Psychologiczne i pedagogiczne podstawy nauczania dzieci języka 2300-NJ-MPNJA-PPI
Przedmiot ma na celu rozwój podstawowej wiedzy studentów na temat psychologicznych i pedagogicznych uwarunkowań nabywania i nauczania języka u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Omawiane są kluczowe teorie przyswajania języka ojczystego (pierwszego) i obcego (drugiego), w tym koncepcja gramatyki uniwersalnej Noama Chomsky’ego, hipotezy Stephena Krashena (m.in. comprehensible input i filtr afektywny), a także podejścia kognitywne i społeczno-interakcyjne (m.in. Wygotskiego, Piageta, Brunera).
Zajęcia koncentrują się na procesach rozwojowych, które warunkują przyswajanie języka: rozwoju poznawczym, emocjonalnym i społecznym dzieci, a także na czynnikach środowiskowych, takich jak rola rodziny, nauczyciela i grupy rówieśniczej. Szczególna uwaga poświęcona jest roli zabawy, narracji, aktywności sensoryczno-ruchowych oraz motywacji – zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej – w kontekście uczenia się języka.
W toku wykładu analizowane są również różnice między nabywaniem języka pierwszego a uczeniem się języka drugiego, z uwzględnieniem możliwości i ograniczeń dzieci na różnych etapach rozwoju. Przedmiot integruje wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, pedagogiki oraz metodyki nauczania języków, kładąc nacisk na rozumienie mechanizmów i uwarunkowań procesu językowego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu ukrsu, studentka/student:
W zakresie wiedzy:
- zna podstawowe teorie nabywania języka, w tym koncepcje Chomsky’ego, Krashena, Vygotsky’ego, Piageta i innych kluczowych autorów (K_W01, K_W08, K_W10),
- rozumie etapy rozwoju językowego, poznawczego i emocjonalnego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (K_W08, K_W10, K_W12),
- zna psychologiczne i pedagogiczne czynniki wpływające na proces przyswajania języka przez dzieci (K_W08, K_W10, K_W12),
- rozumie różnice między nabywaniem języka pierwszego a uczeniem się języka obcego w dzieciństwie (K_W08, K_W10).
W zakresie umiejętności:
- potrafi analizować i porównywać podstawowe koncepcje teoretyczne dotyczące nabywania i nauczania języka (K_U04, K_U12),
- umie wskazać i opisać czynniki wspierające lub utrudniające rozwój językowy dziecka (K_U08, K_U09),
- potrafi zastosować zdobytą wiedzę do interpretacji zjawisk związanych z rozwojem językowym w kontekście edukacyjnym (K_U10, K_U15).
W zakresie kompetencji społecznych:
- wykazuje świadomość złożoności procesu uczenia się języka przez dzieci i znaczenia środowiska edukacyjnego (K_K01, K_K08),
- rozumie znaczenie postawy wspierającej rozwój dziecka w procesie nauczania języka (K_K07, K_K09),
- potrafi krytycznie odnosić się do różnych teorii i praktyk w świetle współczesnej wiedzy psychologiczno-pedagogicznej (K_K02, K_K04).
Kryteria oceniania
- Obecność na zajęciach
- Kolokwium końcowe
Praktyki zawodowe
--
Literatura
Bruner, J. S. (1983). Child's Talk: Learning to Use Language. Oxford University Press.
Krashen, S.D. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition. Pergamon Press.
Lightbown, Patsy M., & Spada, Nina (2021). How Languages are Learned (5th Edition). Oxford University Press.
Piaget, J. (1959). The Language and Thought of the Child. Routledge.
Pinter, A. (2017). Teaching Young Language Learners (2nd Edition). Oxford University Press.Vygotsky, Lev S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Harvard University Press.
Wood, D. (1998). How Children Think and Learn: The Social Contexts of Cognitive Development (2nd Edition). Blackwell.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: