MS1 - Moduł specjalnościowy 1 - Podstawy pracy z dzieckiem i rodzinami 2300-MS1-SDR-PPSW
Moduł stanowi wprowadzenie do innych zajęć specjalnościowych, zawiera podstawową problematykę teoretyczną, prawną i organizacyjną pracy z dzieckiem i rodziną. Stanowi komplementarny układ treści pedagogicznych, psychologicznych i prawno- organizacyjnych niezbędny do podejmowania pracy i rozwiązywania podstawowych problemów opiekuńczo-wychowawczych i społecznych rodziny. Ma przygotować studenta do pracy wychowawcy, specjalisty do pracy rodziną, asystenta rodzinnego, koordynatora pracującego z rodzinami zastępczymi. Umożliwić obserwację i komunikację z różnymi specjalistami- teoretykami i praktykami z zakresu problemów opiekuńczo-wychowawczych.
Na zajęciach z opieki i wychowania studenci poznają definicje podstawowych pojęć, ewolucję historyczną oraz aktualną organizację systemu opieki nad dziećmi w Polsce, zagadnienia z zakresu teorii przywiązania, zaburzeń emocjonalnych dzieci. Przedstawione też zostają różne formy opieki i podstawowe środowiska wychowawcze.
Na zajęciach z podstaw prawnych pracy z dzieckiem i rodziną studenci poznają najważniejsze akty prawne z dziedziny opieki i wychowania i pomocy społecznej oraz ich praktyczne zastosowania. Są zaznajamiani z takimi pojęciami prawnymi jak władza rodzicielska, opieka prawna, przysposobienie... Poznają kompetencje sądu rodzinnego i innych instytucji wspierających rodzinę.
Poznawanie potrzeb dziecka i rodziny to zajęcia skoncentrowane wokół następujących zagadnień: diagnoza, ocena, kontakt diagnostyczny w pracy pedagoga i pracownika socjalnego, potrzeby dziecka w rodzinie, system rodzinny. Student nabywa umiejętności obserwacji i pomiaru diagnostycznego, poznaje różne metody i techniki pracy z dzieckiem, nastolatkiem i rodziną.
Laboratorium specjalnościowe służy refleksji teoretycznej oraz dzieleniu się doświadczeniami z praktyki pedagogicznej odbywanej w różnych instytucjach, organizacjach i służbach opieki nad dzieckiem i wspierania rodziny.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza. Student zna i rozumie:
S5_W01 teoretyczne podstawy opieki i wychowania, pomocy społecznej oraz pracy społeczno-wychowawczej z różnymi grupami osób wymagających wsparcia, a także terminologie nauk pokrewnych i relacje z innymi naukami
S5_W02 historyczne i społeczne przemiany rodziny, uwarunkowania sytuacji dziecka w rodzinie i społeczeństwie
S5_W03 specyfikę funkcjonowania współczesnych środowisk wychowawczych i metody ich analizy w różnych dyscyplinach nauki
S5_W04 podstawy prawne i organizacyjne systemu opieki nad dziećmi w Polsce, prawne podstawy pracy społeczno-wychowawczej w różnych środowiskach, systemy polityki rodzinnej, polityki społecznej, wsparcie rodziny i pieczy zastępczej
S5_W06 etyczne zagadnienia działań podejmowanych na rzecz dzieci i innych grup społecznych i kontekst etyczny działań w relacji dziecko-rodzina-państwo
S5_W07 zna unijne rekomendacje dotyczące pomocy społecznej i opieki nad dzieckiem
S5_W08 zróżnicowanie systemów pomocy dziecku i rodzinie na świecie oraz przykłady działań na rzecz niwelacji nierówności wśród dzieci
S5_W09 najważniejsze metody i techniki rozpoznawania potrzeb różnych grup i środowisk społecznych oraz instytucje, formy i metody działań pomocy i wsparcia
S5_W10 cele, zadania i zasady funkcjonowania instytucji służb pomocy dzieciom, rodzinom i innym grupom wymagającym wsparcia o zna procedury korzystania z pomocy wybranych instytucji S5_W11 społeczne i psychologiczne uwarunkowania procesów wychowawczych,
S5_W12 aktualne problemy społeczne oraz narzędzia ewaluacji programów pomocy społecznej adresowane do różnych odbiorców
Umiejętności: absolwent potrafi:
S5_U01 obserwować i analizować różnorodne środowiska wychowawcze posługując się metodami i technikami diagnostycznymi z wykorzystaniem różnych teorii,
S5_U02 dostrzec i scharakteryzować problemy wychowawcze dzieci i pomóc w ich rozwiązaniu,
S5_U03 potrafi zastosować kryteria dotyczące jakości życia do opisu sytuacji dzieci w wybranym środowisku
S5_U04 odpowiednio do potrzeb jednostki/grupy/środowiska dobrać metody diagnostyczne i podjąć stosowne działania,
S5_U05 potrafi prawidłowo odczytać i zastosować przepisy prawa w sytuacjach wymagających interwencji w rodzinie,
S5_U06 właściwie opisywać, interpretować i oceniać dane zebrane na temat dziecka i rodziny i formułować poprawne wnioski dotyczące postulowanych działań społeczno-wychowawczych,
S5_U07 wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu opieki, wychowania i praw dziecka do interpretowania zachowań dziecka w kontekście jego sytuacji rodzinnej,
S5_U08 formułować pytania badawcze i dokonać analizy aktualnych kwestii społecznych,
S5_U09 zastosować znane koncepcje teoretyczne do analizy sytuacji dziecka i rodziny
S5_U10 podejmować interwencje w sytuacji kryzysowej w rodzinie, grupie, instytucji i proponować adekwatne do sytuacji rozwiązania
S5_U12 zdobywać i wykorzystywać nowe informacje na temat najlepszych sposobów pomocy dziecku i wsparcia rodziny w trudnej sytuacji w zróżnicowanych środowiskach
S5_U13 zajmować stanowisko i samodzielnie formułować dobrze uargumentowane sądy na temat proponowanych rozwiązań sytuacji problemowych w różnych środowiskach
S5_U14 sformułować plan pomocy oraz przekonywującą argumentację w piśmie procesowym w sprawach rodzinnych,
S5_U15 pracować w zespole wychowawczym i wspólnie realizować zadania wyznaczone planem pracy danej instytucji/organizacji,
S5_U16 współpracować z rodziną w celu doskonalenie umiejętności wychowawczych,
S5_U17 tworzyć i realizować cele z grupą dzieci,
S5_U18 zorganizować zajęcia indywidualne i grupowe dostosowane do potrzeb odbiorców działań.
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
S5_K01 uzupełniania wiedzy teoretycznej o doświadczenia zdobywane w ramach samodzielnie wybranych praktyk,
S5_K02 uzupełniania wiedzy i umiejętności dokonując wyboru zajęć fakultatywnych pogłębiających program specjalizacji,
S5_K03 współdziałania w grupie w celu stworzenia i realizacji programu pomocy dla osób i grup wymagających wsparcia,
S5_K04 uczestnictwa w programach pracy z dziećmi, grupami, rodzinami, środowiskiem ocenę tych programów i uwzględniania w procesie ewaluacji opinii realizatorów, współuczestników i beneficjentów,
S5_K05 nawiązania kontaktu z dziećmi, rodzinami, grupami, szczególnie potrzebującymi wsparcia i wspólnego działania w ich interesie,
S5_K06 organizowania zajęć dla dzieci i młodzieży w ramach zorganizowanych praktyk,
S5_K07 współpracy w zespołach działających na rzecz dzieci i rodzin oraz podejmowania w nich różnych ról,
S5_K08 dokonywania analizy sytuacji wychowawczych i społecznych w różnych środowiskach i podejmowania inicjatyw środowiskowych,
S5_K09 działania zgodnie z etyką zawodową pedagoga i pracownika służb społecznych,
S5_K10 rozstrzygania dylematów związanych z pracą z społeczno-wychowawczą zgodnie z zasadami etyki zawodowej,
S5_K11 stosowania zasady etyki zawodowej we wszystkich działaniach na rzecz dziecka i rodziny,
S5_K12 odpowiedzialnie przygotowywać się do zaplanowanej pracy
S5_K13 przyjmować odpowiedzialność za prowadzone działania i ich skutki
Kryteria oceniania
Zaliczenie z przedmiotów modułu na podstawie obecności, zaangazowania w zajęcia dydaktyczne, pracy indywidualnej i grupowej, prac pisemnych na wybrane tematy, kolkwiów tematycznych.
Egzamin modułowy ustny na ocenę.
Wiedza, znajomośc prawa rodzinnego i opiekuńzcego, umiejętność diagnozowania, analizy i rozwiązywania problemów, uwrażliwienie na potrzeby dziecka i rodziny
Praktyki zawodowe
Pedagogiczna praktyka obserwacyjna w wymiarze 30 godzin. Poznanie sytuacji dziecka w placówkach oświatowych lub w placówkach pomocy społecznej. Zwrócenie uwagi na środowiskowe uwarunkowania rozwoju dziecka, Możliwośc wykorzystania technik diagnozy pedagogicznej.
Literatura
Proponowana literatura (szczegółowy zestaw lektur związany jest z przedmiotami wchodzacymi w skaład modułu)
J. Korczak Jak kochac dziecko, Prawo dziecka do szacunku,
J. Bowlby Przywiązanie, Kwartalnik Dziecko krzywdzone (wybrane numery), M. Andrzejewski Prawo rodzinne i opiekuńcze, Prawa dziecka w rodzinie zdezorganizowanej
Konwencja o Prawach Dziecka, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Ustawa o pomocy społecznej, Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich
M. Ryś, Systemy rodzinne. Metody badan struktury pochodzenia i rodziny własnej, E. Jarosz i E. Wysocka Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. G. King Umiejętności terapeutyczne nauczyciela
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: