WRD - Wczesne wspomaganie rozwoju i wychowania małego dziecka 2300-MS2-WRD-WSP

obowiązkowe

Następujące zagadnienia zawiera moduł: - wiedzę biologiczną, psychologiczną, kulturowo-społeczną i o zróżnicowanych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych dziecka w wieku żłobkowym i indywidualizowania pracy pedagogicznej; - integracja celów, funkcji i treści wychowania i edukacji w działaniach z dziećmi, wiedzy o wielostronnym (holistycznym) podejściu do rozwoju i edukacji i różnych sposobach nabywania wiedzy (naśladownictwo, modelowanie, metoda prób i błędów, rozwiązywanie problemów); - wiedza i umiejętności nt zaprojektowania i przeprowadzenia zabaw muzycznych z dziećmi w wieku żłobkowym z wykorzystaniem różnych pomocy dydaktycznych, instrumentów muzycznych. - wiedza nt. wykorzystania różnych środków ekspresji ruchowej, artystycznej i muzycznej w pracy z dzieci; - podstawowe zadania wychowawcy małego dziecka w środowisku instytucjonalnym i uzasadnić ich znaczenie w kontekście teorii psychologicznych i pedagogicznych; -analiza podstawowych problemów systemu opieki i edukacji dla dzieci od urodzenia do 3 r. z. w kontekście zmian społecznych i kulturowych.

Umiejętności
 Wykorzystuje wiedzę biologiczną, psychologiczną, kulturowo-społeczną i o zróżnicowanych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych dziecka w wieku żłobkowym i indywidualizowania pracy pedagogicznej.
 Potrafi integrować cele, funkcje i treści wychowania i edukacji w działaniach z dziećmi i wykorzystuje wiedzę o wielostronnym (holistycznym) podejściu do rozwoju i edukacji i różnych sposobach nabywania wiedzy (naśladownictwo, modelowanie, metoda prób i błędów, rozwiązywanie problemów) .
 Potrafi zaprojektować i przeprowadzić zabawy muzyczne z dziećmi w wieku żłobkowym wykorzystując różne pomoce dydaktyczne, instrumenty muzyczne.
 Potrafi wykorzystywać różne środki ekspresji artystycznej i muzycznej w pracy
z dziećmi.
 Potrafi wykorzystać naturalne dyspozycje poznawcze (ciekawość, samodzielność poznawcza, eksploratywność) i społeczne dziecka (dążenie do „bycia w grupie rówieśniczej”).
 Potrafi określić podstawowe zadania wychowawcy małego dziecka w środowisku instytucjonalnym i uzasadnić ich znaczenie w kontekście teorii psychologicznych i pedagogicznych
 Dostrzega podstawowe problemy systemu opieki i edukacji dla dzieci od urodzenia do 3 r. z. i potrafi dokonać ich analizy w kontekście zmian społecznych i kulturowych.
 Potrafi współpracować z rodzicami dzieci i zachęcać ich do aktywnego uczestnictwa w życiu żłobka.
 Potrafi zanalizować literaturę przedmiotu, zaprojektować „badania w działaniu” i przeprowadzić ich analizę.

Student:
WIEDZA:
- wie co to jest WRD;
- wie jakie dzieci powinny być objęte WRD;
- wie jakie metody i formy pracy stosować przy zaburzeniach rozwojowych małego dziecka;
- zna typy placówek wspierających przy zaburzeniach rozwojowych;
- wie w jaki sposób można wspierać rodzinę dziecka z rozpoznaniem zaburzeń rozwojowych;
UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi rozpoznać zaburzenia rozwojowe małych dzieci i zastosować odpowiednie metody i formy pracy;
- potrafi wykorzystać wiedzę dotyczącą metod pracy z dzieckiem z zaburzeniami rozwojowymi;
- potrafi korzystać z różnorodnych źródeł wiedzy potrzebnej do pracy z dzieckiem zaburzeniami rozwojowymi;
POSTAWY:
- świadomie wykorzystuje poznane metody i formy pracy z dzieckiem z zaburzeniami rozwojowymi;

Warunki egzaminacyjne
Zadaniem S jest obserwacja i sporządzenie:
1. opisu 15 min obserwacji fotograficznej interakcji dorosłego-opiekuna z dziećmi
Opis powinien zawierać:,
a. rodzaje działania (aktywności) podejmowanego przez dzieci,
b. działania wychowawcy (wykorzystane metody pracy z dzieckiem),
c. pomoce, organizację przestrzeni i czas aktywności dzieci,
d. strukturę grupy,
e. wykorzystane strategie uczenia się dzieci ((naśladownictwo, modelowanie, metoda prób i błędów, rozwiązywanie problemów, zabawa).

2. krytyczne ustosunkowanie i interpretacja zdarzenia z punktu widzenia:
a. indywidualnych cech rozwojowych dzieci ( w tym dzieci ze szczególnymi potrzebami, deficytami rozwojowymi, jeśli takie znajdują się pod opieką wychowawcy, itd),
b silnych i słabych z punktu widzenia teorii rozwoju,
c. poziomu (proporcje) zaangażowania nauczyciela i dzieci (czy dzieci brały udział, czy nie, dlaczego? jak?),
d. reakcji opiekuna/nauczyciela na sytuacje trudne, silne emocje, problemy z dyscypliną,
3. ocena z punktu widzenia oryginalności i nowości umiejętności i wiedzy dla dzieci; nowości wiedzy dla S i przydatności wiedzy w przyszłej pracy w charakterze wychowawcy małego dziecka.

Objętość tekstu (max. 3000-4000 wyrazów);

Lub

- obecność na zajęciach (dozwolone 2 nieobecności w ciągu semestru);
- aktywne uczestnictwo w zajęciach;
- przygotowanie prezentacji z listy tematów przedstawionych przez prowadzącego;

Bruner J. (2006) Kultura edukacji
Eliot L. (2010) Co tam się dzieje. Ja rozwija się mózg i umysł w pierwszych latach życia.
Gopnik A., Meltzoff A. N., Kuhl P. K., (2004) Geniusz w kołysce. Czego o umyśle uczą nas małe dzieci
Hogg T., Blau M. (2012) Język dwulatka.
Hogg T., Blau M. (2012) Język niemowląt
Schaffer H.R. (2005) Psychologia dziecka
LITERATURA PROPONOWANA:
1.Banaszek G., Rozwój niemowląt i jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2004.
2. Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, Impuls, Kraków 2007.
3. Borkowska M., Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. II Usprawnianie ruchowe, WSiP, Warszawa 1997.
4. Borkowska M., Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym, Zaułek, Warszawa 2000.
5. Brzezińska A. I.(pod red.) Droga do samodzielności. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności, GWP, Gdańsk 2009.
6. Brzezińska A., Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna Psychologia rozwojowa, GWP, 2007.
7. Charbicka M.,Raszewska M., Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci autystycznych, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2007.
8. Cieszyńska J., Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci nie słyszące w wieku poniemowlęcym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2001.
9. Csanyi Y., Słuchowo-werbalne wychowanie dzieci z uszkodzonym narządem słuchu, WSiP, Warszawa 1994.
10. Cytowska B., Winczura B. (red. naukowa), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, Impuls, Warszawa 2008.
11. Cytowska B.,Wilczura B., Stawarski A.(red.nauk.) Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju, Impuls 2008
12. Franczyk A., Krajewska K. Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Impuls, 2010
13. Helbrügge T., von Wimpffen J. H., Pierwsze 365 dni życia dziecka, Fundacja na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych „Promyk Słońca-Polska”, Warszawa 1995.
14. Kaczmarek B.B., Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa – teoria i praktyka, Impuls, Kraków, 2008.
15. Kaleta K., Mróz J.(red.), Psychologiczne aspekty trudności w wychowaniu dzieci z zaburzeniami rozwoju i zachowania, Wyd. Pedagogiczne ZNP, Warszawa 2010.
16. Kielin J. Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego, GWP, Gdańsk 2011.
17. Kobosko J. (red.), Bliżej życia. Materiały dla rodziców dzieci nie słyszących i niedosłyszących, Wydawnictwo Człowiek Człowiekowi, Warszawa 2002.
18. Kwaśniewska G. (red.), Interdyscyplinarność procesu wczesnej interwencji wobec dziecka i jego rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007.
19. Löwe A., Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić, Media Rodzina, Poznań 1999.
20. Maas V.F., Integracja sensoryczna a neuronauka – od narodzin do starości, Fundacja Innowacja i Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, Warszawa 2007.
21. Marcinkowska B., Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością sprzężoną (w:) Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem, MENiS Warszawa 2005.
22. Michilewicz S. (red.), Dziecko z trudnościami w rozwoju, Impuls, Kraków 2010.
23. Minczakiewicz E. M., Grzyb B., Gajewski Ł., Dziecko ryzyka a wychowanie. Elementarz dla rodziców, Impuls, Kraków 2009.
24. Minczakiewicz E.M. , Jak krok po kroku wprowadzać dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świat zabawy i nauki, Impuls Kraków 2009.
25. Olechnowicz H., U źródeł rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1999.
26. Olechnowicz H., Jaskiniowcy zagubieni w XXI wieku. Praca terapeutyczna z małymi dziećmi, WSiP, Warszawa 1999.
27. Pilecka J., Znaczenie wczesnej diagnozy zaburzeń rozwoju dziecka dla wyboru właściwej terapii (w:) Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”, Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Poznań 2005.
28. Piotrowicz R. Rozwój i praca niepełnosprawnego umysłu – granice i bariery, (w):Gorajewska D. (red.): Rodzina. Normalność w niepełnosprawności. Wydawnictwo Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa 2007
ARTYKUŁY:
 Piotrowicz R. Wczesna interwencja – podjąć wyzwanie. Biuletyn Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, Łódź98/2, 1998 s.18-22.
 Piotrowicz R. Wieloprofilowe usprawnianie dziecka z uszkodzeniem mózgu – istota rehabilitacji. Biuletyn Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, Łódź 99/3, 1999 s.21-27.
 Pisula E., Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, GWP, Gdańsk 2005.
 Randall P., Parker J., Autyzm. Jak pomóc rodzinie, GWP, Gdańsk 2001.
 Rose C., Dryden G., Zabawy Fundamentalne, Transfer Learning Sp.z o.o., Gdańsk 2006.
 Serafin T. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz dla rodziców, MENiS, Warszawa 2005.
 Serafin T. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka (w:) Kształcenie specjalne w systemie oświaty. Vademecum dla organu prowadzącego, dyrektora szkoły, nauczycieli i rodziców, ABC Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
 Twardowski A. (red.), Wspomaganie rozwoju dzieci ze złożonymi zespołami zaburzeń, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi „GEN”, Poznań 2005.
 Walczak G. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnokształcących, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2005.
 Walczak G. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z uszkodzonym wzrokiem z dodatkowymi niepełnosprawnościami. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnokształcących, MENiS, Warszawa 2005.
 Wereszka K., Wczesna opieka nad dzieckiem z wadą słuchu i jej wpływ na jego dalsze losy, Szkoła Specjalna, 2005 Nr 5, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie, Warszawa 2005.
 Wiśniewska M., Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną.
 Poradnik dla rodziców i terapeutów, Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2010.
 Zalewska M. (red.), Zaburzenia rozwoju dziecka z perspektywy relacji, Wydawnictwo EMU, Warszawa 2008.
 Z. Kilanowska, Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka, Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, (Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka w wieku 0-5 lat oraz wspieranie ich rodzin)

Skowrońska-Lebecka E., Dźwięk i gest.’
Goddard Blythe Sally „ Harmonijny rozwój dziecka ” Świat Książki 2010’
Kutcher Martin „ Dzieci z zaburzeniami łączonymi „ Liber 2012’
Matyja Małgorzata, Gogola Anna „ Edukacja sensomotoryczna niemowląt ” AWF Katowice 2007’
Zawitkowski Paweł, Szulc Joanna „ Mamo, Tato co ty na to ? „ Wydawnictwo Marceli Szpak 2012’

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 2300-MS2-WRD-WSP w USOSweb