MS1-Ochrona praw dzieci 2300-NZ2-MS1-PS-OPD
Zajęcia poświęcone są prawom dziecka, ich ochronie oraz analizie - zarówno na gruncie prawa międzynarodowego jak i krajowego. Omówione zostaną również koncepcje zorientowane na prawa zwyczajowe, na prawa kolektywne i indywidualne dziecka wobec nowych wyzwań XXI wieku.
Tematyka zajęć obejmuje:
1. Pisane i niepisane prawa dzieci
2. Podstawowe akty prawne regulujące problematykę praw dziecka w prawie krajowym, międzynarodowym i regionalnym (w tym prawa dzieci autochtonicznych)
3. Katalog podstawowych praw dziecka wynikających z aktów prawnych o charakterze międzynarodowym oraz z aktów prawa krajowego i regionalnych systemów ochrony praw dziecka
4. Adultyzm a ochrona praw dziecka
5. Prawo dziecka do życia i ochrony zdrowia
6. Prawo dziecka do wychowania w rodzinie
7. Prawo dziecka do godziwych warunków socjalnych
8. Prawo dziecka do nauki i prawa ekonomiczne dziecka
9. Prawo dziecka do ochrony przed przemocą, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem, uczestnictwem w konfliktach zbrojnych
10. Prawo dziecka do uczestnictwa w życiu publicznym
11. Prawo dzieci migrantów i dzieci migrujących oraz dzieci uchodźców
12. Znaczenie upowszechniania praw dziecka wśród dzieci i wśród dorosłych
13. Partycypacja społeczna i podmiotowość dzieci oraz sprawstwo a ochrona praw dzieci
14. Warsztat praw dziecka
15. Zakończenie i ewaluacja
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
student/studentka podaje definicje praw dziecka i jej źródła
student/studentka zna i definiuje środki ochrony praw dziecka i zasady ich stosowania
UMIEJĘTNOSCI:
student/studentka umie odnaleźć odpowiednie przepisy regulujące prawa dziecka w dokumentach i aktach prawnych
student/studentka prawidłowo odczytuje i analizuje prawa dziecka i umie odnieść je do praktyki związanej z ochroną praw dzieci i młodzieży
KOMPETENCJE:
student/studentka jest wrażliwy/wrażliwa na przestrzeganie i ochronę praw dziecka
student/studentka rozumie znaczenie upowszechniania praw dziecka wśród dzieci i młodzieży
Literatura
1. Jaros, P., M. Michalak. "Prawa dziecka." Dokumenty ONZ, Warszawa (2015) (fragmenty)
2. Szmigel, Kinga. "Ochrona praw dziecka w świetle regulacji prawa międzynarodowego i polskiego." (2018) (fragmenty)
3. Szewczyk, Marcin. Unia Europejska i Romowie. System wobec kultury etnicznej. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie/Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2016 (fragmenty)
4. Markowska-Manista, Urszula. "" Złe dzieci". Przygotowanie do zabijania w wojnach i konfliktach zbrojnych na kontynencie afrykańskim." Chorzowskie Studia Polityczne 11, (2016): 195-213.
5. Paweł J. Jaros, Marek Michalak. „PRAWA DZIECKA”. Dokumenty Unii Europejskiej - tom I i II, Warszawa 2018 (fragmenty).
6. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości: Janusz Korczak na nowo odczytany (2017) Manfred Liebel i Urszula Markowska-Manista, Warszawa : Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki (fragmenty).
7. Markowska-Manista, U. (2020). O potrzebie dekolonizacji współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy. Rozważania wstępne. Przegląd Krytyczny, 2(1), 9-20.
Akty prawne (fragmenty):
Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997, Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483
Konwencja o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. 1991, Nr 120, poz. 526
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (z wszelkimi zmianami)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty – t.j. Dz. U. 2004, nr 256, poz. 2572 z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz. U. Nr 6, poz. 69 ze zm.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, Dz. U. nr 214, poz. 1579 ze zm.
Ustawa z 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz. U. 2011 Nr 149, poz. 887 (ze zmianami)
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks Karny (ze zmianami)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz. U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r.
Karta Narodów Zjednoczonych z 25. 06.1945 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Nowy Jork, 16 XII 1966 r.)
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (Nowy Jork, 16. XII. 1966 r.)
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r., Dz. U. 1995, nr 108, poz. 528
Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Nowy Jork, 16 XII 1966 r.)
Drugi Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskiego i Politycznego w Sprawie Zniesienia Kary Śmierci (Nowy Jork, 15 XII 1989 r.)
Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej (Nowy Jork, 07.III.1966 r.)
Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania (10.XII.1984 r.)
Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (18.XII.1989 r.)
Protokół Dodatkowy do Konwencji w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (10.XII.1999 r.)
Konwencja Dotycząca Statusu Uchodźców (Genewa, 28.VII.1951 r.)
Europejska Konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1975 r., Dz. U. 1999 nr 79, poz. 888
Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci, sporządzona w Strasburgu dnia 25 stycznia 1996 r., Dz. U. 2000, nr 107, poz. 1128
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, t.j. Dz. U. 2002, nr 11, poz. 109 z późn. zm.
Afrykańska Karta praw i dobrobytu dziecka, 1990, http://www.au.int/en/content/african-charter-rights-and-welfare-child.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: