Edukacja przyrodnicza i techniczna 2300-NJ-MPPU-EPT
W ramach zajęć analizowane są podstawowe cele, zadania, treści i zasady edukacji przyrodniczej i technicznej w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej w kontekście założeń konstruktywizmu poznawczego (J. Piaget) i konstruktywizmu społecznego (L.S. Wygotski, J.S.Bruner). Kurs przybliża także metody dydaktyczne charakterystyczne dla omawianych obszarów edukacji, skupiając się głównie na eksperymencie i obserwacji, a także na zabawach manipulacyjnych i konstrukcyjnych oraz technicznych zadaniach wytwórczych. Wskazywane jest znaczenie wymienionych sposobów pracy dla:
- rozwijania myślenia naukowego dzieci i uczniów, w tym umiejętności formułowania problemów badawczych, hipotez, projektowania procesu badawczego oraz procedur zbierania i analizowania danych, a także sprawdzania sformułowanych wniosków,
- pogłębiania wiedzy dzieci i uczniów na temat informacji technicznej, materiałów i technologii wytwarzania (w tym także biotechnologii), rozwijania umiejętności stosowania narzędzi i obsługi urządzeń oraz dostrzegania zależności między zjawiskami i procesami przyrodniczymi a światem techniki.
Studenci poznają również i poddają krytycznej ocenie możliwości stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie przybliżania dzieciom i uczniom świata przyrody, nauki i techniki. Praktycznym wymiarem zdobytych przez studentów wiadomości i umiejętności jest projektowanie sytuacji edukacyjnych dla dzieci przedszkolnych oraz uczniów klas I-III o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach edukacyjnych. W sytuacjach tych zagadnienia przyrodnicze i techniczne stanowią płaszczyznę integracji kompetencji, treści i metod kształcenia zgodnie z założeniami koncepcji STEAM.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
zdalnie
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student zna i rozumie:
- zapisy dotyczące edukacji przyrodniczej i technicznej zawarte w podstawie programowej wychowania przedszkolnego oraz edukacji wczesnoszkolnej, oraz określone przez te dokumenty cele kształcenia, treści nauczania i zadania nauczyciela, strukturę wiedzy w zakresie przedmiotu oraz kompetencje kluczowe i sposoby ich kształtowania (K_W01),
- modele i koncepcje edukacji technicznej, ideę inicjacji technicznej oraz potrzebę kształtowania umiejętności technicznych dzieci lub uczniów w nawiązaniu do techniki, kultury i sztuki ludowej (K_W09),
- sposoby wykorzystania wiedzy teoretycznej z zakresu nauk przyrodniczych (tj. botanika, zoologia, chemia, fizyka, geografia) i technicznych oraz wiedzy metodycznej do projektowania sytuacji edukacyjnych i zajęć w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej (K_W08, K_W09),
- metody personalizowania zadań edukacyjnych w obszarze przyrodniczym i technicznym ze względu na zróżnicowane potrzeby i możliwości dzieci i uczniów, wynikające z różnic rozwojowych, jak i odmiennych doświadczeń społecznych i kulturowych, sposoby budowania dobrostanu dzieci i uczniów (K_W10, K_W11),
- etapy i zasady (w tym bezpieczeństwa) oraz metody organizowania działań badawczych (eksperymentów ilustrujących najczęstsze zjawiska przyrodnicze i obserwacji związanych z elementami przyrody ożywionej i nieożywionej występującymi w otoczeniu dziecka i ucznia) oraz technicznych zadań manipulacyjnych, konstrukcyjnych i wytwórczych, dostrzega znaczenie stwarzania warunków do zajęć badawczych i technicznych oraz organizowania sytuacji edukacyjnych umożliwiających samodzielną eksplorację i zespołowe rozwiązywanie problemów przez dzieci i uczniów (K_W08, K_W09, K_W11) .
W zakresie umiejętności student potrafi:
- projektować, organizować oraz ewaluować sytuacje edukacyjne z zakresu edukacji przyrodniczej (m.in. eksperymenty i obserwacje) i technicznej (m.in. eksperymenty, zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne, zadania wytwórcze), uwzględniając zapisy formalno-prawne i konstruktywistyczne podstawy edukacji (K_U09),
- wykonać proste doświadczenia (także z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku), przeanalizować z dziećmi/uczniami ich przebieg, wyniki i wnioski, a także skomentować podstawowe prawa fizyki i chemii oraz zjawiska i procesy przyrodnicze, zachęcić dzieci/uczniów do analizowania prostych rozwiązań technicznych (K_U09),
- świadomie i celowo wybierać lub modyfikować metody, techniki i formy pracy w przedszkolu i na lekcjach w klasach I-III, a także dobierać lub tworzyć środki dydaktyczne, uwzględniając różnice indywidualne w rozwoju dzieci i uczniów oraz ich doświadczenia społeczno-kulturowe (K_U08, K_U09),
- wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne w procesie konstruowania przez uczniów wiedzy o świecie przyrodniczym i technicznym (K_W09),
- wykorzystywać proces oceniania i udzielania informacji zwrotnych do stymulowania uczniów w ich pracy nad własnym rozwojem; rozpoznawać typowe błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym (K_U15),
- tworzyć sytuacje edukacyjne, w których zagadnienia przyrodnicze i techniczne stanowią płaszczyznę integracji i które rozwijają motywację i zainteresowania dzieci i uczniów w tych obszarach (K_U10 K_U16),
- rozwijać kompetencje kluczowe dzieci i uczniów tj. samodzielność poznawcza, krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, kreatywność, współpraca (K_U17),
- analizować własne działania w zakresie edukacji przyrodniczej i technicznej oraz wskazywać obszary wymagające modyfikacji, projektować samodzielnie i we współpracy nowe rozwiązania edukacyjne (K_U04).
W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:
- rozwijania u dzieci i uczniów ciekawości oraz zainteresowań przyrodniczych i technicznych oraz ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz pogłębiania rozumienia znaczenia myślenia naukowego dla funkcjonowania we współczesnym świecie, a także organizacji działań osłabiających stereotypy dotyczące płci i umiejętności technicznych (K_K08),
- krzewienia wśród dzieci, uczniów, rodziców i innych nauczycieli idei szacunku i dbałości o otoczenie przyrodnicze (K_K08, K_K09),
- przestrzegania norm etycznych i prawnych w kontakcie ze światem przyrodniczym (K_K07),
- dokonywania ewaluacji własnych kompetencji pedagogicznych oraz samodzielnego lub zespołowego poszerzania swojej wiedzy oraz doskonalenia umiejętności w zakresie edukacji przyrodniczej i technicznej (K_K01, K_K02, K_K06).
Kryteria oceniania
Warunki uzyskania zaliczenia:
- obecność na zajęciach,
- pisemna realizacja i zaliczenie zadań teoretycznych oraz praktycznych, odwołujących się do efektów kształcenia i treści kursu, ustalonych z prowadzącym na początku zajęć.
Kryteria oceniania zadań teoretycznych i praktycznych:
- poprawność merytoryczna i metodyczna (także techniczna w przypadku kart pracy dla dzieci/uczniów),
- stopień aktywizacji dzieci/uczniów oraz indywidualizacji planowanych sytuacji edukacyjno-wychowawczych,
- zakres wykorzystania teoretycznych podstaw wczesnej edukacji w planowaniu i ewaluowaniu elementów zajęć przyrodniczych i technicznych.
Literatura
Dylak S. (red.), Przyroda. Badania. Język, 1997
Dylak S., Solomon J. (red.), Dziecko w świecie przyrody i nauki, 1998
Helm J.H., Katz L.G., Mali badacze. Metoda projektu w edukacji elementarnej, 2003
Karwowska-Struczyk M., Szpotowicz M., Sobierańska D.(red.), Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna – badania, opinie, inspiracje, 2011
Klus-Stańska D. (red.), Światy dziecięcych znaczeń, 2002
Klus-Stańska (red.), (Anty)edukacja wczesnoszkolna, 2014
Kraszewski K., Podstawy edukacji ogólnotechnicznej uczniów w młodszym wieku szkolnym, 2001
Plebańska M., Trojańska K., STEAM-owe Lekcje, 2018
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: