MM - Moduł metodyczny: Studia nad Dzieckiem i Rodziną 2300-MM-SDR
Moduł metodyczny na studiach magisterskich w ramach specjalności Studia nad dzieckiem i rodziną stanowi kompleksowe przygotowanie do pracy z dzieckiem i rodziną w różnych kontekstach społecznych, wychowawczych i kryzysowych. Jego struktura obejmuje pięć komplementarnych komponentów: Praca grupowa z dziećmi i młodzieżą (45 godz.), Rodzina w potrzebie – metody pomocy i wsparcia (45 godz.), Warsztat kompetencji interpersonalnych (15 godz.), Plan pracy z dzieckiem i rodziną (15 godz.) oraz Praktyka pedagogiczna w rodzinie i środowisku (90 godz.). Zajęcia te, łącznie z praktyką, tworzą spójną całość, która rozwija zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności przyszłych specjalistów pracujących z dziećmi i rodzinami.
W trakcie realizacji modułu studenci zdobywają wiedzę na temat współczesnych metod wsparcia i interwencji w pracy z dzieckiem i rodziną, ze szczególnym uwzględnieniem podejścia indywidualnego, grupowego oraz systemowego. W ramach zajęć omawiane i ćwiczone są techniki takie jak: arteterapia, bajkoterapia, drama, techniki relaksacyjne, twórcza wizualizacja, streetworking, terapia poznawczo-behawioralna, terapia rodzin w różnych nurtach (m.in. systemowa, ekologiczna, komunikacyjna), terapia krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniach, socjoterapia, wideotrening komunikacji i inne. Szczególny nacisk położony jest na metody i narzędzia wykorzystywane w pracy z dziećmi i młodzieżą z grup ryzyka oraz z rodzinami dotkniętymi różnorodnymi trudnościami – m.in. przemocą domową, chorobą psychiczną, problemem uzależnień czy żałobą.
Zajęcia Praca grupowa z dziećmi i młodzieżą oraz Rodzina w potrzebie – metody pomocy i wsparcia umożliwiają uczestnikom poznanie i przećwiczenie zasad prowadzenia procesów grupowych, planowania interwencji, a także reagowania na potrzeby dzieci, młodzieży i ich opiekunów w sytuacjach kryzysowych. W ramach zajęć Plan pracy z dzieckiem i rodziną studenci uczą się konstruowania indywidualnych planów pracy pomocowej, dostosowanych do diagnozowanej sytuacji rodzinnej i środowiskowej dziecka. Równocześnie zajęcia Warsztat kompetencji interpersonalnych rozwijają umiejętności niezbędne do skutecznej i empatycznej komunikacji, budowania relacji opartej na zaufaniu oraz pracy zespołowej.
Integralnym elementem modułu jest praktyka pedagogiczna, realizowana w wybranych przez studentów instytucjach działających na rzecz dziecka i rodziny, takich jak placówki wsparcia dziennego, ośrodki pomocy społecznej, poradnie, domy dziecka czy organizacje pozarządowe działające na rzecz dzieci i rodzin. Praktyka ta pozwala na zastosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w realnych warunkach pracy, z uwzględnieniem zasad współdziałania w zespole interdyscyplinarnym. Podczas praktyki studenci uczą się samodzielnego planowania i realizowania działań wychowawczo-opiekuńczych i pomocowych, uzasadniania swoich decyzji oraz odpowiedzialnego podejmowania współpracy z rodzinami i instytucjami.
Efektem kształcenia w ramach tego modułu jest nabycie pogłębionej wiedzy o systemie wsparcia dziecka i rodziny, rozwinięcie umiejętności praktycznego stosowania metod pracy indywidualnej i grupowej, a także kształtowanie postaw empatii, odpowiedzialności i refleksyjności niezbędnych do pracy pedagogicznej. Moduł przygotowuje osoby studiujące do profesjonalnego wspierania rodzin i dzieci w sytuacjach trudnych oraz do projektowania i prowadzenia działań interwencyjno-wychowawczych z uwzględnieniem kontekstu społecznego i kulturowego.
Moduł realizuje następujące efekty uczenia się przewidziane programem:
Kierunkowe: K_W01, K_W02, K_W03, K_W06, K_W07, K_W09, K_W10, K_W11, K_W12, K_W13, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U10, K_U12, K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06.
Specjalnościowe: S5_W01, S5_W02, S5_W03, S5_W04, S5_W05, S5_W06, S5_W09, S5_W10, S5_W11, S5_W12, S5_U02, S5_U04, S5_U06, S5_U07, S5_U09, S5_U10, S5_U11, S5_U14, S5_U15, S5_U16, S5_U17, S5_U18, S5_K01, S5_K03, S5_K05, S5_K06, S5_K07, S5_K08, S5_K09, S5_K10, S5_K11, S5_K12, S5_K13.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się w zakresie wiedzy
Po ukończeniu modułu osoba studiująca zna i rozumie:
1. teoretyczne podstawy i cele pracy społeczno-wychowawczej z dzieckiem, rodziną i grupą, w tym metody wspierania osób i rodzin w kryzysie. (K_W01, K_W02, K_W06, K_W13)
2. metody pomocy, wsparcia i interwencji indywidualnej i grupowej stosowane w pracy z dziećmi, młodzieżą i rodziną (m.in. arteterapia, socjoterapia, terapia systemowa, TSR, wideotrening komunikacji). (K_W01, K_W06, K_W07)
3. zasady planowania pomocy i tworzenia indywidualnego planu pracy z dzieckiem i rodziną w oparciu o całościową diagnozę społeczno-wychowawczą. (K_W07)
4. uwarunkowania funkcjonowania rodziny w sytuacjach kryzysowych, takich jak przemoc, żałoba, choroba psychiczna, uzależnienia. (K_W01, K_W02)
5. podstawy prawne działań interwencyjnych i wspierających wobec dziecka i rodziny. (K_W01, K_W03, K_W11)
6. społeczne i psychologiczne mechanizmy funkcjonowania dzieci i rodzin w trudnych warunkach życiowych i społecznych. (K_W01, K_W02.K_W09, K_W13)
7. specyfikę procesów grupowych i znaczenie relacji interpersonalnych w pracy z dziećmi i młodzieżą. (K_W09, K_W10)
8. rolę komunikacji interpersonalnej i empatii w budowaniu relacji z rodziną i grupą dzieci. (K_W06, K_W09)
9. przykłady rozwiązań w zakresie pomocy rodzinie oraz przeciwdziałania nierównościom społecznym. (K_W11)
10. zasady ewaluacji programów pomocowych i społecznych. (K_W03)
Efekty uczenia się w zakresie umiejętności
Po ukończeniu modułu osoba studiująca potrafi:
1. zaplanować indywidualną pomoc dla dziecka i jego rodziny na podstawie rozpoznania potrzeb i sytuacji życiowej. (K_U02, K_U05)
2. stosować adekwatne metody wspierania rodzin i dzieci w kryzysie, dobierając formy pracy do specyfiki sytuacji. (K_U05)
3. analizować i interpretować dane dotyczące sytuacji rodzinnej i środowiskowej oraz formułować propozycje działań pomocowych. (K_U03, K_U08, K_U09)
4. prowadzić zajęcia grupowe i indywidualne z dziećmi z wykorzystaniem poznanych metod terapeutycznych i wychowawczych. (K_U10, K_U12)
5. podejmować współpracę z rodziną, motywować ją do zmiany i respektować jej podmiotowość. (K_U07, K_U10)
6. pracować w zespole instytucjonalnym, komunikować się skutecznie i podejmować wspólne decyzje dotyczące pomocy dziecku i rodzinie. (K_U07, K_U10, K_U12)
7. przygotować i wdrożyć działania pomocowe w środowisku lokalnym oraz uczestniczyć w ich ewaluacji. (S5_U11, K_U03, K_U10)
8. identyfikować problemy wychowawcze i społeczne w pracy z dziećmi i podejmować próbę ich rozwiązania. (K_U04, K_U12)
9. wykorzystać techniki komunikacji interpersonalnej w pracy wychowawczej i pomocowej. (K_U01, K_U07, K_U08)
Efekty uczenia się w zakresie kompetencji społecznych
Po ukończeniu modułu osoba studiująca jest gotowa:
1. do działania w zgodzie z etyką zawodową, poszanowania godności dziecka i rodziny oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji. (K_K05, K_K06)
2. do samodzielnego podejmowania inicjatyw pomocowych i współpracy ze środowiskiem rodzinnym, szkolnym i lokalnym na rzecz dziecka i rodziny. (K_K03, K_K04)
3. do krytycznej analizy sytuacji społecznych i wychowawczych oraz formułowania konstruktywnych propozycji działań. (K_K02)
4. do współdziałania w grupach i uczestnictwa w zespołach interdyscyplinarnych oraz pełnienia w nich różnych ról w zależności od potrzeb instytucji i sytuacji. (K_K03, K_K04)
5. do empatycznego kontaktu z dzieckiem i rodziną oraz budowania relacji opartych na zaufaniu i partnerstwie. (K_K03)
6. do odpowiedzialnego planowania i przygotowywania się do działań wychowawczych, terapeutycznych i pomocowych. (K_K04, K_K06)
7. do świadomego uzupełniania wiedzy i kompetencji na podstawie doświadczeń z praktyk i pracy własnej. (K_K01)
Kryteria oceniania
Egzamin ustny
Praktyki zawodowe
W ramach modułu student odbywa 90 godzin Praktyki pedagogicznej w rodzinie i środowisku.
Literatura
Wymieniona w opisach poszczególnych komponentów wchodzących w skład modułu.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: