Pedeutologia 2300-FWM-PDTLG
Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w podstawowe zagadnienia teorii pedeutologicznej oraz dostarczenie kategorii pojęciowych pozwalających na rozumienie uwarunkowań pracy i rozwoju zawodowego nauczyciela. Założeniem kursu jest dostarczenie wiedzy o zawodzie nauczycielskim umieszczonej w szerokich kontekstach psychologicznych, społecznych i kulturowych, co umożliwia dokonywanie krytycznej analizy i oceny różnych alternatywnych opcji myślenia o nauczycielu. Z powodu niepowtarzalności sytuacji edukacyjnych i związanej z tym niemożności przewidzenia całej struktury czynności zawodowych nauczyciela ważnym zadaniem kursu staje się zachęcenie studentów do krytycznego namysłu nad praktyką edukacyjną nauczyciela oraz kształcenie potrzeby i umiejętności refleksji nad własnym działaniem pedagogicznym. Istotnym elementem realizacji przedmiotu jest też uświadomienie studentom etycznego wymiaru pracy nauczycielskiej i rozwijanie odpowiedzialności za podejmowane działania. Kurs Pedeutologii ma doprowadzić kandydata do zawodu nauczyciela nie tylko do przyswojenia odpowiedniej teorii, lecz przede wszystkim kształtować umiejętności odnoszenia wiedzy do praktyki edukacyjnej i dochodzenia do osobistych znaczeń zdobywanej teorii.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza
W efekcie zajęć student:
- stosuje właściwe terminy i kluczowe pojęcia podczas wyjaśniania/opisywania pracy nauczycielskiej,
- wyjaśnia specyfikę pracy nauczycielskiej jako złożonego działania o charakterze komunikacyjnym o szczególnych wymaganiach intelektualnych, osobowościowych, etycznych i pragmatycznych,
- wskazuje główne ujęcia teoretyczne zawodu nauczycielskiego (ujęcie psychologiczne, technologiczne, humanistyczne, socjologiczne, pedagogiki krytycznej) i omawia ich związek z założeniami określonej koncepcji naukowej,
- wymienia podstawowe funkcje zawodowe nauczyciela i omawia ich ewolucję w związku z przemianami kultury i współczesnymi wymaganiami życia społecznego,
- wyjaśnia dynamikę rozwoju nauczyciela w zawodzie i charakteryzuje funkcjonowanie nauczyciela na poszczególnych etapach rozwoju (stadium przedkonwencjonalne, konwencjonalne, postkonwencjonalne) oraz rozumie znaczenie ciągłego, systematycznego kształcenia i doskonalenia zawodowego,
- przedstawia ogólne zasady przygotowania zawodowego nauczycieli związane z prawidłowościami zawodu oraz omawia wybrane koncepcje kształcenia nauczycieli,
- omawia współczesne modele profesjonalizmu nauczycielskiego (koncepcja profesjonalizmu rozszerzonego -model Holye’a, profesjonalizmu Johna Elliota, „profesjonalny artyzm” D.Fish, amerykańska koncepcja „mocnego profesjonalizmu”), z szczególnym uwzględnieniem znaczenia refleksji w pracy zawodowej nauczyciela,
- wyjaśnia funkcję regulacyjną teorii i omawia znaczenia wiedzy teoretycznej jako podstawy działania praktycznego nauczyciela oraz wyjaśnia funkcję osobistych teorii pedagogicznych nauczycieli jako łącznika teorii z praktyką,
- umie wskazać czynniki wpływające na efektywność interakcji uczeń – nauczyciel
- omawia rodzaje, funkcje i ewolucję tożsamości zawodowej nauczycieli oraz określa i ich wpływ na funkcjonowanie w zawodzie nauczyciela,
Umiejętności
W efekcie zajęć student:
- potrafi określić i powiązać wymagania profesji nauczycielskiej z określonymi kompetencjami nauczycielskimi,
- potrafi krytycznie przeanalizować różne alternatywne modele kształcenia nauczycieli i przedstawić ich uargumentowaną ocenę,
- na podstawie zdobytej wiedzy potrafi zaproponować różne edukacyjne formy wspomagania w rozwoju w zawodzie nauczyciela i oszacować ich wartość edukacyjną,
- potrafi podejmować refleksję nad własną praktyką edukacyjną i formułować wnioski rozwijające jego samowiedzę,
- umie rozpoznawać własne zasoby i deficyty kompetencyjne i planować swój rozwój w zawodzie,
- umie analizować i interpretować zdarzenia w klasie szkolnej i na podstawie rozpoznania (zdefiniowania) sytuacji edukacyjnej oszacować wartość proponowanych działań nauczycielskich,
- umie analizować mechanizmy prowadzące do wypalenia zawodowego i wskazać działania przeciwdziałające wypaleniu,
Kompetencje społeczne
W efekcie zajęć student
- ma świadomość znaczenia etyki w zawodzie nauczycielskim i przyjmuje odpowiedzialność za podejmowane dziania edukacyjne,
- rozwój ucznia traktuje jako wartość nadrzędną w ukierunkowaniu działań edukacyjnych,
- umie nawiązywać dialog z innymi współuczestnikami procesu edukacyjnego,
- potrafi wchodzić w relacje o charakterze otwartości i tworzyć relacje oparte na aktywnej współpracy z zespołem nauczycielskim i rodzicami,
- akceptuje i rozumie potrzebę stałego, samodzielnego uaktualniania wiedzy, doskonalenia kompetencji zawodowych i ciągłego podejmowania kształcenia i samokształcenia.
Kryteria oceniania
- test zaliczeniowy
- obecność
Literatura
literatura obowiązkowa:
-Kwiatkowska H. Pedeutologia. Warszawa 2008
-Kwiatkowska H.. Tożsamość zawodowa nauczycieli. Między anomią a autonomią. Gdańsk 2005
-Kwaśnica R.. Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W. Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red) Pedagogika. Podręcznik akademicki. PWN 2003
literatura uzupełniająca:
-Day Ch.. Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się przez całe życie. Gdańsk. 2004
-Gołębniak D.B.. Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza -biegłość-refleksyjność. Toruń-Poznań 1998.
-Kretschmann R. Stres w zawodzie nauczyciela, GWP, Gdańsk 2003
-Kwiatkowska H. Edukacja nauczycieli. Konteksty-Kategorie-Praktyki. Warszawa 1997
-Kwiatkowska H., Lewowicki T., Dylak S. (red.) Współczesność a kształcenie nauczycieli. Warszawa 2000 – wybrane teksty
- R. Kwaśnica (red.) Pytania o nauczyciela. Wrocław 2003- wybrane teksty
-Pearson A.T. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli. WSiP. Warszawa1994.
-Tylikowska A., H. Kwiatkowska, S. Mieszalski (red.) Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata. Warszawa 1998- wybrane teksty
-Speck O. Być nauczycielem. Trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych.. Gdańsk 2005. rozdz. VIII, IX
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: