MK - Moduł prawno-systemowych i etycznych aspektów edukacji 2300-MK1
Moduł składa się z trzech wykładów: Systemy wspierania dziecka i rodziny, Etyka dla pedagogów, Elementy prawa dla pedagogów oraz wybranego przez studenta lektorium/warsztatu pogłębiającego problematykę jednego z wykładów.
W trakcie zajęć prowadzonych w ramach modułu zarówno wykładów jak i lektoriów i warsztatów student będzie mógł poznać organizacyjno- systemowe i etyczno-prawne uwarunkowania procesu nauczania i wychowania we współczesnej Polsce z odniesieniem do rozwiązań stosowanych w innych krajach. Omawiane będą systemy wspierania dzieci i rodzin, przemiany rodzin we współczesnym świecie i wynikające z tych przemian szanse oraz zagrożenia dotyczące rozwoju dzieci i młodzieży. Przedstawione zostaną rozwiązania prawne dotyczące sytuacji dziecka i nastolatka, relacji rodzice- dzieci świetle prawa, odpowiedzialności prawnej za małoletniego, zakresu autonomii rodziny i prawa rodziców do decydowania o wychowaniu, a także zagadnienia dotyczące opieki prawnej nad małoletnimi.
Studenci zapoznają się z teoretycznymi podstawami podejść zorientowanych na rodziny i dzieci. Zostanie im przedstawiony stan najnowszych badań nt. uwarunkowań rodzicielstwa i wspierania rodzin, o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Zapoznają się z działaniami polityki społecznej na rzecz dzieci i rodzin w Polsce i innych wybranych krajach, z zasadami polityk rodzinnych i instrumentami wspierania rodziny. Zostaną im także przedstawione podstawy prawne wspierania rodzin dysfunkcyjnych w naszym kraju.
Zostaną omówione podstawowe zagadnienia prawa oświatowego, takie jak: cele, zadania i organizacja systemu oświaty, obowiązek szkolny i obowiązek nauki, ocenianie w świetle prawa, kompetencje dyrektora, rady pedagogicznej i organów społecznych w szkole.
Zostaną przybliżone studentom dylematy etyczne związane z współczesnym wychowaniem i nauczaniem oraz współczesne wyzwania moralne w perspektywie najważniejszych koncepcji etycznych. Analizowana będzie problematyka zobowiązań moralnych, zarówno w perspektywie wymagań stawianych podmiotowi moralnemu przez wspólnotę, jak i uwarunkowań wynikających z zaakceptowania określonych wizji tożsamości i osobowości.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: student zna i rozumie
K_W02 interdyscyplinarną specyfikę pedagogiki, jej stosowany charakter oraz podział na subdyscypliny i związki z innymi dyscyplinami nauki
K_W03 logikę postępowania badawczego w pedagogice, metody prowadzenia badań specyficzne dla pedagogiki i zapożyczane z innych dyscyplin nauk
społecznych i humanistycznych
K_W06 historię, strukturę, funkcje i zasady działania instytucji opieki, wychowania i kształcenia i sformułowane na tej podstawie metody ich projektowania, reformowania i ewaluacji
K_W07 najważniejsze zmiany cywilizacyjne i ich znaczenie dla procesów opieki,
wychowania i kształcenia, z uwzględnieniem szczególnego znaczenia
innowacyjności i twórczości
K_W08 prawne i etyczne uwarunkowania opieki, wychowania i kształcenia.
Umiejętności: student potrafi
K_U01 konceptualizować problemy pedagogiczne wykorzystując poznane teorie z zakresu nauk społecznych i humanistycznych
K_U02 krytycznie korzystać z różnych źródeł wiedzy pedagogicznej, przedstawiać różne stanowiska i krytycznie je porównywać
K_U03 identyfikować słabości i luki w wiedzy naukowej dotyczącej wspomagania rozwoju człowieka, doskonalenia jego społecznego funkcjonowania oraz projektowania i ewaluacji instytucji opieki, wychowania i kształcenia
K_U06 planować własne uczenie się i rozwój zawodowy
K_U07 planować i organizować pracę zespołową, przyjmować różne role i
współdziałać z innymi przy realizacji działań pedagogicznych, skutecznie
komunikować się z różnymi podmiotami działań pedagogicznych.
Kompetencje społeczne: student jest gotów do
K_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, pogłębiania i
aktualizowania wiedzy z zakresu pedagogiki i pokrewnych subdyscyplin
naukowych
K_K02 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z
samodzielnym rozwiązaniem problemu
K_K03 wypełniania zobowiązań społecznych oraz współorganizowania działalności na rzecz środowiska społecznego, edukacyjnego i wychowawczego
K_K04 inicjowania działań na rzecz interesu publicznego oraz myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy
K_K05 wypełniania roli zawodowej zgodnie z etyką zawodową, przestrzegania zasad etyki w projektowaniu i realizacji procedury badawczej i wymagania tego od innych.
Kryteria oceniania
Zaliczenia pisemne wszystkich wykładów. Pisemne odpowiedzi na wybrane przez studenta pytania z zestawu przedstawionego przez prowadzącego wykład, wystawienie ocen z kolokwium pisemnego i omówienie ich ze studentami.
Zaliczenia lektoriów/warsztatów według zasad ustalonych przez prowadzących i podanych do wiadomości studentom, np. praca w trakcie zajęć i wykonanie określonego zadania (scenariusza zajęć z uczniem, projektu edukacyjnego), przeprowadzenie na zajęciach analizy tekstu, przygotowanie i złożenie pracy/eseju na ustalony ze studentem temat.
Na podstawie średniej ocen wystawionych przez wykładowców i prowadzącego lektorium/warsztatu kierownik modułu wystawia ocenę z modułu.
Literatura
Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, AKME, Warszawa 1990, ks. 2, I-X.
Święty Augustyn, Dialogi filozoficzne: O wolnej woli, Znak, Kraków 2001, ks. I.
John Stuart Mill, O wolności, tłum. A. Kurlandzka, (w:) tegoż, Utylitaryzm, . O wolności, PWN, Warszawa 1959.
C.S. Lewis, Demokratyczna edukacja, (w:) tegoż, Nieodparte racje, Logos, Warszawa 2003.
Marek Andrzejewski – Prawna ochrona rodziny
Piorunek, M., Skowrońska-Pućka A., Kozielska J. Rodzina–młodzież–dziecko. Szkice z teorii i praktyki pomocy psychopedagogicznej i socjalnej. Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016 (fragmenty)
Kłos, B. "Wsparcie finansowe dla rodzin z dziećmi w Polsce iw wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej." Analizy BAS 6 (142) (2016).
Szluz B., Szluz A., Urbańska M.(red.), Współczesna rodzina w ujęciu interdyscyplinarnym. Przemiany-Wsparcie-Rozwój, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017 (fragmenty)
Brągiel J., Górnicka B. (red.), Rodzicielstwo w kontekście współczesnych przemian społecznych, Opole 2015 (fragmenty).
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
Ustawa o systemie oświaty
Ustawa Prawo Oświatowe
Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Employment, Social Affairs & Inclusion, Komisja Europejska (wybrane materiały
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: