Filozoficzne podstawy pedagogiki 2300-NS2-FPP
Zależność sposobu uprawiania pedagogiki od rozumienia wychowania. Pedagogika jako nauka o wychowaniu a pedagogika jako myślenie o wychowaniu. Powstanie pedagogiki, kształtowanie się jej tożsamości ukazane w kontekście kulturowym. Typowe pytania pedagogiczne. Struktura i style myślenia pedagogicznego. Pedagogika – pedagogia. Geneza nauki, jej dzieje i współczesne dylematy. Nauka, jako „religia” XX wieku. Rekonstrukcja sensu scjentystycznych stanowisk w pedagogice oraz ukazanie możliwości filozoficznego podejścia do zagadnień związanych z wychowaniem. Nauka a inne formy ludzkiego doświadczenia, nauka a: sztuka, wiedza potoczna, religia, filozofia, mit. Granice prawomocności – ważności – wiedzy naukowej. Spory o status nauk humanistycznych. Pozytywizm – antypozytywizm, naturalizm – antynaturalizm. Różne ujęcia osobliwości nauk humanistycznych. Współczesna humanistyka wobec pytań o właściwy jej typ refleksji oraz o jej kulturowe i społeczne funkcje. Praktyczność wiedzy humanistycznej: wiedza techniczno-analityczna i wiedza hermeneutyczno-moralna. Nauka i technika a mentalność człowieka XX wieku. Rozumienie a tożsamość osobowa. Etyczność i moralność jako kluczowe pojęcia namysłu nad wychowaniem.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
- rozumie istotę nauki jako jednej z form ludzkiego doświadczenia;
- umie wskazać na różnice między pedagogiką uprawianą jako nauka a pedagogiką rozumianą jak namysł,
- rozumie problemy pedagogiczne w kotekście współczesnej humanistyki, zwłaszcza filozofii,
- umie zinterpretować tekst filozoficzny z perspektywy pedagogicznej.
Kryteria oceniania
kurs kończy się egzaminem, wymagana jest znajomośc wykładów, a także wszystkich lektur. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń. Ważna jest umiejętność konstruowania wypowiedzi ustnej oraz rzetelność i samodzielność w interpretowaniu lektur.
Literatura
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. Daniela Gromska, księgi: I, II, V, (w:) tegoż, Dzieła wszystkie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, t. V, strony: 77-122, 167-192.
• Arystoteles, Polityka, (w:): tegoż, Dzieła wszystkie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, t. VI: ks. III, r. 4, 5; ks. IV, r. 4, 5, 6, 7, 8, 9; ks. VI, r. 1.
• Georg W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów, tłum. Janusz Grabowski i Adam Landman, PWN, Warszawa 1958: t. II, strony: 9-91.
• Platon, Państwo, tłum. Władysław Witwicki, AKME, Warszawa 1990: księga VII.
• Jean-Pierre Vernant, Źródła myśli greckiej, tłum. Jerzy Szacki, Wydawnictwo słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 1996: rozdziały: IV, V, VI, VIII.
• Tomasz Hobbes, Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Czesław Znamierowski, PWN, Warszawa 1954: cz. I, r. 14, 15; cz. II, r. 17, 19, 29.
• John Locke, Dwa traktaty o rządzie, tłum. Zbigniew Rau, PWN, Warszawa 1982: traktat II, r. II, VI, VII, VIII, IX.
• Monteskiusz, O duchu praw, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, Wydawnictwo „ANTYK”, Kęty 1997: księgi: II; III; IV - rozdziały: 1, 2, 3, 4, 5; V.
• John Stuart Mill, O wolności, tłum. Amelia Kurlandzka, (w:) tegoż, Utylitaryzm. O wolności, PWN, Warszawa 1959.
• Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, tłum. Marcin Król, PIW, Warszawa 1976: tom II, cz. I, r. II; cz. II, r. I; cz. IV.
• Hans-Michael Baumgartner, Rozum skończony, tłum. Andrzej Maciej Kaniowski, Oficyna Naukowa, Warszawa 1996: rozdział: „Oświecenie - moment stanowiący o istocie filozofii”.
• Martin Buber, Miejsce Kopernika w filozofii, tłum. Michał Galas, Znak 1995, nr 5 (480).
• Wilhelm Dilthey, Rozumienie, tłum. Krystyna Krzemieniowa (w:) Zbigniew Kuderowicz, Dilthey, Warszawa 1987, strony: 214-233 (W. Dilthey, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004, s. 190-211.)
• Hans-Georg Gadamer, Cóż to jest prawda?, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, (w:) tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, opracowanie Krzysztof Michalski, Warszawa 1979, strony: 32-47.
• Edmund Husserl, Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, tłum. Janusz Sidorek, Biblioteka Aletheia, Warszawa 1993.
• Karl Jaspers, Uwagi o wychowaniu, tłum. Grzegorz Sowiński, „Znak” 1993, nr 9 (460).
• Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. Mścisław Wartenberg, PWN, Warszawa 1984: rozdziały: I, II, strony: 3-85.
• Thomas S. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, tłum. Helena Ostromęcka, Warszawa 1968 (lub Warszawa 2001): rozdziały: I, IV, IX, X.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: