Teoretyczne podstawy wychowania 2300-OTPW
Pełny opis: Blok I: Granice wychowania w świetle ustaleń genetyki zachowania i psychologii ewolucyjnej
Podstawowe zagadnienia: biologiczne mechanizmy rozwoju, pojęcie odziedziczalności, wyniki badań genetyki zachowania nad odziedziczalnością cech osobowości, podstawowe agendy socjalizacyjne i ich wpływ na kształtowanie się cech osobowości
Blok II. Metody wychowawcze inspirowane behawioryzmem
Podstawowe zagadnienia: behawiorystyczna teoria rozwoju człowieka, behawioralna aksjologia i teleologia wychowania, skąd się biorą nieprzystosowawcze nawyki, prawa uczenia się a metody wychowania, ekonomia żetonowa, spór o karę, krytyka behawioryzmu.
Blok III. Metody wychowawcze inspirowane psychoanalizą
Podstawowe zagadnienia: psychoanalityczna teoria rozwoju człowieka, psychoanalityczna aksjologia i teleologia wychowania, teoria Katharsis, permisywizm wychowawczy, analiza transakcyjna o psychoanaliza, krytyka psychoanalizy.
Blok IV. Metody wychowawcze inspirowane psychologią humanistyczną
Podstawowe zagadnienia: humanistyczna teoria rozwoju człowieka: teoria A. Maslowa i C. Rogersa, humanistyczna aksjologia i teleologia wychowania, wychowanie do wysokiej samooceny, koncepcja wychowania bez porażek, podmiotowość wychowanka jako ideologia, krytyka podejścia humanistycznego.
Blok V. Metody wychowawcze inspirowane psychologią poznawczą
Podstawowe zagadnienia: poznawcza teoria rozwoju człowieka - prekursorzy, podejście piagetowskie, teoria L. Kohlberga, poznawcza aksjologia i teleologia wychowania, podejście poznawcze a metody wychowania, strategia oświeceniowa w wychowaniu, racjonalizm czy konstruktywizm, krytyka podejścia poznawczego.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Blok I: Granice wychowania w świetle ustaleń genetyki zachowania i psychologii ewolucyjnej
Znajomość najważniejszych wyników badań z zakresu genetyki zachowania i psychologii ewolucyjnej dotyczących wpływu podstawowych agend socjalizacji na kształtowanie się cech osobowości.
Stosowanie wiedzy z zakresu genetyki zachowania i psychologii ewolucyjnej w refleksji nad granicami wychowania.
Blok II. Metody wychowawcze inspirowane behawioryzmem
Znajomość współczesnego behawioryzmu.
Znajomość behawioralnej aksjologii i teleologii wychowania.
Znajomość behawioralnych metod wychowania.
Umiejętność planowania i ewaluacji behawioralnych metod wychowania.
Blok III. Metody wychowawcze inspirowane psychoanalizą
Znajomość psychoanalitycznej teorii rozwoju człowieka.
Znajomość psychoanalitycznej aksjologii i teleologii wychowania.
Znajomość analizy transakcyjnej.
Umiejętność wykorzystywania analizy transakcyjnej w wychowaniu.
Blok IV. Metody wychowawcze inspirowane psychologią humanistyczną
Znajomość humanistycznych teorii rozwoju człowieka: teoria A. Maslowa, C. Rogersa i T. Gordona.
Znajomość humanistycznej aksjologii i teleologii wychowania.
Znajomość koncepcji wychowania bez porażek.
Umiejętność stosowania teorii humanistycznych w refleksji pedagogicznej.
Blok V. Metody wychowawcze inspirowane psychologią poznawczą
Znajomość poznawczej teorii rozwoju człowieka - prekursorzy, podejście piagetowskie, teoria L. Kohlberga.
Znajomość poznawczej aksjologii i teleologii wychowania.
Znajomość poznawczych metod wychowania.
Umiejętność stosowania teorii poznawczych w refleksji pedagogicznej.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania: Kurs kończy się sprawdzianem w formie testowej oceniającym opanowanie materiału z ćwiczeń i wykładów. Do sprawdzianu mogą przystąpić tylko osoby, które pozytywnie zaliczyły ćwiczenia.
Ocena końcowa z kursu stanowi średnią ocen z ćwiczeń (pod warunkiem zaliczenia ćwiczeń) i testowego sprawdzianu egzaminacyjnego (pod warunkiem otrzymania oceny pozytywnej).
Przedmiotem oceny na ćwiczeniach są:
1. staranność czytania na bieżąco zalecanych tekstów i aktywne uczestnictwo w dyskusji,
2. przygotowanie problemów inspirujących dyskusję,
3. wykonanie zadań ćwiczeniowych.
Ad 1. Wartość dyskusji zależy od jakości tego, co wnoszą do niej uczestnicy spotkań. Należy pamiętać, że prowadzący jest tylko jednym z uczestników i jego zadanie ogranicza się do tworzenia ogólnych ram dyskusji i oceny efektów pracy. Cele kursu mają być osiągane przez studentów a nie prowadzącego. Jego rolą jest wspomaganie wysiłków studentów. Oznacza to, że kluczową sprawą jest staranne czytanie zalecanych tekstów i wnoszenie swojego wkładu do dyskusji. Przyjście na spotkanie bez przeczytanego tekstu jest równoznaczne z pozbawieniem pozostałych uczestników możliwości zapoznania się z naszym rozumieniem tekstu i obniża wartość spotkania.
Owocny udział w dyskusji: na każdym spotkaniu od 0 do 2 pkt.
Ad 2. Każdy uczestnik ćwiczeń będzie raz współodpowiedzialny za inicjowanie dyskusji. Na każdym spotkaniu jedna bądź dwie wyznaczone osoby przedstawią po jednym przygotowanym przez siebie problemie związanym z rozumieniem danego tekstu. Problem może dotyczyć:
- umotywowanych wątpliwości dotyczących interpretacji fragmentu lub całego tekstu,
- sprzeczności lub niekonsekwencji dostrzeżonych w tekście,
- związków z innymi koncepcjami lub wynikami badań, itp.
Na prezentację każdego z problemów przeznaczamy od 3 do 5 minut. Należy pamiętać, że problemy te mają inspirować dyskusję podczas naszych spotkań, należy więc dbać, by były ważkie i interesujące.
Za przygotowanie problemu: od 0 do 5 pkt.
Ad 3. Na każdym spotkaniu po 45 – 60 minutach dyskusji o tekście uczestnicy będą wykonywać zadania związane z tematem zajęć (lista zadań - patrz szczegółowy plan ćwiczeń). Zadania będą wykonywane w parach. Oceniane będzie wykorzystanie wiedzy z tekstu, nawiązywanie do wiedzy spoza kursu teorii oraz oryginalność rozwiązania. Plagiaty i „zapożyczenia od sąsiadów” nie będą przynosić punktów.
Za wykonanie zadania: od 0 do 3 pkt.
Skala ocen z ćwiczeń wygląda następująco: do 35% – nzal; 36-45% – dst.;46 –50%. – dst.+; 51-60% - db.; 61-65 % – db+; 66 i więcej punktów procentowych – bdb.
Literatura
1. R. Plomin i in. (2001) Genetyka zachowania. Warszawa, Wydawnictwa Naukowe PWN. Rozdział 5. Dziedziczność, środowisko i zachowanie. Rozdział 9. Ogólne zdolności poznawcze.
2. S. Pinker (2005) Tabula rasa. Spór o naturę ludzką. Gdańsk, GWP. Rozdział 19. Dzieci.
3. R. E. Nisbet (2010) Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ. Sopot, Smak Słowa.
4. D. M. Buss (2001) Psychologia ewolucyjna. Gdańsk, GWP. Rozdział 10: Agresja i wojna.
5. K. Pryor (2004) Najpierw wytresuj kurczaka. Poznań, Media Rodzina.
6. P. Bąbel, P. Ostaszewski (red.) (2009) Współczesna psychologia behawioralna. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. Rozdział 7.
7. K. Świątnicki (2001) Nagrody zewnętrzne a motywacja: rehabilitacja nagród zewnętrznych. W: L. Lachowicz-Tabaczek (red.) Psychologia społeczna w zastosowaniach. Wrocław, Atla 2.
8. H. Eysenck (2002) Zmierzch i upadek imperium Freuda. Kraków, WiR Partner.
9. E. Berne (1987 lub inne) W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa, PWN. Wstęp, część pierwsza - całość, rozdziały 13-17.
10. K. Ernst (1991 lub inne) Gry szkolne uczniów. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
11. M. Kościelniak (2004) Zrozumieć Rogersa. Kraków: Impuls.
Lektura uzupełniająca: C. Rogers (2002) O stawaniu się osobą. Poznań, Dom Wydawniczy Rebis. Część IV. Filozofia osoby – całość, Część IV. Rozdział 19. Ku teorii kreatywności.
12. T. Gordon (1997) Wychowanie w samodyscyplinie, IW PAX. Część II, rozdział 6 i 7.
13. C. Tavris, C. Wade (1999) Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Część IV. Podejście poznawcze
14. B. J. Wadsworth (1998) Teoria Piageta. Poznawczy i emocjonalny rozwój dziecka. Warszawa, WSiP. Rozdział 8. Implikacje teorii Piageta dla edukacji: reguły konstruktywizmu, rozdział 9. Zastosowania teorii Piageta.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: