MTP - Wprowadzenie do pedagogiki (Wprowadzenie do literatury pedagogicznej) - lektorium 2300-MTP-WP-L
Podczas lektorium podejmowane będą następujące wątki problemowe: wychowanie a kształcenie, społeczeństwo a indywidualizm, szkoła a sztuka myślenia, wolność a kształtowanie osobowości, jednostka vs osoba, fenomen słuchania, empatia, krytyka nauczania, anomia, heteronomia, autonomia, pojęcie ducha i kultury, telehormizm (celodążność), twórczość, kształtowanie (się), rozumienie, fenomen i prymat pytania w wychowaniu/kształceniu, dialog a rozmowa, odpowiedzialność, relacja wychowawcza, apologie pedagogiczne a doświadczenie życia, ciało uduchowione, duch ucieleśniony a prawa psychiki w wychowaniu/kształceniu. Zajęcia będą poświęcone czytaniu dzieł z zakresu współczesnej myśli pedagogicznej (instrumentalizm pragmatyczny w progresywizmie Dewey’a, pedagogika humanistyczna, pedagogika kultury, pedagogiczne aspekty hermeneutyki filozoficznej, pedagogika personalistyczna, wychowanie w filozofii dialogu, itp.); w komentarzach do tekstów będą również wplatane wątki z zakresu pedagogiki krytycznej (np. kwestia emancypacji, wątki kontrkulturowe a edukacja) oraz pedagogiki społecznej (szczególnie kwestie dotyczące socjologizmu pedagogicznego, dynamiki socjalizacji człowieka przez wychowanie i kształcenie, itp.).
Cześć lektur czytana jest wspólnie (w całości lub we fragmentach) podczas lektorium. Lektura domowa wymaga – po uprzedniej analizie i zrozumieniu tekstu - przyswojenia najważniejszych pojęć, terminów, poruszanych problemów, itp.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student:
- zna wybrane fragmenty współczesnej literatury pedagogicznej
- zna współczesne terminy, pojęcia oraz konteksty myśli pedagogicznej
- rozumie podstawowe problemy poruszane we współczesnej pedagogice
- potrafi analizować teksty w sposób rzetelny i wieloaspektowy
- dokonuje krytycznego i refleksyjnego namysłu nad czytanym tekstem
- potrafi prowadzić merytoryczną rozmowę na konkretny temat
- potrafi przedstawić swoją interpretację tekstu z troską o możliwie przejrzystą argumentację
- potrafi zwięźle przedstawić i wytłumaczyć problematykę tekstu
- potrafi w trakcie uważnej lektury wydobyć z tekstu założenia teoretyczne i pytać o ich sensowność w kontekście całości tekstu
- współtworzy zajęcia przez zaangażowanie w lekturę i prowadzone rozmowy
- otwiera się na doświadczenie poglądów innych niż własne
- odważnie zadaje pytania, nie boi się kwestionować różnego rodzaju „oczywistości”
- jest gotowy do podjęcia samodzielnych poszukiwań teoretycznych
- dba o kulturę wypowiedzi oraz kulturę rozmowy
- podejmuje rozumiejący, krytyczno-refleksyjny namysł nad własnym doświadczeniem oraz bogactwem kulturowym myśli pedagogiczno-filozoficznej
Kryteria oceniania
Zaliczenie: obecność, aktywność – szczegółowe informacje dotyczące zaliczenia przedmiotu w danym roku akademickim będą podane na pierwszych zajęciach.
Literatura
Dewey John, Moje pedagogiczne credo (fragmenty), W: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, tom III, ks. 1, Kielce 1998, s. 68-77; Szkoła a społeczeństwo (fragmenty) W: Tamże, s.88-97 („Szkoła a życie dziecka”) oraz „Lekcja a kształcenie myślenia”, W: Tamże, s.112-119.
Grochulska Joanna. Autokreacja nauczyciela w pedagogice Carla Rogersa, [w:] Źródła do dziejów wychowania…, op. cit., tom III, ks.2, s.403-417.
Rogers Carl, Tworzenie klimatu wolności, [w:] Źródła do dziejów wychowania…, op. cit., tom III, ks.2, s. 417-427 oraz Rogers C., Empatia: niedoceniany sposób bycia, [w:] Rogers C., Sposób bycia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002, s.150-175.
Nawroczyński Bogdan, Życie duchowe. Zarys filozofii kultury [w:] Źródła do dziejów wychowania…, op. cit., tom III, ks.2, s.9-16 (Chaos i kosmos; Cztery znaczenia wyrazu: duch; Telehormizm) oraz s.36-42 (Kultura martwa i żywa, Wnikające używanie; Kształtowanie się; Twórczość).
Hessen Sergiusz., Podstawy pedagogiki, [w:] Źródła do dziejów wychowania…, op. cit., tom III, ks.2, s.56-63 oraz s. 68-74.
Gadamer Hans-Georg, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, PWN Warszawa 2004, s.35-47 (Kształcenie) oraz 69-79 (Smak)
Maliszewski Krzysztof, Pedagogika na pograniczu światów. Eseje z cyklu „Medium Mundi”, Katowice 2015; eseje: Pedagogicznie mieszka człowiek oraz Dotknięcie pedagogiczne – nauczyciel jako wydarzenie, ss.97-119.
Buber Martin, Wychowanie, [w:] Źródła do dziejów wychowania…, op. cit., tom III, ks.2, s.641-656 oraz fragment Dialog, Tamże, s.656-660.
Bednarkowa Wiga, Uczenie się dialogu, czyli o słuchaniu „czworgiem uszu”, w: Pedagogika dialogu. Dialog jako droga rozumienia i samorozumienia, red. D. Jankowska i M.Grzelak-Klus, Wydawnictwo APS, s.173-181.
Śliwerski Bogusław, Antypedagogika, czyli o kontestacji pedagogiki końca XX wieku, W: Filozofia pedagogice, pedagogika filozofii, nr specjalny „Colloquia Communia”, 2 (75) 2003, s.71-91.
Postman Zabawić się na śmierć, rozdz. 10: Uczenie się jako zabawa; rodz. 11 Huxleyowskie ostrzeżenie, ss. 202-229.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: