacjonalizacja, kolektywizacja i PGR-y, model stalinowski w gospodarce, destalinizacja gospodarki komunistycznej po 1956 r., plany 5-letnie, upadek komunizmu.
Student będzie potrafił przeprowadzić analizę porównawczą wybranych zjawisk i procesów ekonomicznych w perspektywie historycznej, z wykorzystaniem narzędzi ekonomicznych.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Po ukończeniu przedmiotu student:
- rozumie główne pojęcia ekonomii
- rozumie główne zjawiska i procesy w historii gospodarczej
- rozpoznaje główne cechy nierynkowych elementów i rozwiązań
ekonomicznych we współczesnej gospodarce [także w naszym
kraju]
- zna powody wprowadzania w życie i ekonomiczne efekty
nierynkowych systemów i ich elementów na historycznych
przykładach
S2A_W01, S2A_WO2, S2A_W03, S2A_WO6, S2A_WO7, S2A_WO8, S2A_WO9, S2A_W11
UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu kursu student :
- potrafi rozpoznać nierynkowe elementy i rozwiązania
ekonomiczne we współczesnej gospodarce [także w naszym
kraju]
- posiada umiejętność analizy i oceny nierynkowych cech,
elementów i procesów gospodarczych we współczesnej
gospodarce [także w naszym kraju]
- potrafi przygotować tekst akademicki i wygłaszać jego ustną
prezentację
S2A_U02, S2_U03, S2A_U05, S2A_U06, S2A_U08, S2A_U09, S2A_U10
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student potrafi krytycznie analizować źródła i opracowania poszczególnych autorów i formułować własne wnioski.
Zajęcia kształcą umiejętności komunikacji, prezentacji, wypowiedzi publicznych, a także dyskusji, krytyki, i obrony swoich podglądów.
S2A_KO1, S2A_K02, S2A_KO6
Kryteria oceniania
1. Egzamin pisemny.
2. Referat pisemny o objętości 10-15 stron (18.000 – 27.000 znaków).
3. Przygotowanie i wygłoszenie referatu.
4. Uczestnictwo w dyskusji nad referatami prezentowanymi na
zajęciach.
5. W trakcie zajęć możliwe są cztery nieobecności.
Literatura
Obowiązkowa:
Cameron R. i L. Neale, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych. Warszawa 2004.
Kaliński J., Historia gospodarcza XIX i XX w., Warszawa 2008.
Uzupełniająca:
Jezierski A. i C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.
Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy, London 1985, T 1,2.
Nove A. An Economic History of the U.S.S.R, Baltimore 1972.
Malia M. Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991, Warszawa 1998.
Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa. Geneza i rozwój, Warszawa 2004.
Szpak J., Historia gospodarcza powszechna, Warszawa 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: