Psychologia społeczna 2300-OPSS
Celem tego kursu jest wprowadzenie w podstawy psychologii społecznej, zapoznanie studentów z najważniejszymi obszarami badań podejmowanych w tej dziedzinie, wykorzystanie współczesnej wiedzy dotyczącej psychologii społecznej do lepszego rozumienia zachowań jednostki i większych społeczności, zastosowanie wiedzy teoretycznej do analizy konkretnych sytuacji społecznych wywodzących się z życia codziennego. Kurs obejmuje 6 bloków zagadnień: Wiedza o świecie społecznym i spostrzeganie innych ludzi, Postawy i ich zmienianie, Wpływ społeczny, Relacje interpersonalne, Grupa społeczna, Stosowana psychologia społeczna. Tematyka planowanych zajęć:
- Wprowadzenie do przedmiotu: przedstawienie przedmiotu i metod badań w psychologii społecznej, podstawowe podejścia teoretyczne wykorzystywane w psychologii społecznej, proces badawczy - omówienie przykładowych badań eksperymentalnych, korelacyjnych i obserwacyjnych, krótka historia psychologii społecznej
- Wiedza o świecie społecznym i spostrzeganie innych ludzi: schematy i kategorie używane w percepcji społecznej, schematy poznawcze - rodzaje, budowa i funkcje, geneza stereotypów i uprzedzeń (teorie ich zmiany), heurystyki jako uproszczone reguły wnioskowania, teorie atrybucji - przegląd koncepcji, błędy i zniekształcenia atrybucyjne; ocenianie innych ludzi (procesy oddolne: bottom-up i odgórne: up-bottom), asymetria pozytywno-negatywna (inklinacja pozytywna, efekt negatywności), przetwarzanie analityczne, kategorialne, uzasadnianie własnych zachowań - teoria dysonansu poznawczego, zagadnienie trafności percepcji społecznej, "Ja" w świecie społecznym - cele, zasady i techniki autoprezentacji
- Postawy i ich zmienianie: teorie i badanie postaw, problem zgodności postaw z zachowaniem, teoria dwutorowości perswazji, postawy jawne i utajone, techniki badania postaw, teorie i warunki zmiany postaw (np. w polityce i reklamie)
- Wpływ społeczny: naśladownictwo, zjawisko konformizmu i posłuszeństwa autorytetowi (klasyczne badanie Milgrama), rodzaje wpływu społecznego - informacyjny i normatywny, czynniki osłabiające/nasilające konformizm, techniki wpływu społecznego, paradoks nadmiaru wyboru
- Relacje interpersonalne: atrakcyjność interpersonalna (teoria, uwarunkowania, wykorzystywanie), orientacje społeczne (kooperacja, rywalizacja itd.), związek orientacji społecznych ze sposobem spostrzegania świata społecznego, szkodliwość orientacji rywalizacyjnej, zachowania prospołeczne, rodzaje motywacji prospołecznej (endocentryczna i egzocentryczna), teorie i modele działań prospołecznych, zjawisko altruizmu, agresja - próby zdefiniowania, teorie i wyznaczniki agresji, problem redukcji agresji (koncepcja katharsis)
- Grupa społeczna: spostrzeganie grup społecznych, struktura i dynamika małej grupy, style kierowania grupą, przywództwo i władza, zjawiska grupowe: facylitacja i hamowanie społeczne, polaryzacja grupowa, syndrom "grupowego myślenia", wpływ mniejszości na większość, konflikty wewnątrz- i międzygrupowe, pojęcie tożsamości społecznej
- Stosowana psychologia społeczna: elementy psychologii społecznej w psychologii zdrowia, interpretacja stresowych wydarzeń, spostrzegana kontrola (koncepcja refleksyjności), pesymistyczny vs optymistyczny styl atrybucji, wykorzystanie koncepcji wpływu społecznego w promocji zdrowia
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
- wyjaśnia różnice między metodami badań w psychologii społecznej
- opisuje rodzaje schematów poznawczych używanych w percepcji społecznej
- rozróżnia błędy atrybucyjne
- wyjaśnia czynniki warunkujące zmianę postaw
- rozpoznaje techniki wpływu społecznego opisane przez Cialdiniego
- opisuje mechanizmy zachowań prospołecznych i agresji interpersonalnej
- interpretuje zjawiska zachodzące w małej grupie społecznej
Kryteria oceniania
Test wiadomości końcowy obejmujący problematykę wykładu i literatury obowiązkowej
Literatura
Literatura obowiązkowa:
- Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (2006). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka. Rozdział 2, 6, 12; Rozdz. Psychologia w działaniu 1 i 2 (s. 385-422).
- Doliński, D. (2000). Psychologia wpływu społecznego. Wrocław: Ossolineum. Rozdział 7, 8.
- Mika, S. (1998). Psychologia społeczna dla nauczycieli. Warszawa: Wyd. Żak.
- Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Wyd. Scholar. Rozdział 2, 8.
Literatura dodatkowa ( dla zainteresowanych)
- Aronson, E. (2001). (red.) Człowiek istota społeczna - wybór tekstów. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
- Cialdini, R. (1996). Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Hogan, K. (2001). Psychologia perswazji. Warszawa: Wyd. Jacek Santorski & Co, rozdz.3 i 4.
- Kofta, M., Szustrowa, T. (2001). (red.) Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
- Lewicka, M., Grzelak, J. (2002). (red.) Jednostka i społeczeństwo. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
- Myers, D., G. (2003). Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka.
- Tokarz, M. (2006). Argumentacja. Perswazja. Manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, rozdz. 7 i 8.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: