Edukacja początkowa dawniej i dziś 2300-NUSM1-AF
Seminarium magisterskie poświęcone jest edukacji początkowej – w szczególności jej przeszłości i wpływu na obecny kształt.
Wychodzimy z założenia, że obecne rozwiązania, zarówno teoretyczne jak i instytucjonalne (przedszkola i szkoły podstawowe klasy I-III), mają swoje
uwarunkowania w doświadczeniach przeszłości. Wśród czynników, które staną się przedmiotem analizy są: nauczycielskie ideologie
edukacyjne, styl i metody pracy nauczyciela, charakter procesu komunikowania się nauczyciela z uczniami, monitorowanie rozwoju dzieci,
motywacja do uczenia się w opinii uczniów i nauczycieli, współpraca z rodzicami oraz kultura instytucji edukacyjnej.
Celem seminarium jest przygotowanie studentów do umiejętności samodzielnego formułowania wniosków i opinii na temat wychowania człowieka, a w wymiarze praktycznym – do samodzielnego napisania pracy magisterskiej.
Podczas seminarium student powinien zapoznać się z najważniejszymi zasadami przygotowania pracy magisterskiej, to jest powinien umieć sformułować i zastosować w praktyce:
1. cel i problematykę pracy magisterskiej, etapy realizacji,
2. formę i układ (strukturę) pracy,
3. sposoby wykorzystania różnych źródeł informacji dotyczących edukacji początkowej w przeszłości i obecnie,
4. metodykę badań oświatowych – teoretycznych (w tym humanistycznych! z zakresu historii wychowania) lub/i empirycznych,
5. uzasadnić wybór tematu i jego rozumienie,
6. opracować koncepcję i samodzielny plan pracy magisterskiej
7. technikę pisania i obrony pracy magisterskiej (egzaminu magisterskiego).
Proponowany zakres tematyczny prac magisterskich:
1. Klasycy pedagogiki a współczesna edukacja początkowa.
2. Adres społeczny i formy edukacji początkowej dawniej i dziś.
3. Literatura dziecięca / młodzieżowa dawniej i dziś - w kontekście społecznym, gospodarczym, wyznaniowym itd.
4. Zalecenia dydaktyczne i wychowawcze na poziomie edukacji początkowej w przeszłości i dziś.
5. Dziecko - rodzina - edukacja początkowa w komunikacji społecznej / propagandzie XX wieku (literatura, podręczniki, filmy itd.).
6. Duże miasto - małe miasto - wieś - wymiar społeczny, gospodarczy i przestrzenny wczesnej edukacji.
7. Dzieje innowacji dydaktycznych i wychowawczych na poziomie edukacji początkowej: Komeński, Pestalozzi, model szkół Bella-Lancastra, nowe wychowanie, Uniwersytet Latający, Korczak i in..
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: absolwent zna i rozumie:
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W13
1. specyfikę roli zawodowej nauczyciela wczesnej edukacji, znaczenie planowania rozwoju osobistego i zawodowego (K_W01);
2. historyczne i współczesne stanowiska pedagogiczne wraz z ich rodowodami, przesłankami i następstwami oraz prowokowanymi przez nie dylematami, główne teorie dotyczące przedszkolnej i szkolnej edukacji, a także związane z nimi pojęcia (K_W02);
3. wpływ różnych stylów myślenia filozoficznego (w tym z zakresu etyki i estetyki) na kształtowanie się myśli pedagogicznej oraz na interpretację praktyk kształcenia i wychowania (K_W03);
4. pojęcia metodologii, logikę postępowania w badaniach społecznych i
humanistycznych, zasady projektowania oraz prowadzenia badań
diagnostycznych i ewaluacyjnych, w szczególności dzieci w wieku
przedszkolnym i wczesnoszkolnym (K_W04);
5. istotne dla edukacji teorie socjologii oraz antropologii kulturowej, konsekwencje edukacyjne wynikające ze zróżnicowania środowisk życia dzieci, efektywne sposoby komunikacji społecznej oraz wyrównywania szans edukacyjnych (K_W06);
6. strukturę i funkcje systemu oświaty oraz alternatywnych form edukacji formalnej i pozaformalnej, a także rolę innowacji pedagogicznych w przedszkolu i szkole (K_W13).
Umiejętności: absolwent potrafi:
K_U01, K_U02 , K_U03 , K_U04, K_U05, K_U06, K_U07 , K_U14, K_U16
1. konfrontować historyczne i współczesne stanowiska pedagogiczne,
uwzględniając ich rodowody, przesłanki i konsekwencje (K_U01);
2. refleksyjnie rozważać zagadnienia pedagogiczne w perspektywie wybranych koncepcji filozoficznych (K_U02);
3. poprawnie posługiwać się językiem polskim w mowie, respektując zasady emisji głosu oraz w piśmie, a także językiem obcym przynajmniej na poziomie B2+; dbać o kulturę języka uczestników procesu edukacji (K_U03);
4. analizować własne działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i
opiekuńcze) i wskazywać obszary wymagające modyfikacji (K_U04);
5. wykorzystać wiedzę metodologiczną do projektowania i prowadzenia badań w paradygmacie ilościowym i jakościowym, z uwzględnieniem norm etycznych oraz napisania raportu badawczego i pracy dyplomowej (K_U05);
6. wykorzystywać teorie socjologiczne i teorie z zakresu antropologii kulturowej do analizy oraz planowania procesów kształcenia i wychowania, ze
szczególnym uwzględnieniem działań dotyczących wyrównywania szans
edukacyjnych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (K_U06);
7. oceniać z perspektywy metodologicznej jakość wyników badań naukowych
wykorzystywanych do analizowania i planowania działań pedagogicznych z
zakresu wczesnej opieki i edukacji, planować badania diagnostyczne i
ewaluacyjne i współpracować z członkami zespołów badawczych na każdym
etapie projektowania i realizacji badań naukowych (K_U07);
8. rozpoznawać i efektywnie rozwiązywać problemy wychowawcze występujące we wczesnej edukacji współpracując z rodzicami, specjalistami (pedagog, psycholog, lekarz, logopeda) i instytucjami wspomagającymi; udzielać pierwszej pomocy (K_U14);
9. identyfikować i rozbudzać zainteresowania dzieci/uczniów oraz odpowiednio do potrzeb indywidualizować edukację; racjonalnie gospodarować czasem zajęć szkolnych i pozaszkolnych dziecka/ucznia, z zapewnieniem prawa do odpoczynku (K_U16).
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
K_K01, K_K02 , K_K03 , K_K04, K_K07, K_K08, K_K09
1. przyjmowania refleksyjnej postawy wobec swojej działalności zawodowej, samodzielnego i we współpracy z innymi poszerzania swojej wiedzy oraz
doskonalenia umiejętności zawodowych (K_K01);
2. podejmowania dyskusji na tematy pedagogiczne, argumentowania i
uzasadniania swojego zdania z wykorzystaniem wiedzy naukowej (K_K02);
3. systematycznego uczestnictwa w życiu kulturalnym i wykazywania troski o
kulturę języka oraz zachęcania dzieci/uczniów do przyjmowania podobnej,
aktywnej postawy (K_K03);
4. realizacji innowacji pedagogicznych związanych z wyzwaniami społecznymi i cywilizacyjnymi przyszłości, służących rozwojowi uczniów oraz integracji rodziców i środowiska lokalnego z instytucją edukacyjną (K_K04);
5. tworzenia kultury zaufania , przestrzegania norm etycznych i prawnych w
pracy pedagogicznej oraz interweniowania w przypadkach łamania praw
dziecka (K_K07);
6. projektowania i realizowania działań wspierających proces wprowadzania
dzieci/uczniów w świat wartości (K_08);
7. posługiwania się uniwersalnymi zasadami i normami etycznymi w działalności zawodowej, porozumiewania się z osobami z różnych środowisk, dialogowego rozwiązywania konfliktów, kreowania klimatu współpracy i wzajemnego zrozumienia (K_K09).
Kryteria oceniania
1. Przygotowanie stanu dyskusji i badań nad wybranym obszarem edukacji na podstawie literatury przedmiotu i czasopism pedagogicznych (zaliczenie 1. semestru seminarium)
2. przygotowanie pierwszej wersji tematu i koncepcji pracy magisterskiej (zaliczenie 2. semestru seminarium).
Literatura
1. Earl Babbie, Podstawy badań społecznych, tłum. W. Betkiewicz, Warszawa: WN PWN, 2013.
2. Bruno Bettelheim, Cudowne i pożyteczne: o znaczeniach i wartościach baśni. t. 1 - 2, Warszawa: PIW, 1985.
3. Zofia Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa: WSiP, 2000.
4. Wanda Krzemińska, Literatura dla dzieci i młodzieży: zarys dziejów, Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1963.
5. Ryszard Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej : (tematy, gatunki, konteksty), Wrocław: Wyd. UWr., 2000.
6. Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna w dobie przemian, red. naukowa Marzena Chrost, Anna Królikowska, Kraków: Ignatianum, WAM, 2014.
7. Alicja Baluch, Od form prostych do arcydzieła : wykłady, prezentacje, notatki, przemyślenia o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa: Wyd. APS, 2008.
8. Maria Wróbel, Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1918-1939, Wrocław: ZN im. Ossolińskich, 1967.
9. Adam Fijałkowski, Tradycja i nowatorstwo w Orbis sensualium pictus Jana Amosa Komeńskiego, Warszawa: Wyd. UW, 2012.
10. Jan Amos Komeński, Świat w obrazach rzeczy dostępnych zmysłom, wstęp i tłum. Adam Fijałkowski, Warszawa: Wyd. UW, 2015.
11. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, red. Stefan Wołoszyn, t. 1-3, Kielce: Strzelec, 1995-1998.
12. Dorota Klus-Stańska, Dydaktyka wobec chaosu pojęć i znaczeń, Warszawa: Żak, 2010.
13. Zapomniane/zapamiętane : dziecięce lektury czytane po latach: studia przypadków, pod red. nauk. Ewy Ihnatowicz, Warszawa: UW, 2014.
14. Bogusław Śliwerski, Szkoła na wirażu zmian politycznych: bez cenzury, Kraków: Impuls, 2012.
15. seria: Biblioteka klasyków pedagogiki, t.[1]- , Wrocław: ZN Ossolińskich, 1956 -
16. "Kwartalnik Pedagogiczny", t. 1, 1956 -
17. Grzegorz Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w. : wybrane problemy, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2006.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: