MSPP-Moduł Społecznych Podstaw Pedagogiki 2300-NZ1-MSPP-A
Problematyka szczegółowa w zakresie metodologii badań społecznych:
- podstawowe paradygmaty w naukach społecznych,
- badania podstawowe i stosowane, rodzaje badań stosowanych,
- struktura postępowania naukowego, znaczenie pytań i hipotez badawczych,
- orientacja ilościowa i jakościowa w badaniach społecznych,
- problem przyczynowości,
- problem reprezentatywności próby i generalizacji wyników z próby na populację, metody doboru próby/przypadków do badań,
- podstawowe schematy badawcze,
- najważniejsze metody zbierania danych wykorzystywanych w badaniach ilościowych i jakościowych, pojęcie triangulacji,
- modele analizy danych, praca z programami komputerowymi wspomagającymi analizę danych ilościowych (SPSS) i jakościowych (f4, Atlas.ti, MAXQDA),
- pisanie raportu z badań,
- problemy etyczne związane z prowadzeniem badań.
Problematyka szczegółowa w zakresie teoretycznych podstaw wychowania:
- biologiczne mechanizmy rozwoju, pojęcie odziedziczalności, wyniki badań genetyki zachowania nad odziedziczalnością cech osobowości i zdolności, podstawowe agendy socjalizacyjne i ich wpływ na kształtowanie się cech behawioralnych,
- behawiorystyczna teoria rozwoju człowieka, behawioralna aksjologia i teleologia wychowania, skąd się biorą nieprzystosowawcze nawyki, prawa uczenia się a metody wychowania, ekonomia żetonowa, spór o karę, krytyka behawioryzmu,
- humanistyczna teoria rozwoju człowieka: teoria C. Rogersa i A. Maslowa, humanistyczna aksjologia i teleologia wychowania, wychowanie do wysokiej samooceny, koncepcja wychowania bez porażek, krytyka podejścia humanistycznego,
- poznawcza teoria rozwoju człowieka, podejście poznawcze a metody wychowania, pojęcie struktur poznawczych i reprezentacji, samokontrola, autonomia umysłowa i moralna, znaczenie twórczości,
- psychologia społeczna a wychowanie, mechanizmy grupowe, relacje międzygrupowe, uprzedzenia i konflikty.
Problematyka szczegółowa w zakresie socjologii wychowania:
- ustalenia definicyjne, zakres dyscypliny, związki socjologii edukacji z pedagogiką,
- polityka edukacji, system edukacyjny, szkoła a system społeczny - wybrane teorie i nurty socjologiczne: funkcjonalizm, interakcjonizm, neomarksizm, liberalizm i nurty neoliberalne, interrpretatywizm, konstrukcjonizm,
- szkoła jako organizacja, kultura szkoły,
- reformy systemu edukacji w Europie i w Polsce – ostatnie dekady, kierunek reform, pozytywne i negatywne konsekwencje reformy edukacji w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem reformy ustroju szkolnego i egzaminowania,
- uwarunkowania sukcesu edukacyjnego, strategie selekcji społecznej i szkolnej, nierówności edukacyjne,
- uwarunkowania socjalizacji rodzinnej i szkolnej,
- globalizacja i masmedia a edukacja młodzieży, wartości i styl życia młodzieży,
- rola zawodowa nauczyciela, kompetencje nauczycieli, status nauczyciela, satysfakcja zawodowa, awans zawodowy,
- uczniowie w szkole, prawa uczniów, relacje nauczyciel-uczeń, problemy społeczne: uzależnienia i agresja wśród młodzieży.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
1. Ma podstawową wiedzę w zakresie teorii rozwoju człowieka oraz socjologii wychowania, pozwalającą na wyjaśnianie zachowań jednostki, funkcjonowania różnorodnych grup społecznych i struktur instytucjonalnych, zna podstawowe pojęcia z zakresu tych nauk i najważniejsze teorie, zna podstawowe metody badań psychologicznych i socjologicznych wykorzystywane w budowaniu tych teorii.
2. Ma dobrze uporządkowaną wiedzę o funkcjonowaniu różnorodnych grup i instytucji społecznych związanych z procesami edukacyjnymi .
3. Ma podstawową wiedzę z zakresu nauk społecznych pozwalającą opisywać i wyjaśniać kluczowe dla procesów edukacyjnych zjawiska, takie jak: kształtowanie się postaw, nabywanie umiejętności, procesy grupowe, procesy międzygrupowe, kształtowanie się struktury społecznej (typy ładu społecznego, stratyfikacja, władza), nowe media w komunikacji, globalizacja.
4. Zna podstawowe pojęcia nauk społecznych pozwalające wielostronnie wartościować procesy edukacyjne, takie jak spójność społeczna, nierówności społeczne, kapitał społeczny i kapitał ludzki
5. Ma podstawową wiedzę o sytuacji dziecka i nastolatka oraz rodziców w różnych gałęziach prawa: cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, oświatowego, karnego
6. Zna społeczne efekty edukacji, rozumie uwarunkowania systemu alokacji jednostek w strukturze społecznej.
7. Ma uporządkowaną wiedzę o polityce i organizacji oświaty oraz procesach reformowania oświaty, funkcjach i zadaniach szkoły jako środowiska socjalizacyjnego, zna społeczne i prawne zasady współpracy szkoły z rodziną.
8. Zna uwarunkowania psychologiczne i socjologiczne sukcesu edukacyjnego, wie jakie są przyczyny i konsekwencje społecznych nierówności, ze szczególnym uwzględnieniem nierówności edukacyjnych, zna prawne zasady pomocy pedagogiczno-psychologicznej w szkołach i placówkach.
9. Ma podstawową wiedzę o procesie globalizacji i jej wpływie na zmiany w dziedzinie edukacji i prawa, zna rolę mediów elektronicznych w socjalizacji dzieci i młodzieży.
Umiejętności
1. Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu teorii rozwoju, socjologii wychowania i prawa w celu analizowania motywów jednostek, funkcjonowania grup społecznych i struktur systemowych,
2. Potrafi wykorzystywać wiedzę z zakresu nauk społecznych w celu projektowania działań edukacyjnych (w tym wychowawczych) i oceny ich skuteczności.
3. Potrafi zastosować podstawowe metody badawcze nauk wybranych społecznych w celu diagnozy zjawisk społecznych związanych z wychowaniem i edukacją.
4. Potrafi zidentyfikować i wyjaśnić problemy współczesnego wychowania i edukacji, znaleźć nieprawidłowości oraz przejawy nierówności w rodzinie i instytucjach edukacyjnych, ocenić warunki, w jakich toczą się procesy socjalizacji i edukacji, wskazać rozwiązania korekcyjne, potrafi wykorzystać adekwatne akty prawne do oceny funkcjonowania środowisk socjalizacyjnych.
5. Potrafi ocenić społeczne i psychologiczne skutki reform edukacji.
6. Potrafi wskazać i zastosować adekwatne przepisy prawa do rozwiązywania problemów z zakresu socjalizacji i edukacji, potrafi wykorzystać adekwatne akty prawne do oceny funkcjonowania środowisk socjalizacyjnych i edukacyjnych
7. potrafi wskazać zagrożenia i szanse globalizacji społecznej i kulturalnej, analizuje wpływ globalizacji na procesy socjalizacji, postawy ludzkie, cele edukacji.
Kompetencje społeczne
1. Rozumie konieczność uzupełniania i pogłębiania wiedzy z zakresu nauk społecznych dla rozwoju kompetencji zawodowych.
2. Rozumie potrzebę znajomości prawa z dziedziny edukacji i podejmuje aktywność samokształceniową w tym zakresie.
3. Potrafi komunikować się i współpracować z innymi, podejmować różne role w procesie przygotowywania się do przyszłego zawodu.
4. Wie, że dzisiaj rozumienie świata społecznego i wykonywanie pracy zawodowej wymaga uczenia się przez całe życie.
Kryteria oceniania
Ocena egzaminacyjna z MSPP jest wystawiana na podstawie ocen z elementów składowych. Jeżeli wszystkie elementy składowe są zaliczone, to ocena egzaminacyjna jest średnią z ocen cząstkowych. W wypadku zaliczenia elementu składowego w drugim terminie do średniej, na podstawie której wystawia się ocenę egzaminacyjną, wlicza się średnia z I i II podejścia
Literatura
Pinker S. (2005). Tabula rasa. Spór o naturę ludzką. Gdańsk: GWP.
Nisbett R. E. (2010). Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ. Sopot: Smak Słowa.
Eysenck H. (2002) Zmierzch i upadek imperium Freuda. Kraków: WiR Partner.
Sztompka P. (2002). Socjologia. Kraków: Wyd. Znak.
Domański H. (red.) (2008). Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce. Warszawa Wyd. IFiS PAN .
Giddens A. (2008). Socjologia. Warszawa: PWN
Babbie E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: