Sztuka dla nauczycieli - plastyka 2300-NJ-MKNWE-SZP
Problematyka zajęć obejmuje:
- prezentację problematyki ,,sztuki dziecka” w ujęciu historycznym ,z uwzględnieniem prezentacji idei ,,Szkół Twórczych”- Nowego Wychowania i Galerii Sztuki Dziecka np. Galerii Franza Cizeka w Wiedniu czy Arno Sterna w Paryżu, a także współczesnych instytucji działających na rzecz dziecięcej kreatywności oraz metod aktywizacji młodych twórców
- charakterystykę podstawowych środków wyrazu plastycznego, wraz z egzemplifikacjami z historii sztuk wizualnych, analizę istotnych pojęć z zakresu sztuk plastycznych, zagadnienie osobowych i społecznych funkcji sztuki
- specyfikę twórczości plastycznej dzieci i młodzieży w układzie dynamicznym- charakterystykę stadiów rozwojowych tej twórczości, znaczenie twórczości plastycznej dla rozwoju manualnego, postrzeżeniowego, emocjonalnego i intelektualnego dzieci. Studenci poznają metody oraz możliwości diagnozowania dziecka lub ucznia w zakresie jego zdolności artystycznych- plastycznych i monitorowania jego rozwoju twórczego w zakresie rysunku, malarstwa, grafiki, rzeźby- modelowania z gliny/plasteliny ,mas plastycznych i innych materiałów do kreacji przestrzennych.
- etapy i formy projektowania ekspresji plastycznej dziecka, źródła inspiracji dla działań plastycznych pochodzących zarówno z wrażliwej obserwacji świata przyrodniczego i zjawisk społecznych ,jak też inspirowanych sztuką -plastyką i muzyką i innymi dziedzinami. Program zawiera przykładowe sytuacje edukacyjne rozwijające poszczególne sprawności i umiejętności dziecka w wyżej wymienionych obszarach sztuk plastycznych- zawiera etapy , metody i formy działań plastycznych dziecka.
-program uwzględnia inspiracje do działań twórczych , związane z prezentacją najnowszych realizacji artystycznych: zarówno skrajnie indywidualistycznych, jak też społecznie zaangażowanych , sztuki jako społecznej interwencji, sztuki ulicy , kategorii environment, sztuki przestrzeni publicznych, w kontekście wyzwań współczesności. Zwrócenie studentom uwagi na wychowawcze aspekty sztuki współczesnej, perspektywy pedagogiki krytycznej i przygotowanie do działań artystycznych z dziećmi powiązanych z procesami edukacji przez sztukę , które realizowane są w postaci działań artystów z dziećmi w kraju i za granicą. Istotnym zadaniem będzie umiejętność aktywizowania uczniów do estetyzacji własnego otoczenia , na bazie projektów edukacyjnych ,w tym zakresie.
- program wprowadza podstawowe metody upowszechniania sztuk plastycznych, praktyczną realizację zagadnień teorii i historii sztuki w procesie edukacyjnym, zarówno w sytuacjach szkolnych , na wycieczkach, tzw. zielonych szkołach i w perspektywie edukacji muzealnej
- w toku zajęć studenci poznają : cele edukacji plastycznej, praktyczne uwarunkowania procesu ich realizacji, dobór treści i konstruowanie przykładowych scenariuszy sytuacji edukacyjnych.
- studenci zapoznają się z podstawa programową nauczania plastyki, obowiązująca dla szkoły podstawowej. Przygotowanie merytoryczne do prowadzenia zajęć z plastyki w klasach początkowych
W trakcie kursu studenci zrealizują następujące zadania:
a/ zdobywanie umiejętności animowania aktywności twórczej dzieci i uczniów
b/ przygotowanie do pełnienia funkcji mandatariusza sztuki, zdobywanie wiedzy z zakresu sztuki dawnej, współczesnej i najnowszej oraz psychologicznych prawidłowości myślenia twórczego
c/ nabywanie umiejętności w zakresie animowania procesów kulturotwórczych w środowisku lokalnym z uwzględnieniem problematyki sztuki ludowej
d/ działania twórcze studentów: zdobywanie sprawności artystycznych w zakresie rysunku, kompozycji malarskiej, graficznej, przestrzennej- papieroplastyka, ceramiki i rzeźby, i innych technik artystycznych.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
E.6. Metodyka edukacji plastycznej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.6.W1. etapy, metody i formy projektowania działań plastycznych dziecka lub ucznia;
E.6.W2. sposoby rozwijania twórczej aktywności dziecka lub ucznia;
E.6.W3. zasady projektowania zajęć plastycznych w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej;
E.6.W4. metody i techniki diagnozowania dziecka lub ucznia w zakresie jego zdolności plastycznych i monitorowania jego rozwoju w tym obszarze.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.6.U1. zachęcić dziecko lub ucznia do twórczej aktywności w obszarze działań plastycznych;
E.6.U2. zaprojektować zajęcia inspirujące dzieci lub uczniów do działań twórczych;
E.6.U3. zachęcić dziecko lub ucznia do zainteresowania się dziełem plastycznym;
E.6.U4. diagnozować poziom zdolności plastycznych dziecka lub ucznia.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.6.K1. działania na rzecz upowszechnienia sztuk pięknych;
E.6.K2. inspirowania dzieci lub uczniów do samodzielnej aktywności plastycznej i dzielenia się jej efektami;
E.6.K3. aktywizowania dzieci lub uczniów do estetyzacji własnego otoczenia
Ponadto program przewiduje następujące efekty kształcenia:
1. Wiedza:
Studenci zdobędą wiedzę i umiejętności z następujących obszarów:
- z zakresu sztuki dawnej współczesnej i najnowszej oraz psychologicznych prawidłowości myślenia twórczego
-stymulowania ekspresji twórczej dzieci i młodzieży
-organizowania treningu wrażliwości estetycznej
-wychowania przez twórczość wraz z organizacją zintegrowanych form ekspresji w zakresie muzyki, tańca, elementów dramy edukacyjnej
-diagnozowania za pomocą rysunku, wykorzystania metod projekcyjnych do badania np. relacji w rodzinie, grupie
-tematyki i sposobów działań inspirujących, stwarzania warunków korzystnych dla twórczości
- podstaw wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii twórczości
2. Umiejętności:
-organizowania sytuacji korzystnych dla twórczości
-rozwijania postaw twórczych
-kształtowanie umiejętności projektowania otwartych sytuacji wychowawczych
- umiejętności animowania aktywności twórczej dzieci i młodzieży
- pełnienia funkcji mandatariusza sztuki
-w zakresie animowania procesów kulturotwórczych w środowisku lokalnym z uwzględnieniem problematyki sztuki ludowej
3.Działania twórcze i artystyczne studentów:
zdobywanie sprawności artystycznych w zakresie ceramiki i rzeźby, kompozycji malarskiej, graficznej, przestrzennej- papieroplastyka, rysunku, realizacji zintegrowanych form artystycznych np. plastyczno-muzycznych, teatralnych /także teatr kukiełkowy/ i innych
Kryteria oceniania
Stopień aktywności na zajęciach
Stopień poprawności merytorycznej i metodycznej samodzielnie opracowanych scenariuszy zajęć plastycznych
Przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej sztuki dziecka oraz z zakresu problematyki omawianej na zajęciach oraz z literatury przedmiotu
Wykonanie na zajęciach prac plastycznych na płaszczyźnie i w przestrzeni, zapoznanie sia z różnorodnymi technikami plastycznymi , przygotowanie konspektów lekcji i z uwzględnieniem metody projektów edukacyjnych. Dopuszczalna jest nieobecność na 2 zajęciach.
Praktyki zawodowe
Przewidziana jest praktyka pedagogiczna z uwzględnieniem obserwacji i prowadzenia zajęć plastycznych.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Eco U., Historia piękna , REBIS ,Poznań ,2005
2. Gombrich E.H. "O sztuce", Wyd. Rebis, Poznań 2007.
3. Hodge S. "Przewodnik po sztuce współczesnej. Dlaczego pięciolatek nie mógł tego zrobić?, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2014.
4. Limont W., Synektyka a zdolności twórcze: eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych, z wykorzystaniem aktywności plastycznej, Wyd.UMK,Toruń,1994
5. International Journal of Art. & Design Education , Wiley ,Blackwell/ Wybrane Wydawnictwa./
6. International Journal of Education Through Art ,Intellect Journals /Wybrane Wydawnictwa./
7. Krakowski P., O sztuce nowej i najnowszej, PWN, Warszaw 1981
8. Krauze -Sikorska H. , Edukacja przez sztukę .O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań2006
9. Kwiatkowska-Tybulewicz B., Wychowawcze aspekty sztuki współczesnej. Z perspektywy pedagogiki krytycznej, WUW, Warszawa 2016.
10. Lowenfeld V., Brittain W.L., Twórczość a rozwój umysłowy dziecka, przekład K. Polakowski, PWN, Warszawa 1977
11. Piwocki K., Dzieje sztuki w zarysie. Arkady, Warszawa 1997
12. Popek S. red .Wybrane zagadnienia kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży, Lublin, Wydaw. UMCS, 1987 (dr. 1989).
13. Robinson K. ,Uchwycić żywioł Wydawnictwo, Element Warszawa 2012
14. Rottenberg A. "Sztuka w Polsce 1945-2005", Wyd. Stentor, Warszawa 2005.
15. Stern A. ,Odkrywanie śladu, Wydawnictwo Element ,Warszawa 2016
16. Szuman S., Sztuka dziecka ,WSiP, 1990
17. Szuścik U. Program autorski z zakresu kształcenia dziecka w młodszym wieku szkolnym(klasy I-III),Wyd. Muza Szkolna, Warszawa,2000
18. Szuścik U. Ocenianie prac plastycznych uczniów [w:] Joanna Aksman [red:]Kompetencje-Kształcenie -Edukacja-Ewaluacja: W poszukiwaniu modelu kształtowania i oceny kompetencji uczniów młodszych, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków ,2015
19. Szymański M.S. ,Twórczość i style poznawcze uczniów, WSiP, Warszawa 1987
20. Wojnar I. Estetyka i wychowanie, PWN, Warszawa 1964.
Literatura uzupełniająca:
1. Bukowski J., Postawy wobec sztuki najnowszej. WSiP, Warszawa 1981
2. Jąder M. Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię ,Impuls, Kraków ,2005
3. Limont W., Spotkania z wyobraźnią w: "Plastyka w szkole" nr 5, 1998
4. Łapot-Dzierwa K. ,Techniki plastyczne w pracy z dziećmi: inspirujące propozycje dla nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Wyd. CEBP,, Kraków, 2018
5. Samoraj M., Wzbogacanie wrażliwości estetycznej i rozwijanie potencji kreacyjnych dzieci poprzez różnorodne działania plastyczne w: "Edukacja w przedszkolu" Raabe, 1999
6.Trojanowska A., Dziecko i plastyka. WSiP, Warszawa 1983
7. Wojnar I. (red.), Integracja wychowania estetycznego w teorii i praktyce. Studia pedagogiczne tom XXXIV, Wrocław 1975
8. Wojnar I., Pielasińska W. (red.), Wychowanie estetyczne młodego pokolenia. WSiP, Warszawa 1990
9. Zieliński J.A., O widzeniu artystycznym. WZ. CRZZ, 1966
10. "Techniki plastyczne" seria WSiP, 1990-1996
Strony internetowe:
INSEA publications [w:] insea.org
Arno Stern https://www.youtube.com/watch?v=BrrKH3n0rao
Ken Robinson
https://www.ted.com/talks/sir_ken_robinson_bring_on_the_learning_revolution?language=pl
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: