MS1 - Ochrona praw dziecka 2300-MS1-PPDR-OPD
Zajęcia poświęcone są prawom dziecka, ich ochronie oraz analizie - zarówno na gruncie prawa międzynarodowego jak i krajowego. Omówione zostaną również koncepcje zorientowane na prawa zwyczajowe, na prawa kolektywne i indywidualne dziecka wobec nowych wyzwań XXI wieku.
Tematyka zajęć obejmuje:
1. Pisane i niepisane prawa dzieci
2. Podstawowe akty prawne regulujące problematykę praw dziecka w prawie krajowym, międzynarodowym i regionalnym (w tym prawa dzieci autochtonicznych)
3. Katalog podstawowych praw dziecka wynikających z aktów prawnych o charakterze międzynarodowym oraz z aktów prawa krajowego i regionalnych systemów ochrony praw dziecka
4. Adultyzm a ochrona praw dziecka
5. Prawo dziecka do życia i ochrony zdrowia
6. Prawo dziecka do wychowania w rodzinie
7. Prawo dziecka do godziwych warunków socjalnych
8. Prawo dziecka do nauki i prawa ekonomiczne dziecka
9. Prawo dziecka do ochrony przed przemocą, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem, uczestnictwem w konfliktach zbrojnych
10. Prawo dziecka do uczestnictwa w życiu publicznym
11. Prawo dzieci migrantów i dzieci migrujących oraz dzieci uchodźców
12. Znaczenie upowszechniania praw dziecka wśród dzieci i wśród dorosłych
13. Partycypacja społeczna i podmiotowość dzieci oraz sprawstwo a ochrona praw dzieci
14. Warsztat praw dziecka
15. Zakończenie i ewaluacja
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
student/studentka podaje definicje praw dziecka i jej źródła
student/studentka zna i definiuje środki ochrony praw dziecka i zasady ich stosowania
UMIEJĘTNOSCI:
student/studentka umie odnaleźć odpowiednie przepisy regulujące prawa dziecka w dokumentach i aktach prawnych
student/studentka prawidłowo odczytuje i analizuje prawa dziecka i umie odnieść je do praktyki związanej z ochroną praw dzieci i młodzieży
KOMPETENCJE:
student/studentka jest wrażliwy/wrażliwa na przestrzeganie i ochronę praw dziecka
student/studentka rozumie znaczenie upowszechniania praw dziecka wśród dzieci i młodzieży
Kryteria oceniania
Student oceniany jest na podstawie obecności i aktywności na
zajęciach oraz opracowanej i dostarczonej w terminie pracy zaliczeniowej.
Kryteria oceny pracy zaliczeniowej podane zostaną na pierwszych zajęciach.
Literatura
1. Jaros, P., M. Michalak. "Prawa dziecka." Dokumenty ONZ, Warszawa (2015) (fragmenty)
2. Szmigel, Kinga. "Ochrona praw dziecka w świetle regulacji prawa międzynarodowego i polskiego." (2018) (fragmenty)
3. Szewczyk, Marcin. Unia Europejska i Romowie. System wobec kultury etnicznej. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie/Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2016 (fragmenty)
4. Markowska-Manista, Urszula. "" Złe dzieci". Przygotowanie do zabijania w wojnach i konfliktach zbrojnych na kontynencie afrykańskim." Chorzowskie Studia Polityczne 11, (2016): 195-213.
5. Paweł J. Jaros, Marek Michalak. „PRAWA DZIECKA”. Dokumenty Unii Europejskiej - tom I i II, Warszawa 2018 (fragmenty).
6. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości: Janusz Korczak na nowo odczytany (2017) Manfred Liebel i Urszula Markowska-Manista, Warszawa : Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki (fragmenty).
7. Markowska-Manista, U. (2020). O potrzebie dekolonizacji współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy. Rozważania wstępne. Przegląd Krytyczny, 2(1), 9-20.
Akty prawne (fragmenty):
Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997, Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483
Konwencja o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r., Dz. U. 1991, Nr 120, poz. 526
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (z wszelkimi zmianami)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty – t.j. Dz. U. 2004, nr 256, poz. 2572 z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz. U. Nr 6, poz. 69 ze zm.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, Dz. U. nr 214, poz. 1579 ze zm.
Ustawa z 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz. U. 2011 Nr 149, poz. 887 (ze zmianami)
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks Karny (ze zmianami)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz. U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r.
Karta Narodów Zjednoczonych z 25. 06.1945 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Nowy Jork, 16 XII 1966 r.)
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (Nowy Jork, 16. XII. 1966 r.)
Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r., Dz. U. 1995, nr 108, poz. 528
Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Nowy Jork, 16 XII 1966 r.)
Drugi Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskiego i Politycznego w Sprawie Zniesienia Kary Śmierci (Nowy Jork, 15 XII 1989 r.)
Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej (Nowy Jork, 07.III.1966 r.)
Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania (10.XII.1984 r.)
Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (18.XII.1989 r.)
Protokół Dodatkowy do Konwencji w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (10.XII.1999 r.)
Konwencja Dotycząca Statusu Uchodźców (Genewa, 28.VII.1951 r.)
Europejska Konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1975 r., Dz. U. 1999 nr 79, poz. 888
Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci, sporządzona w Strasburgu dnia 25 stycznia 1996 r., Dz. U. 2000, nr 107, poz. 1128
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, t.j. Dz. U. 2002, nr 11, poz. 109 z późn. zm.
Afrykańska Karta praw i dobrobytu dziecka, 1990, http://www.au.int/en/content/african-charter-rights-and-welfare-child.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: