Storytelling – budowa i analiza narracji w komunikacji międzykulturowej 2300-Story-OG
Dynamiczna sytuacja geopolityczna implikuje w ostatnich dekadach wyraźne zmiany w strukturze społeczeństw na niemal każdym kontynencie. Kolejne fale migracyjne (Bhabha 2018) – zarówno swobodne, jak i wymuszone – trwale zmieniają struktury społeczne, wymuszając na ludziach konieczność odnalezienia się w nowych dla nich społeczno-kulturowych w tym językowych rzeczywistościach, co dotyczy zarówno osób migrujących, jak i członków społeczności przyjmujących – tych, do których trafiają osoby z doświadczeniem migracyjnym, jak i tych, które opuszczają (Pasamonik, Markowska-Manista 2017).
Rozumienie różnorodności kulturowej oraz umiejętność świadomego funkcjonowania w środowiskach wielokulturowych uznać można dzisiaj za jedne z kluczowych kompetencji społecznych, wymagających wzmacniania już na etapie socjalizacji i edukacji przedszkolnej.
Tożsamość rozumiana jako poczucie wewnętrznej integralności oraz zadomowienia się w sobie, klarowny obraz siebie w oczach innych, umiejętność swobodnego rozpoznania się w opozycji ‘ja-on’, poczucie własnej odrębności przy jednoczesnym poczuciu przynależności do grupy oraz umiejętność określenia swojego miejsca w danej społeczności determinują poczucie bezpieczeństwa, a co za tym idzie harmonijny, wieloaspektowy rozwój każdej jednostki. Konieczność weryfikacji własnej tożsamości oraz otwarcie się na tożsamości cudze nie jest procesem łatwym, jednak nieuniknionym i głęboko potrzebnym. Proponowane zajęcia wpisują się w tę potrzebę, pomagając uczestnikom w zrozumieniu zarówno siebie samych, jak i innych członków społeczności, do których przynależą. Projekt wpisuje się w politykę otwarcia międzykulturowego instytucji (uniwersytetu a pośrednio szkoły) na różnorodność kulturową, głosy i działania migrantów i społeczeństwa przyjmującego. Co istotne, daje przestrzeń do współpracy i wzmacnia kompetencje międzykulturowe uczestników.
Nadrzędnym celem kursu jest zapewnienie uczestniczącym w nim studentom metod, strategii i narzędzi niezbędnych do pracy z dziećmi z różnych środowisk kulturowych w oparciu z wykorzystaniem narzędzi „storytellingu” oraz „storysharingu”, budowy i analizy narracji oraz podejść partycypacyjnych w pracy z grupami wrażliwymi (dziecmi, migrantami).
Istotnym celem jest także wspieranie uczestników zajęć w kreowaniu postaw otwartości na różne kultury, języki, wzmacnianie w nich kompetencji niezbędnych w komunikacji międzykulturowej, wzmacnianie świadomości własnej tożsamości oraz rozumienia tożsamości innych osób, często pochodzących z innych kręgów kulturowych (Nikitorowicz 2005).
W spotkaniach wezmą udział goście:
1. Opowiadacze – osoby z doświadczeniem migracji, podróży, kontaktów międzykulturowych, z przygotowaniem w zakresie storytellingu oraz bez takiego przygotowania.
2. Opowiadacze-narratorzy (prowadzący) – osoby ze Stowarzyszenia „Grupa Studnia O.” lub zaproszeni przez nich goście (ważne w przypadku konieczności tłumaczenia).
3. Uczniowie klas 3-5 szkoły podstawowej wraz z nauczycielami (Szkoła Podstawowa nr 34 im. Stanisława Dubois w Warszawie, ul. L. Kruczkowskiego 12b).
Warsztat umożliwia uzyskanie kompetencji zawodowych oraz komunikacyjnych, w tym umiejętności pracy w grupie oraz kompetencji interpersonalnych.
Zajęcia finansowane są ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach PO WER, ścieżka 3.5 i z tego powodu studenci zobowiązani są do wypełnienia dokumentacji projektowej. Niewypełnienie obligatoryjnej dokumentacji projektowej przed rozpoczęciem drugich zajęć oznacza rezygnację z zajęć, a tym samym student zostanie poproszony o wyrejestrowanie się z nich.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
student zna i rozumie:
W1. znaczenie opowieści w rozwoju tożsamości człowieka i komunikacji międzykulturowej;
W2. sposoby i narzędzia analizy narracji i jej tworzenia w toku pracy z opowieścią;
W3. narzędzia „storytellingu” oraz „storysharingu”;
W4. zasady pracy z dziećmi i dorosłymi z różnych środowisk kulturowych;
W5. zasady podejścia partycypacyjnego w pracy z grupami wrażliwymi (dziećmi, migrantami).
Umiejętności
student potrafi:
- U1. scharakteryzować optymalne modele tworzenia opowieści i wykorzystywania ich w pracy dydaktycznej i wychowawczej;
- U2. identyfikować powiązania treści z zakresu „storytellingu” oraz „storysharingu” z innymi treściami nauczania i wychowania;
- U3. wskazać i stosować te strategie, metody i narzędzia analizy narracji oraz jej tworzenia w toku pracy z opowieścią, a także narzędzia i metody wykorzystywane w procesie „storytellingu” i „storysharingu”, które są skuteczne w rozwijaniu kluczowych umiejętności komunikacyjnych i językowych, aktywizują uczestników zajęć i uwzględniają ich zróżnicowane potrzeby oraz wrażliwe konteksty pracy;
- U5. dokonać wraz z uczestnikami zajęć analizy narracji i budować ją w toku pracy z opowieścią;
- U6. projektować sytuacje rozwijające kompetencje w zakresie „storytellingu” i „storysharingu” oraz kompetencje komunikacyjne uczestników zajęć, sprzyjające ich aktywności i rozwijające ich zainteresowania;
- U7. planować i realizować zajęcia zakładające partycypację uczestników;
- U8. dokonać autoewaluacji przeprowadzonych zajęć wraz ze sformułowaniem wniosków na przyszłość.
Kompetencje społeczne (postawy)
student jest gotowy do:
- K1. rozwijania kluczowych kompetencji społecznych, komunikacyjnych i językowych podczas zajęć integrujących różne obszary wiedzy i doświadczeń uczestników z różnych środowisk kulturowych;
- K2. adaptowania metod pracy do potrzeb uczestników zajęć z różnych środowisk kulturowych;
- K3. planowania i prowadzenia zajęć opartych na podejściu partycypacyjnym z uczestnikami należącymi do grup wrażliwych (z dziećmi, migrantami, etc.);
- K4. rozwijania postawy otwartości na różne kultury, języki oraz kompetencji niezbędnych w komunikacji międzykulturowej;
- K5. wzmacniania świadomości własnej tożsamości oraz rozumienia tożsamości innych osób, w tym także pochodzących z innych kręgów kulturowych;
- K6. autorefleksji i samooceny dotyczącej własnych umiejętności wspierania uczestników zajęć w zakresie rozwijania kompetencji komunikacyjnych, w tym umiejętności pracy w grupie oraz kompetencji interpersonalnych.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia zajęć:
- obecność studenta na co najmniej 80% wszystkich spotkań;
- aktywny udział w przygotowaniu projektu zaliczeniowego;
- wypełnienie po zakończeniu ostatnich zajęć post-testu (gdzie uczestnik określa poziom swojej wiedzy i umiejętności po zakończeniu zajęć);
- wypełnienie ankiety ewaluacyjnej po zakończeniu ostatnich zajęć.
Literatura
o Ayşen Kaim A. (2020), Meddah – turecki teatr jednego aktora. Spotkanie tradycji kultury ustnej z kulturą widowiskową, Warszawa.
o Antropologia słowa, zagadnienia i wybór tekstów, red. Grzegorz Godlewski, Andrzej Mencwel, Roch Sulima, (2004), Warszawa.
o Aronson E., Akert R. M., Wilson T. D. (1997), Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań.
o Aiken G. (1997), Spotlights on Words, West Midlands.
o Benedict R. (2002), Wzory kultury, Warszawa.
o Bettelheim B., (1985), Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa.
o Buber M. (1992), Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, Warszawa.
o Debusschere E. B. (2007), The Revelation of Evolutionary Events in Myths, Stories and Legends, NY.
o Egan K. (1988), Teaching as Story-telling, London.
o Ellis G., Brewster J. (1991), The Storytelling Handbook. A Guide for Primary Teachers, London.
o Fromm E. (1977), Zapomniany język. Wstęp do rozumienia snów, baśni i mitów, Warszawa.
o Goody J. (2006), Logika pisma a organizacja społeczeństwa, tłum. Grzegorz Godlewski, Warszawa.
o Goody J. (2012), Mit, rytuał i oralność, tłum. Olga Kaczmarek, Warszawa.
o Godlewski G. (2008), Słowo, pismo, sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Warszawa.
o Halili R. (2012), Naród i jego pieśni. Rzecz o oralności, piśmienności i epice ludowej wśród Albańczyków i Serbów, Warszawa.
o Kim, Y. Y. Ideology, Identity, and Intercultural Communication: An Analysis of Differing Academic Conceptions of Cultural Identity, Journal of Intercultural Communication Research, 36:3, pp. 237-253.
o Oehlmann Ch. G. (2012), O sztuce opowiadania. Jak snuć opowieści, prawić baśnie, gawędzić i opowiadać historie. Vademecum praktyka, Kraków.
o Ong W. J. (2011), Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. Józef Japola, Warszawa.
o Owczarek B., Mitosek Z., Grajewski W. (2001), Praktyki opowiadania, Kraków.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: