Moduł Edukacja Alternatywna 1 2300-MEA1
Celem modułu jest prezentacja podstawowych zagadnień, kategorii pojęciowych oraz kontekstów teoretycznych związanych z edukacją alternatywną, stanowiącą istotną odpowiedź na wyzwania współczesnej szkoły i potrzeby rozwojowe uczniów. Studenci i studentki poznają różnorodne ujęcia edukacji alternatywnej, zarówno w ujęciu historycznym, jak i współczesnym, a także zapoznają się z jej podstawami filozoficznymi, psychologicznymi i pedagogicznymi. Moduł zakłada refleksję nad celami, metodami, formami organizacyjnymi oraz wartościami, które leżą u podstaw alternatywnych modeli edukacyjnych, podkreślając ich potencjał w budowaniu bardziej zindywidualizowanego, wspierającego i angażującego procesu kształcenia.
Zajęcia mają na celu nie tylko przekazanie wiedzy, ale również rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia, analizy i porównywania różnych podejść edukacyjnych oraz oceny ich przydatności w praktyce pedagogicznej. Moduł obejmuje trzy składowe:
• Teoretyczne podstawy edukacji alternatywnej, w ramach którego omawiane są główne założenia i koncepcje leżące u podstaw edukacji alternatywnej,
• Historia myśli alternatywnej w edukacji, przedstawiająca rozwój idei edukacyjnych w Polsce i na świecie,
• Współczesne systemy edukacji alternatywnej, skupiające się na analizie istniejących rozwiązań i modeli, takich jak szkoły Montessori, Waldorfskie, demokratyczne czy leśne.
Moduł pozwala studentom lepiej zrozumieć możliwości i ograniczenia edukacji alternatywnej oraz jej zastosowanie w praktyce dydaktycznej i wychowawczej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy student/ka zna i rozumie:
1. historyczne i współczesne stanowiska, teorie i pojęcia pedagogiczne z zakresu edukacji alternatywnej. (K1_W01)
2. miejsce edukacji alternatywnej w pedagogice i innych naukach. (K1_W02)
3. specyfikę funkcjonowania środowiska wychowawczego, grupy formalnej i nieformalnej, procesy grupowe, dynamikę grupy, role grupowe. (K1_W05)
4. historię, strukturę, funkcje oraz zasady tworzenia i działania instytucji pedagogicznych z obszaru edukacji alternatywnej. (K1_W06)
W zakresie umiejętności absolwent/ka potrafi:
1. analizować poznane teorie i związane z nimi pojęcia z zakresu pedagogiki z zakresu edukacji alternatywnej. (K1_U01)
2. analizować dorobek pedagogiczny z zakresu edukacji alternatywnej oraz odkrywać nowe ścieżki edukacyjne uwzględniając współczesne uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz zmiany cywilizacyjne. (K1_U03)
W zakresie kompetencji społecznych absolwent/ka jest gotów do:
1. krytycznej oceny posiadanej wiedzy z zakresu edukacji alternatywnej z uwzględnieniem zmian zachodzących w dziedzinie pedagogiki. (K1_K01)
2. do systematycznego doskonalenia własnych kompetencji osobistych i zawodowych w odpowiedzi na zmieniające się wyzwania edukacyjne. (K1_K01)
3. planowania działań edukacyjnych z wykorzystaniem wiedzy specjalistów z różnych dziedzin. (K1_K02)
Kryteria oceniania
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest:
- Zaliczenie wszystkich składowych modułu.
- Przygotowanie i zaprezentowanie planu, przebiegu oraz wniosków z mini-projektu badawczego dotyczącego edukacji alternatywnej, przeprowadzonego metodą odkrywania wstępnego.
- Udział we wskazanym projekcie edukacyjnym.
Ocena z modułu to wypadkowa:
- średniej z ocen z komponentów (z każdego komponentu wystawiana jest ocena do wewnętrznych rozliczeń wpisywana w komentarzu)
- oceny z prezentacji mini-projektu.
Literatura
Buczek K. (2021), Nadawać duszom kształt narodowy. Święta o państwowym charakterze w czasach Komisji Edukacji Narodowej, Warszawa.
Buczek K. (2017), Między egzaminem a widowiskiem. Uczniowskie popisy publiczne na przykładzie Gimnazjum/Liceum Wołyńskiego, „Pamiętnik Teatralny” 2017 z. 1-2, 49-66.
Dziewulak D. (2020): Polityka oświatowa, WS, Warszawa.
Fénelone F.; O wychowaniu młodzieży płci żeńskiej (fragmenty)
Gawlicz K. (2022); Szkoły demokratyczne w Polsce. Praktykowanie alternatywnej edukacji. Wyd. II, zmienione
Sikorska I. (2011). Edukacja alternatywna – bogactwo różnorodności, WUJ, Kraków
Alternatywy w edukacji (2018), red. B. Śliwerski, A Rozmus, Kraków.
Edukacja alternatywna w XXI wieku (2013), red. B. Śliwerski
Palamer-Kabacińska E. (2023), Dlaczego warto, aby wychowanie poszło w las?, “Czuwaj” 10/2023,: https://czuwaj.pl/czuwaj-10-2023/
Szmagalski J. (1998), Przewodzenie małym grupom. Działania grupowe, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: