Finanse lokalne i regionalne 2400-M1FiRFL
1. Decentralizacja-przyczyny, rodzaje, ograniczenia. Funkcja ekonomiczne władz lokalnych, regionalnych i państwowych.
2. Optymalna wielkość samorządu. Kompromis między decentralizacją a efektami skali. Twierdzenie decentralizacyjne Oates’a. Struktura i organizacja władz przyśrodkowo w Europie
3. Ekonomia wydatków lokalnych i regionalnych. Analizy preferencji wyborców. Model medianowego wyborcy. Exit&voice jako metody ujawniania preferencji. Teza Tiebout’a
4. Główne problemy efektywnej alokacji zadań publicznych w samorządach- problem efektów zewnętrznych, lokalnych dóbr publicznych, efektów skali. Problemy analizy kosztów lokalnych dóbr i usług. Mikro i makro uzasadnienie kontroli rządowej. Struktura i wysokość wydatków administracji lokalnej w Europie.
5. Ekonomia dochodów lokalnych i regionalnych. Funkcja ekonomiczne finansów lokalnych i regionalnych. Zasady i rodzaje lokalnych dochodów. Definicja i przyczyny fiscal stress. Struktura dochodów lokalnych w Europie.
6.-7 Ekonomika podatków lokalnych. Cechy lokalnego podatku. Cele centralnej kontroli rządu w sprawie podatków lokalnych. Efektywność opodatkowania. Eksport podatków i konkurencja podatkowa. Samorządowa polityka fiskalna. Najważniejsze podatki lokalne. Analiza podatku od nieruchomości- case study. Podatek od nieruchomości w krajach europejskich.
8. Opłaty jako sposób finansowania zadań publicznych. Problemy z optymalnym nakładaniem opłat dotyczących bieżących i kapitałowych wydatków, koszty zatłoczenia, monopol naturalny. Rodzaje opłat.
9-10. Uzasadnienie wykorzystania transferów jako źródła finansowania samorządu lokalnego i regionalnego. Typologia transferów, sposoby ich kształtowania. Między równością a efektywnością. Ekonomiczne efekty korzystania z dotacji i subwencji w modelu medianowego wyborcy. Problemy specjalne- efekt lepu na muchy, maksymalizacji budżetu, wyboru publicznego. Analiza przypadku- budowa efektywnego systemu transferów..
11-12 Ekonomika długu lokalnego; pay as you go vs pay as you use finance. , jak używać środków finansowych. Cele makro i mikro wykorzystania limitów lokalnego długu.
13-15 podsumowanie- badania naukowe w zakresie finansów lokalnych i regionalnych. Prezentacja prac przygotowanych przez studentów
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student ma rozszerzoną wiedzę w zakresie teorii finansów lokalnych i regionalnych. Student ma pogłębioną wiedzę o procesach zmian w zakresie sektora publicznego- w tym szczególnie decentralizacji. Zna w sposób pogłębiony metody i narzędzia oceny optymalnej wielkości samorządu, podziału zadań między szczeble administracji, zakresu władztwa fiskalnego samorządów oraz sposobów dofinansowania samorządów poprzez system transferów (dotacji i subwencji), opłat od mieszkańców. Student ma pogłębioną wiedzę na temat makro i mikro problemów lokalnego zadłużenia
Umiejętności
Student potrafi oceniać efekty wydatków publicznych, a w szczególności programów pomocowych (dotacji i subwencji) oraz w stopniu podstawowym analizy kosztów i korzyści. Student potrafi oceniać politykę podatkową samorządów, wpływ systemu transferów na finanse samorządów oraz rządu. Student potrafi planować i przeprowadzać badania w zakresie finansów lokalnych i regionalnych, wykorzystując właściwie dobrany model ekonomiczny. Student potrafi interpretować i wyjaśniać oraz analizować przyczyny i efekty tzw. lepu na muchy, cyklu budżetowego, nadmiernego zadłużania samorządów. Student potrafi przygotować pisemne opracowanie i przeprowadzić ustną prezentację pokazującą wyniki jego pracy analitycznej, dotyczącej przypadków (lokalnej polityki podatkowej, systemu transferów, zadłużenia samorządu)
kompetencje społeczne
Student ma świadomość stałej ewolucji lokalnego i regionalnego sektora publicznego i konieczność nieustannego uzupełniania wiedzy i umiejętności dotyczących tego sektora, rozumiejąc interdyscyplinarny wymiar tej wiedzy (w szczególności z zakresu prawa i administracji, nauk politycznych, socjologii). Student wykazuje gotowość i zrozumienie dla współpracy w grupie oraz potrafi określać priorytety służące realizacji stawianych przed grupą zadań (czego poza wykładem uczy się dzięki grupowemu przygotowaniu analiz przypadków a także przeprowadzonemu eksperymentowi). Student ma świadomość wielowymiarowych skutków działań publicznych i prywatnych.
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia zajęć jest kolokwium (40%), samodzielnie przygotowana praca/projekt (30%), aktywność na zajęciach w tym przygotowanie i omówienie na zajęciach 3 analiz przypadku- praca grupowa (10%) przygotowanie w formie karty lektury i omówienie wybranych artykułów naukowych (20%)
Literatura
P. Swianiewicz; Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja i polityki lokalne; Municipium; Warszawa 2009 (wybrane rozdziały)
Bailey
A. Kopańska; Zewnętrzne źródła finansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego; DiFin; Warszawa 2004 (wybrane rozdziały)
J. Kleer (red); Samorząd terytorialny- dobro publiczne; CeDeWu; Warszawa 2008 (wybrane rozdziały)
Bailey S. J. ; Local government economics. Principles and practice; MacMillan; 1999
Fisher R. C.; State and local public finance; IRWIN; 1996
Readings in state & local public finance; ed. by D Netzer; M. Drennan; Blackwell; 1997
Musgrave R i P; Public finance in theory and practice; McGraw-Hill; 1989
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: