All the Money in the World or how the history, economics, politics and busness has shaped our world 2400-EN3SL311A

Seminarium licencjackie pn. „Wszystkie pieniądze świata czyli jak historia, ekonomia, polityka i biznes kształtowały i kształtują nasz świat” ma za zadanie wspomóc studentów w samodzielnym zgłębianiu zagadnień ekonomicznych dotyczących współczesności i przeszłości gospodarczej.

Uczestnicy seminarium będą mogli wybrać temat pracy licencjackiej spośród kilkunastu grup tematycznych. W ramach każdego zagadnienia podane są także bardziej uszczegółowione tematy, którymi można się zająć, choć prowadzący jest otwarty na wybór innego tematu o ile przedstawiona zostanie własna propozycja, którą będzie mieściła się w ogólnych ramach seminarium oraz będzie wykonalna.

Praca licencjacka powinna mieć charakter przeglądu literatury na wybrany temat w którym dokonana zostanie oryginalna synteza albo krytyczna analiza istniejącej literatury przedmiotu.

W szczególności praca może próbować odpowiedzieć na pytanie czy badania ekonomistów i historyków gospodarczych poświęcone danemu zjawisku wniosły do literatury naukowej „coś nowego” – czy dzięki ekonomii dane zjawisko jest wyjaśniane/rozumiane lepiej niż było to w okresie gdy zajmowały się nim wyłącznie inne nauki społeczne.

Praca licencjacka może stanowić wstęp do pracy magisterskiej w której to samo zagadnienie będzie zbadane w sposób empiryczny.

Proponowane tematy:

1. Instytucje, władza i długofalowy rozwój

Baza: Acemoglu i Robinson, Jared Rubin i Mark Koyama.

1.1 Ekonomia polityczna zdolności państwa: historyczno-instytucjonalna analiza współczesnych kryzysów fiskalnych
1.2 Instytucje religijne i nierówności ekonomiczne: ciągłość od okresu wczesnonowożytnego do XXI wieku
1.3 Od imperium do autokracji: historyczne uwarunkowania współczesnych autokracji: od instytucji imperialnych do odporności autorytarnej
1.4 Ewolucja instytucji prawnych i jej wpływ na przedsiębiorczość w państwach postkolonialnych
1.5 Instytucje wydobywcze w erze cyfrowej: lekcje z gospodarek kolonialnych

2. Geografia, technologia i dywergencja gospodarcza
Baza: Jared Diamond, Ian Morris i Niall Ferguson.
2.1 Geografia i ekosystemy innowacji: historyczne ograniczenia nowoczesnych klastrów technologicznych (np. Dolina Krzemowa, Shenzhen)
2.2 Rola zasobów naturalnych w długoterminowym wzroście: od społeczeństw agrarnych do zielonej gospodarki
2.3 Rewizja determinizmu geograficznego: jak historyczne środowiska chorobowe wpływają na współczesne zdrowie i produktywność
2.4 Porty, imperia i zależność od ścieżek: dziedzictwo handlu morskiego w dzisiejszej globalnej gospodarce
3. Globalizacja, handel i wstrząsy gospodarcze
Baza: Ronald Findlay, Kevin O'Rourke'a i James Robinson.
3.1 Globalizacja dawniej i dziś: analiza porównawcza integracji handlowej XIX i XXI wieku
3.2 Długi cień atlantyckiego handlu niewolnikami na afrykańskie struktury gospodarcze współczesnie
3.3 Łańcuchy dostaw i suwerenność: lekcje historyczne dla XXI wieku z sieci handlowych sprzed I wojny światowej
3.4 Trump i inni. Nacjonalizm gospodarczy w perspektywie historycznej: reakcje na globalizację w świecie międzywojennym i po 2008 roku
4. Demografia, nierówności i kapitał ludzki
Baza: Oded Galor, Gregory Clark.
4.1 Wielka transformacja demograficzna i przyszłość pracy: wnioski z rewolucji rolniczej i przemysłowej
4.2 Mobilność międzypokoleniowa w perspektywie historycznej: od wiktoriańskiej Anglii do Ameryki i Europy w XXI wieku
4.3 Presja demograficzna i innowacje: testowanie jednolitej teorii wzrostu w XXI wieku (np. automatyzacja, migracja, edukacja)
4.4 Ekspansja edukacyjna i nierówności: długoterminowa perspektywa rewolucji kapitału ludzkiego
5. Ekonomia kulturowa i systemy wierzeń
Baza: Jared Rubin, Mark Koyama i Ian Morris.
5.1 Ekonomiczne dziedzictwo konfliktów religijnych: od reformacji do arabskiej wiosny
5.2 Zaufanie, kapitał społeczny i rozwój: długofalowy wpływ ekonomiczny norm kulturowych
5.3 Wzrost sekularyzacji i jej konsekwencje ekonomiczne: studium makroekonomiczno-historyczne
5.4 Wartości, przemoc i wyniki gospodarcze: dlaczego niektóre społeczeństwa prosperują, a inne upadają.
6. Kryzys, upadek i odporność
Baza: Morris, Ferguson i Diamond.
6.1 Upadek gospodarczy i upadek cywilizacyjny: czy nowoczesne gospodarki są bardziej odporne?
6.2 Pandemie w makrohistorii: lekcje ekonomiczne od Czarnej Śmierci do COVID-19
6.3 Kryzysy finansowe w perspektywie historycznej: cykle ekspansji i załamania kredytu
6.4 Szoki klimatyczne i transformacja gospodarcza: długoterminowa perspektywa od małej epoki lodowcowej do współczesności
7. Historyczna ekonomia polityczna kapitału i finansów
Baza: Barry Eichengreen, Thomas Piketty, Acemoglu & Robinson, Ferguson
7.1 Od złota do kryptowalut: historyczna ewolucja zaufania monetarnego i jego załamanie
7.2 Cykle zadłużenia i stabilność polityczna: historyczna perspektywa niewypłacalności państw
7.3 Długa historia koncentracji bogactwa: hipoteza Piketty'ego w kontekście globalnym
7.4 Represje finansowe i kontrola kapitału: lekcje z eksperymentów politycznych w okresie międzywojennym i po 2008 r.
7.5 Państwo, rynek i bank: polityczne początki bankowości centralnej i implikacje dla współczesnej polityki pieniężnej
8. Dywergencja i konwergencja
Baza: Kenneth Pomeranz, Robert Allen, Findlay & O'Rourke, Gregory Clark
8.1 Wielka rozbieżność w nowej odsłonie: co tłumaczy utrzymującą się lukę rozwojową po industrializacji?
8.2 Instytucje agrarne i rozwój przemysłu: studium porównawcze Azji Wschodniej i Europy Środkowej
8.3 Dlaczego niektóre kraje uprzemysłowiły się jako pierwsze: ceny czynników produkcji, instytucje i handel w perspektywie historycznej
8.4 Kluby konwergencji i pułapki dywergencji: czy gospodarki wschodzące w tym Polska powtarzają dziś wzorce z XIX wieku?
10. Powstawanie państwa, upadek i złożoność
Baza: Peter Turchin, Walter Scheidel, Charles Tilly
10.1 Złożone społeczeństwa i upadek gospodarczy: teoria strukturalno-demograficzna spotyka się ze współczesnymi niestabilnymi państwami
10.2 Nadprodukcja i nierówności elit: historyczna dynamika niestabilności politycznej i wzrostu gospodarczego
10.3 Ponowne rozważenie państwa fiskalno-wojskowego: od XVIII-wiecznej Europy do globalnej wojny z terroryzmem
10.4 Kiedy upadają państwa: długoterminowe koszty ekonomiczne załamania się instytucji i konfliktu domowego
11. Porównawcze długoterminowe ścieżki rozwoju
Baza: Oded Galor, Avner Greif, Diamond, North & Weingast
11.1 Trwałość kulturowa i rozwój gospodarczy: dogłębna analiza z wykorzystaniem ram Galora-Greifa
11.2 Nieobrane ścieżki: kontrfaktyczne historie gospodarcze Chin, świata islamskiego i Ameryki Łacińskiej
11.3 Instytucje przed rynkami: wczesne formowanie się państwa i współczesna dywergencja gospodarcza
11.4 Dziedzictwo kolonialne w jakości instytucjonalnej: trwałość i zmiany w Afryce Subsaharyjskiej i Azji Południowej
12. Ograniczenia środowiskowe i adaptacja gospodarcza
Baza: Diamond, Morris, McNeill, Pomeranz
12.1 Ekologiczne granice wzrostu: makrohistoryczne spojrzenie od neolitu do antropocenu
12.2 Reżimy energetyczne i organizacja gospodarcza: od biomasy do sztucznej inteligencji
12.3 Upadek i adaptacja: historyczne studia przypadków stresu środowiskowego i reakcji instytucjonalnej
12.4 Ryzyko klimatyczne i odporność gospodarcza: lekcje porównawcze z małej epoki lodowcowej i XXI wieku
13. Religia, ideologia i normy ekonomiczne
Baza: Jared Rubin, Mark Koyama, Timur Kuran, Joel Mokyr
13.1 Czy przekonania mają znaczenie dla rozwoju? Historyczne przemiany w autorytetach religijnych i innowacjach ekonomicznych
13.2 Etyka protestancka w nowej odsłonie: czy kultura wyjaśnia skutki ekonomiczne we współczesnym świecie?
13.3 Pluralizm prawny i skutki ekonomiczne: historyczne korzenie współczesnej nieformalności
13.4 Ekonomia tolerancji religijnej i prześladowań: globalna lub europejska perspektywa