Insurances 2400-FIM3IN
1. Ryzyko ubezpieczeniowe (2 godz.)
Definicje ubezpieczenia. Istota ryzyka ubezpieczeniowego. Ryzyka nieubezpieczalne. Prosty model portfela ryzyk ubezpieczeniowych. Cechy idealnego portfela ryzyk ubezpieczeniowych. Ubezpieczenie jako usługa finansowa.
Lit.: Williams rozdz. 1 oraz 13. Wiśniewski, wykł.1
2. Elementy ekonomii ubezpieczeń (4 godz.)
Użyteczność ubezpieczenia. Awersja do ryzyka. Warunki istnienia kontraktu ubezpieczeniowego. Optymalna ilość ubezpieczenia. Negatywna selekcja i hazard moralny w ubezpieczeniach.
Lit.: Borch rozdz. 2. Wiśniewski, wykł 2-3.
3. Organizacja rynku ubezpieczeniowego (3 godz.)
Zakres regulacji na rynku ubezpieczeniowym. Odrębność dwóch działów rynku ubezpieczeniowego. Ubezpieczyciele, reasekuratorzy, pośrednicy ubezpieczeniowi. Formy towarzystwa ubezpieczeniowego. Rodzaje ubezpieczeń wzajemnych. The Lloyd’s of London. Lokowanie ryzyka ubezpieczeniowego poza sektorem ubezpieczeń.
Lit.: Taylor rozdz. 1 oraz app. A; Huebner rozdz. 34 oraz 35; Wiśniewski, wykł 4-5
4. Podstawowe elementy kalkulacji składki ubezpieczeniowej (4 godz.)
Model ruiny ubezpieczyciela. Składka netto jako wycena ryzyka ubezpieczeniowego. Standaryzacja jednostek ryzyka. Szkodowość portfela ubezpieczeń - ocena na podstawie danych historycznych. Szkodowość obserwowana a szkodowość ostateczna. Metody kalkulacji składki brutto. Składki a rentowność kapitału własnego ubezpieczyciela. Stałe i zmienne koszty działalności ubezpieczeniowej.
Lit.:, Foundations rozdz. 2; Taylor rozdz. 3; Williams rozdz. 14, Wiśniewski, wykł 6-7
5. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe (4 godz.)
Niezbędność rezerw ubezpieczeniowych. Rodzaje rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Rezerwa składek i ryzyk niewygasłych. Rezerwy szkodowe. Rezerwa na wyrównanie szkodowości. Rachunek rezerw a informacja ubezpieczeniowa. Lokaty funduszy ubezpieczeniowych.
Lit.: Taylor rozdz. 2 oraz app. F; Foundations rozdz. 4, Wiśniewski, wykł 8-9
6. Reasekuracja (4 godz.)
Pojemność ubezpieczeniowa. Reasekuracja a koasekuracja. Cele reasekuracji. Typy kontraktów reasekuracyjnych. Rodzaje pokrycia proporcjonalnego. Reasekuracja nadwyżki szkody. Reasekuracja finansowa. Znaczenie reasekuratorów dla rynku ubezpieczeniowego. Alternatywne rynki reasekuracyjne: sekurytyzacja ryzyk katastroficznych.
Lit.: Taylor rozdz. 4; Foundations rozdz. 6; Phifer rozdz. 5-7. Wiśniewski, wykł 10-11
7. Nadzór ubezpieczeniowy. Elementy rachunkowości ubezpieczeniowej (2 godz.)
Potrzeba i zakres regulacji na rynku ubezpieczeniowej. Wypłacalność ubezpieczyciela. Środki własne ubezpieczyciela. Kapitał gwarancyjny i margines wypłacalności. Inne parametry ostrożnościowe. Rachunek techniczny ubezpieczeń. Zysk techniczny a zysk ubezpieczyciela.
Lit.: Taylor rozdz. 5; Williams rozdz. 15, Wiśniewski, wykł 12
8. Reforma Solvency II (3 godz.)
Cele reformy unijnego systemu regulacji ubezpieczeniowej. Ograniczenia dotychczasowego systemu Solvency I. Nowe podejście do wymagań kapitałowych. Zasady wyceny aktywów i zobowiązań. Nowe zasady nadzoru ubezpieczniowego. Reguły przejrzystości rynku. Lit.: Wiśniewski, wykł 13
9. Rachunkowość i sprawozdawczość ubezpieczeniowa (4 godz.)
Szczególne zasady rachunkowości ubezpieczeniowej. Rachunek techniczny ubezpieczeń. Zysk techniczny a zysk ubezpieczyciela. Sprawozdania finansowe ubezpieczyciela. Główne wskaźniki wypłacalności ubezpieczyciela. Wskaźniki oceny efektywności ubezpieczyciela.
Lit.: Wiśniewski, wykł 14-15.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023L: | W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza
Student rozumie istotę kontraktu ubezpieczeniowego i ograniczenia związane z omową transferu ryzyka. Rozumie mechanizm dywersyfikacji ryzyk ubezpieczeniowych. Zna główne zasady organizacji międzynarodowego rynku ubezpieczeniowego. Zna główne elementy ekonomiki firmy ubezpieczeniowej, determinujące jej wypłacalność: zasady wyceny składki, mechanism tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych oraz zasady utrzymywania adekwatnej wysokości kapitałów własnych. Rozumie rolę reasekuracji w mechanizmie dywersyfikacji ryzyka. Rozumie potrzebę regulacji rynku ubezpieczeniowego i zna główne instrumenty dostępne regulatorowi rynku. Identyfikuje szczególne cechy rachunkowości ubezpieczeniowej i zna główne standardy sprawozdawczości ubezpieczycieli. Student rozumie rolę ubezpieczeń we współczesnym zarządzaniu ryzykiem w jednostkach gospodarczych oraz gospodarstwie domowym.
Umiejętności:
Student umie rozróżniać ryzyka ubezpieczalne od nieubezpieczalnych. Umie analitycznie powiązać kontrakt ubezpieczeniowy z mikroekonomicznym modelem awersji do ryzyka. Potrafi dokonać kalkulacji składki ubezpieczeniowej dla kilku prostych rozkładów ryzyka oraz oszacować wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla specyficznych założeń dotyczących szkodowości. Potrafi rozróżniać podstawowe formy reasekuracji ryzyk i analizować wpływ złożonego programu reasekuracyjnego na pojemność ubezpieczeniową ubezpieczyciela. Student umie czytać sprawozdania finansowe ubezpieczyciela i poprawnie interpretować wskaźniki identyfikujące wypłacalność oraz efektywność ubezpieczyciela.
Kompetencje społeczne
Rozumiejąc złożony mechanizm funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego, student może wnosić pozytywny wkład do publicznej debaty dotyczących kwestii, w których pojawia się zagadnienie ryzyka. Tym samym może wzmacniać racjonalną postawę wobec rynków obsługujących transfer ryzyka.
KW01, KW002, KW03, KW04, KW05, KU01, KU02, KU03, KU04, KK01, KK02, KK03
Kryteria oceniania
Arkusz egzaminacyjny składa się z dwóch analitycznych zadań oraz jednego lub dwóch otwartych pytań opisowych. Przykłady zadań egzaminacyjnych z ostatnich lat są prezentowane w skrypcie udostępnianym studentom. Zaliczenie wymaga uzyskania ponad 50% ilości punktów
Literatura
Textbooks:
Dorfman M.S. Introduction to Risk Management and Insurance. Englewood Cliffs 1994.
Foundations of Casualty actuarial science, CAS, New York 1990.
Huebner S.S.. Black K., Webb B.L. Property and Liability Insurance, Prentice Hall 1996.
Phifer R., Reinsurance Fundamentals. Wiley 1996.
Taylor J.M., General Insurance. Institute of Actuaries 1992.
Williams C.A., Smith M.L., Young P.C. Risk Manegement and Insurance, McGraw-Hill, 1995
Wiśniewski M., Insurance. Students’ Workbook, WNE UW 2018
Other references
Borch K. H., Economics of Insurance, North-Holland 1992
Wiśniewski M., Insurance. Examination problems end exercises. WNE UW 2018.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: