Comenius und sein "Orbis sensualium pictus" - język niemiecki na poziomie B2+ 2300-KJO-14/COSP
Jan Amos Komeński (Komensky, Comenius, 1592-1670) - patron Programu Edukacyjnego UE Socrates-Comenius i najwybitniejszy pedagog XVII stulecia - żył i pracował w wielu karajach Europy: na swych ojczystych Morawach w Królestwie Czeskim, w Niemczech, w Polsce (w Lesznie i w Elblągu, 1628-1656), w Anglii, Szwecji, na Węgrzech i w Holandii. W roku 1658 ukazało się w norymberskiej oficynie wydawniczej Michała Endtera pierwsze wydanie "Orbis sensualium pictus" (Die Welt in Bildern, Świat zmysłowy w obrazach) - rodzaju ilustrowanej czytanki dla dzieci w jęz. łacińskim i niemieckim.
Punktem wyjścia zajęć jest podręcznik Komeńskiego "Orbis sensualium pictus", którego celem było "wszystkie rzeczy świata" przedstawić dzieciom przed oczy i nazwać. Punktem dościa jest poznanie dawnej rzeczywistości szkolnej i realiów świata XVI i XVII wieku. Książka Komeńskiego nie powstała od razu. Należy ją traktować jako sumę pięćdziesięcioletnich doświadczeń własnych autora - jego lektur i przemyśleń, jego wcześniejszych podręczników i teoretycznych dzieł pedagogicznych. W "Orbis sensualium pictus" Komeński po raz pierwszy zastosował w praktyce głoszoną wcześniej i postulowaną w nauczaniu zasadę poglądowości.
Podręcznik Komeńskiego zyskał niebywałą popularność: przetłumaczono go na 20 języków, miał ok. 200 wydań, przez niemal 200 lat używany był jako podręcznik w nauczaniu domowym i szkolnym. Na przykład Jan Wolfgang Goethe jeszcze na początku XIX wieku wymieniał Komeńskiego i jego "Orbis sensaulium pictus" - w swym dziele-wspomnieniach pt. "Z mojego życia zmyślenia i prawda" - jako ulubiona książkę swojego dzieciństwa.
Także w Polsce podręcznik Komeńskiego był znany. Pierwsze polskie wydanie "Orbis sensualium pictus" ukazało się w Brzegu na Śląsku już w 1667 roku, ostatnie pełne - we Wrocławiu w roku 1818.
Pytanie brzmi: dlaczego podręcznik Komeńskiego był aż tak popularny?
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////
po niemiecku / German / Deutsch:
Johann Amos Comenius (Komensky, Komeński, 1592-1670) - der Namensgeber des Comenius-Programms und der bedeutendste Pädagoge des 17. Jahrhunderts - lebte, studierte und wirkte in vielen Ländern Europas: in seinem Heitamtland Mähren, in Deutschland, Polen (in Lissa und Elbing, 1628-1656), England, Schweden, Ungarn und in den Niederlanden. Im Jahr 1658 erschien im Nürnberger Verlagshaus von Michael Endter die erste Ausgabe des "Orbis sensualium pictus" (Die Welt in Bildern, Świat zmysłowy w obrazach), eine Art Lese- und Schulbuch in lateinischer und deutscher Sprache.
Im Zentrum der Uebungen steht der "Orbis sensualium pictus", dessen Ziel es war, den Kindern "alle Dinge der Welt" vor Augen zu führen und zu benennen. In seiner letzten Form umfasste das Buch das von Comenius über ein halbes Jahrhundert hinweg gesammete Wissen, seine Lektüre und Ueberlegungen. Der "Orbis sensualium pictus" stellt gleichsam die Summe der frühren Lehrbücher des Autors und die Krönung seines theoretischen pädagogischen Denkens dar. Mit diesem Werk führte er das Prinzip der Anschauung in die Praxis ein.
Das Lehrbuch wurde in 20 Sprachen übersetzt und erfuhr im Laufe von über 200 Jahren weltweit beinahe 200 Ausgaben. Zum Beispiel am Anfang des 19. Jahrhundert erwaehnte Johann Wolfgang Goethe (1749-1832) den "Orbis sensualium pictus" von Comenius und bezeichnete ihn - im Buch "Aus meinem Leben Dichtung und Wahrheit" - als das Lieblingsbuch seiner Kindheit.
Auch in Polen war das Lehrbuch von Comenius bekannt. Die erste polnische Ausgabe des "Orbis sensualium pictus" erschien bereits 1667 in Brzeg in Schlesien, die letzte vollständige 1818 in Wrocław.
Im Zentrum steht die Frage: warum war das Lehrbuch von Comenius so populär?
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
obowiązkowe
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Podczas zajęć studenci zapoznają się z metodami i warsztatem pracy humanisty. Zajęcia mają charakter monograficzny.
Ćwiczenia mają kształtować u studenta zdolność pogłębionego myślenia humanistycznego - pedagogicznego i historycznego - oraz zapoznawać z krytyką historyczną różnych typów przekazów źródłowych (teoretyczne traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne). Celem translatorium jest ponadto rozwijanie umiejętności krytycznego czytania literatury przedmiotu i ustosunkowywania się do naukowej dyskusji na dany temat.
Podczas translatorium studenci zapoznają się z metodami i warsztatem pracy humanisty. Zajęcia mają charakter monograficzny.
Ćwiczenia mają kształtować u studenta zdolność pogłębionego myślenia humanistycznego - pedagogicznego i historycznego - oraz zapoznawać z krytyką historyczną różnych typów przekazów źródłowych (teoretyczne traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne). Celem translatorium jest ponadto rozwijanie umiejętności krytycznego czytania literatury przedmiotu i ustosunkowywania się do naukowej dyskusji na dany temat.
Po ukończeniu konwersatorium student :
1. Jest przygotowany do posługiwania się terminologią specjalistyczną z zakresu kierunku studiów;
2. Wyszukuje przydatne mu informacje w tekstach źródłowych, dotyczących jego dziedziny studiów, opublikowanych w języku obcym;
3. Streszcza w języku obcym , ustnie lub pisemnie, informacje, wyniki badań naukowych, opinie i argumenty autora, zawarte w tekście naukowym, artykule opublikowanym w czasopiśmie fachowym lub innych źródłach związanych z dziedziną studiów;
4. Przedstawia w języku obcym prezentację, przygotowaną zgodnie z konwencją, na podstawie przeczytanej literatury z zakresu dziedziny studiów.
5. Student opanowuje znajomość języka na poziomie B2 plus.
Kryteria oceniania
Ocena na podstawie:
1. umiejętności metodycznego przygotowania i wygłaszania przez studentów prezentacji (PowerPoint) w jęz. niemieckim,
2. stopnia samodzielności, oryginalności i krytycznego myślenia analitycznego w dyskusji w jęz. niemieckim na temat wybranych tekstów oraz
3. prac pisemnychw jęz. niemieckim,
4. obecności i aktywności podczas zajęć.
Praktyki zawodowe
Nie ma praktyk zawodowych w ramach tego przedmiotu
Literatura
G. Michel, Die Welt als Schule: Ratke, Comenius und die didaktische Bewegung, Hannover 1978.
J.A. Comenius, Orbis sensualium pictus, Nürnberg 1658 (reprint).
Geschichte der Fibel, hrsg. von A. Grömminger, Frankfurt am Main et al. 2002.
P.O. Müller, Deutsche Lexikographie des 16. Jahrhunderts. Konzeptionen und Funktionen frühneuzeitlicher Wörterbücher, Tübingen 2001.
U. Hericks, M. A. Meyer, S. Neumann, Ch. Scheilke, Comenius der Pädagoge, Baltmannsweiler 2005.
M. Blekastad, Comenius : Versuch eines Umrisses von Leben, Werk und Schicksal des Jan Amos Komenský, Oslo 1969.
H. Geissler, Comenius und die Sprache, Heidelberg 1959.
K. Schaller, Die Pädagogik des Johann Amos Comenius und die Anfänge des pädagogischen Realismus im 17. Jahrhundert, Heidelberg 1967.
A. Fijałkowski, Die 'voces variae animantium' in der Unterrichtstradition des Mittelalters und der Frühen Neuzeit. In: Das Sein des Dauer, ed. A. Speer, Thomas-Institut der Universität zu Köln, Berlin-New York: Walter de Gruyter, 2008, p. 447-469 (Miscellanea Mediaevalia; 34).
A. Fijałkowski, Orbis pictus - Świat malowany Jana Amosa Komeńskiego / Orbis Pictus - die Welt in Bildern des Johann Amos Comenius, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2008 (tekst po polsku i po niemiecku równolegle).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: