Edukacja przyrodnicza i techniczna 2300-NJ-MPPU-EPT
W ramach zajęć analizowane są podstawowe cele, zadania, treści i zasady edukacji przyrodniczej i technicznej w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej w kontekście założeń konstruktywizmu poznawczego (J. Piaget) i konstruktywizmu społecznego (L.S. Wygotski, J.S.Bruner). Kurs przybliża także metody dydaktyczne charakterystyczne dla omawianych obszarów edukacji, skupiając się głównie na eksperymencie i obserwacji, a także na zabawach manipulacyjnych i konstrukcyjnych oraz technicznych zadaniach wytwórczych. Wskazywane jest znaczenie wymienionych sposobów pracy dla:
- rozwijania myślenia naukowego dzieci i uczniów, w tym umiejętności formułowania problemów badawczych, hipotez, projektowania procesu badawczego oraz procedur zbierania i analizowania danych, a także sprawdzania sformułowanych wniosków,
- pogłębiania wiedzy dzieci i uczniów na temat informacji technicznej, materiałów i technologii wytwarzania (w tym także biotechnologii), rozwijania umiejętności stosowania narzędzi i obsługi urządzeń oraz dostrzegania zależności między zjawiskami i procesami przyrodniczymi a światem techniki.
Studenci poznają również i poddają krytycznej ocenie możliwości stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie przybliżania dzieciom i uczniom świata przyrody, nauki i techniki. Praktycznym wymiarem zdobytych przez studentów wiadomości i umiejętności jest projektowanie sytuacji edukacyjnych dla dzieci przedszkolnych oraz uczniów klas I-III o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach edukacyjnych. W sytuacjach tych zagadnienia przyrodnicze i techniczne stanowią płaszczyznę integracji kompetencji, treści i metod kształcenia zgodnie z założeniami koncepcji STEAM.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
zdalnie
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student zna i rozumie:
- zapisy dotyczące edukacji przyrodniczej i technicznej zawarte w podstawie programowej wychowania przedszkolnego oraz edukacji wczesnoszkolnej, oraz określone przez te dokumenty cele kształcenia i treści nauczania, strukturę wiedzy w zakresie przedmiotu oraz kompetencje kluczowe i ich kształtowanie;
- sposoby wykorzystania wiedzy teoretycznej z zakresu nauk przyrodniczych (tj. botanika, zoologia, chemia, fizyka, geografia) i technicznych oraz wiedzy metodycznej do projektowania sytuacji edukacyjnych w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej,
- metody personalizowania zadań edukacyjnych w obszarze przyrodniczym i technicznym ze względu na zróżnicowane potrzeby i możliwości dzieci i uczniów, wynikające z różnic rozwojowych, jak i odmiennych doświadczeń społecznych i kulturowych,
- etapy i zasady organizowania działań badawczych (eksperymentów i obserwacji) oraz technicznych zadań wytwórczych, dostrzega ich znaczenie w procesie rozwijania umiejętności samodzielnej eksploracji oraz indywidualnego i zespołowego rozwiązywania problemów przez dzieci i uczniów.
W zakresie umiejętności student potrafi:
- projektować, organizować oraz ewaluować sytuacje edukacyjne z zakresu edukacji przyrodniczej (m.in. eksperymenty i obserwacje) i technicznej (m.in. eksperymenty, zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne, zadania wytwórcze), uwzględniając zapisy formalno-prawne i konstruktywistyczne podstawy edukacji,
- świadomie i celowo wybierać lub modyfikować metody, techniki i formy pracy w przedszkolu i na lekcjach w klasach I-III, a także dobierać lub tworzyć środki dydaktyczne, uwzględniając kontekst rozwoju dzieci i uczniów oraz ich doświadczenia społeczno-kulturowe,
- wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne w procesie konstruowania przez uczniów wiedzy o świecie przyrodniczym i technicznym,
- wykorzystywać proces oceniania i udzielania informacji zwrotnych do stymulowania uczniów w ich pracy nad własnym rozwojem; rozpoznawać typowe błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym,
- tworzyć sytuacje edukacyjne, w których zagadnienia przyrodnicze i techniczne stanowią płaszczyznę integracji i które rozwijają zainteresowania dzieci i uczniów w tych obszarach,
- analizować własne działania w zakresie edukacji przyrodniczej i technicznej oraz wskazywać obszary wymagające modyfikacji, projektować samodzielnie i we współpracy nowe rozwiązania edukacyjne.
W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:
- rozwijania u dzieci i uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz pogłębiania rozumienia znaczenia myślenia naukowego dla funkcjonowania we współczesnym świecie,
- działań osłabiających stereotypy dotyczące płci i umiejętności technicznych,
- dokonywania ewaluacji własnych kompetencji pedagogicznych oraz samodzielnego lub zespołowego poszerzania swojej wiedzy oraz doskonalenia umiejętności w zakresie edukacji przyrodniczej i technicznej.
Kryteria oceniania
Warunki uzyskania zaliczenia:
- obecność na zajęciach,
- pisemna realizacja i zaliczenie zadań teoretycznych oraz praktycznych, odwołujących się do efektów kształcenia i treści kursu, ustalonych z prowadzącym na początku zajęć.
Kryteria oceniania zadań teoretycznych i praktycznych:
- poprawność merytoryczna i metodyczna (także techniczna w przypadku kart pracy dla dzieci/uczniów),
- stopień aktywizacji dzieci/uczniów oraz indywidualizacji planowanych sytuacji edukacyjno-wychowawczych,
- zakres wykorzystania teoretycznych podstaw wczesnej edukacji w planowaniu i ewaluowaniu elementów zajęć przyrodniczych i technicznych.
Literatura
Dylak S. (red.), Przyroda. Badania. Język, 1997
Dylak S., Solomon J. (red.), Dziecko w świecie przyrody i nauki, 1998
Helm J.H., Katz L.G., Mali badacze. Metoda projektu w edukacji elementarnej, 2003
Karwowska-Struczyk M., Szpotowicz M., Sobierańska D.(red.), Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna – badania, opinie, inspiracje, 2011
Klus-Stańska D. (red.), Światy dziecięcych znaczeń, 2002
Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna, 2014
Kraszewski K., Podstawy edukacji ogólnotechnicznej uczniów w młodszym wieku szkolnym, 2001
Plebańska M., Trojańska K., STEAM-owe Lekcje, 2018
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: