Szkoła i przedszkole jako środowiska edukacyjne i wychowawcze ( 2300-J-PDS-PWY-SP
Program zajęć obejmuje zagadnienia: Potrzeby dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, w środowisku edukacyjnym wspierającym rozwój, wyrównującym szanse edukacyjne, indywidualny potencjał rozwojowy dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi, Diagnoza funkcjonalna - narzędzia diagnozy pedagogicznej oraz projektowania działań pedagogicznych, wspomagających rozwój dzieci ze SPE. W trakcie zajęć będą omawiane uwarunkowania, teorie, koncepcje i modele wspierania proces socjalizacji i kształtowania kompetencji społecznych dzieci w przedszkolu i szkole. Uwarunkowania procesu socjalizacji grupowej – rówieśniczej w środowisku przedszkola i szkoły - płaszczyzny i fazy procesu socjalizacji, Znaczenie doświadczeń dziecka/ucznia w relacjach społecznych dla efektywności uczenia się zachowań społecznie akceptowanych. Formy współpracy przedszkola i szkoły z rodzicami w procesie edukacyjnym dziecka, Rodzaje działań interwencyjnych i ich znaczenie w ograniczaniu przyczyn trudności dziecka/ ucznia w procesie włączania w środowisko rówieśnicze.
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student zna i rozumie:
- psychologiczne i rehabilitacyjne uwarunkowania, rozwoju, kształcenia, wychowania oraz wspomagania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i ich rodziny (K_W09)
- uwarunkowania i metodykę nauczania uczniów w grupach zróżnicowanych oraz specyfikę współpracy ze specjalistami, rodzicami i otoczeniem społecznym (K_W14)
- pojęcia wychowania i rozwoju, funkcje, style, konteksty wychowania, zagadnienia podmiotowości w wychowaniu, postaw wychowawczych, zasady współpracy środowisk wychowawczych oraz problematyka zachowań ryzykownych i programy profilaktyki (K_W15)
- specyfikę roli zawodowej pedagoga specjalnego pracującego w grupie uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi, znaczenie planowania rozwoju osobistego i zawodowego, współpracy ze specjalistami, rodzicami i otoczeniem społecznym oraz zasady efektywnego posługiwania się aparatem mowy (K_W19)
Student potrafi:
- wykorzystywać teorie psychosocjologiczne, medyczne i rehabilitacji, filozoficzne i prawne oraz kulturowe do analizy i planowania procesów kształcenia oraz wychowania osób ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi (K_U04)
- projektować zajęcia, aktywizować, doradzać i wspierać osobę ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością w różnych fazach życia oraz ocenić przydatność metod, środków i materiałów do realizacji zadań wychowawczych, opiekuńczych i dydaktycznych (K_U05)
- diagnozować podstawowe trudności, planować działania oraz dostosować metody pracy, programy dydaktyczne, wychowawcze i profilaktyczne do aktualnych potrzeb uczniów w grupach zróżnicowanych, w tym z niepełnosprawnością na różnych etapach ich życia (K_U06)
- wykorzystywać wiedzę za zakresu edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, w tym aspekty medyczne, psychosocjologiczne i kulturowe pracy i wspierania (K_U07)
- analizować własne działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze) i wskazywać obszary wymagające modyfikacji; zarządzać procesami uczenia się i skutecznie budować motywację uczniów; rozpoznawać i efektywnie rozwiązywać problemy wychowawcze we współpracy z rodzicami i instytucjami wspomagającymi, w tym ze specjalistami (K_U09)
Student jest gotów do:
- przyjmowania refleksyjnej postawy wobec swojej działalności zawodowej, poszerzania swojej wiedzy za zakresu edukacji, wychowania i wspierania osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i doskonalenia umiejętności zawodowych (K_K01)
- podejmowania dyskusji na tematy pedagogiczne, argumentowania i uzasadniania swojego zdania z wykorzystaniem wiedzy naukowej na temat sytuacji edukacyjnej i społecznej osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością (K_K02)
- realizacji innowacji pedagogicznych związanych z wyzwaniami społecznymi i cywilizacyjnymi przyszłości, służących rozwojowi uczniów oraz integracji rodziców i środowiska lokalnego z instytucją edukacyjną (K_K03)
- współpracy w zespole specjalistów, rodziców i otoczenia społecznego podczas rozwiązywania ważnych problemów edukacji, wychowania i wspierania autonomii osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością na różnych etapach ich życia (K_K04)
- podejmowania odpowiedzialnego przywództwa, pracy w zespole, współdziałania w społeczności szkolnej i lokalnej w celu zapewnienia najlepszych warunków dla rozwoju i zdrowia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (K_K05)
- tworzenia kultury zaufania, przestrzegania norm etycznych i prawnych w pracy pedagogicznej oraz interweniowania w przypadkach łamania praw osoby ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnością (K_K06)
Kryteria oceniania
Obecność i aktywny udział w zajęciach, kolokwium/ praca zaliczeniowa/ prezentacja, próg zaliczenia 60%.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Rembowska-Tabaro J.(2008): Badania nad kształceniem dzieci dysfunkcyjnych w szkołach masowych, na przykładzie doświadczeń gdańskich, Studia i Badania Naukowe Ateneum 2, Pedagogika ,5.
Zamkowska A., (2017): Kultura szkoły włączającej uczniów z niepełnosprawnościami, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, T. XXXVI, z. 2.
Kurzyca K., (2017): Uczestnictwo rodziny w procesie edukacyjnym dziecka a jakość tworzonego przez nią środowiska wychowawczego, ROZDZIAŁ Ł II Edukacja – proces bez granic. Wymiar teoretyczny i praktyczny ss. 41 – 65 i III Dom i szkoła – dwa światy dziecka ss.65 – 94
Bochno E., ( 2010): Rozmowa metoda oddziaływania wychowawczego, Wyd. Impuls, Kraków3.
Mendel M. (2000), Rodzice i szkoła. Jak współuczestniczyć w edukacji dzieci?, Wydawnictwo Adam Marszałek,
Hajnicz W, Konieczna A., (2018): Proces włączenia się dziecka do grupy o sformalizowanych regułach funkcjonowania Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej Warszawa
Hetmańczyk H., Środowisko rodzinne i przedszkolne na różnych płaszczyznach współpracy i komunikacji, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Mielczarek J. (2006), Rozmowa jako forma współpracy z rodzicami, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce. Kwartalnik dla Nauczycieli”, nr 2, s. 31–34.
Rafał –Łuniewska J.: Wskazania do pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu, , Wychowanie w Przedszkolu 4/2013
Waloszek D. (1994), Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym. Założenia, treści i organizacja, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra
Iwona Myśliwczyk I.: Inkluzja edukacyjna na etapie przedszkola w rozumieniu rodziców dzieci niepełnosprawnych, Wychowanie w Przedszkolu 4/2013
Bartoszewska W. (2016), Formy współpracy przedszkola z rodzicami – aspekt praktyczny, „Wychowanie w Przedszkolu”, nr 4,
Bulera M., Żuchelkowska K. (2006), Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń.
Dmochowska H. (2013), Modyfikacja funkcji przedszkola wobec sytuacji rodzinnej dziecka, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 8, nr 2, s. 227–238.
Frąckowiak-Świtkowska M. (2014), Poznajmy bliżej klientów przedszkola, czyli jak rozmawiać z rodzicami, „Monitor Prawny Dyrektora”, nr 2, s. 61–63.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: