MS3 - Dzieje trudnego dzieciństwa 2300-MS3-SDR-SD-HD
W literaturze przedmiotu panuje opinia, że to dopiero Jan Jakub Rousseau w swym dziele "Emil, czyli o wychowaniu" (1762) odkrył dzieciństwo: "Nie znamy zupełnie dzieciństwa..." Czy tak rzeczywiście było? Edward Claparede, szwajcarski psycholog i autor książki "Szkoła na miarę [ucznia]", jako myśl przewodnią utworzonego w 1912 r. w Genewie Instytutu im. Jana Jakuba Rousseau użył łacińskiej sentencji: "Discat a puero magister" (Niech nauczyciel uczy się od ucznia). Czego możemy nauczyć się od dzieci, a szerzej - od dzieciństwa, też - od trudnego dzieciństwa, a więc dzieciństwa, które wymaga od nas więcej wysiłku, empatii, sił fizycznych i psychicznych, koncentracji, cierpliwości, wytrwałości? Wielu autorów w ciągu stuleci starało się udzielić bardziej lub mniej odpowiadających nam obecnie odpowiedzi na ten temat. Na konwersatorium analizować będziemy różne rodzaje źródeł historycznych: teksty, filmy, ilustracje, wywiady itd.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
- zna najważniejsze przemiany w sytuacji dziecka od średniowiecza do XX wieku w Europie i w Polsce;
- zna poglądy najważniejszych klasyków pedagogiki na temat rozwiązywania problemów opiekuńczo-wychowawczych dzieci i młodzieży;
- zna praktyczne sposoby rozwiązywania wyżej wymienionych problemów w kontekście historycznym.
Umiejętności
- potrafi scharakteryzować zjawisko trudnego dzieciństwa na poszczególnych etapach historii;
- potrafi krytycznie analizować różne typy źródeł historycznych i zabrać głos w dyskusji;
- potrafi wykorzystać wiedzę zdobytą na zajęciach w celu analizy problemów społeczno-wychowawczych.
Kompetencje społeczne
- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego społeczności lokalnej i globalnej;
- potrafi pracować w zespole;
- wyraża własne zdanie i uczestniczy w dyskusjach dokonując samooceny własnych sądów i przekonań;
- rozumie historyczne uwarunkowania wydarzeń.
Kryteria oceniania
Konwersatorium jest elementem modułu. Uzyskanie zaliczenia konwersatorium jest warunkiem dopuszczenia do ustnego egzaminu modułowego na ocenę. Warunkiem zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie prezentacji lub eseju. Dwie nieobecności na zajęciach są usprawiedliwione.
Literatura
Philippe Ariès, Historia dzieciństwa: dziecko i rodzina w czasach ancien régime'u, Warszawa 2010.
Dorota Żołądź-Strzelczyk, Katarzyna Kabacińska-Łuczak, Codzienność dziecięca opisana słowem i obrazem. Życie dziecka na ziemiach polskich od XVI do XVIII wieku, Warszawa 2012.
Dorota Żołądź-Strzelczyk, Dziecko w dawnej Polsce, Poznań 2002.
Bożenna Michalik, Dzieje wychowania i szkolnictwa w Warszawie stanisławowskie, Warszawa 2001.
Nicholas Orme, Medieval Children, New Haven - London 2003.
Marian Surdacki, Dzieci porzucone w Szpitalu Świętego Ducha w Rzymie w XVIII wiek, Lublin 1998.
Marian Surdacki, Opieka społeczna w Polsce do końca XVIII wieku, Lublin 2015.
Maria Kolankiewicz, Schronienie: historia Domu Małych Dzieci ks. Baudouina, Warszawa 1997.
Rodzina i dziecko w zmieniającym się świecie: perspektywa historyczna i pedagogiczna, redakcja naukowaKrzysztof Jakubiak, Romuald Grzybowski, Toruń 2020.
Źródła do dziejów wychowania w rodzinie polskiej w XIX i początkach XX wieku, wybór i oprac. Andrzej Denisiuk, Krzysztof Jakubiak, Bydgoszcz 2001.
Wybrane teksty Janusza Korczaka i Jana Amosa Komeńskiego.
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, wybór i oprac. Stefan Wołoszyn, t. 1-3/2, Kielce 1995-1998.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: