Wyobraźnia - ekspresja - twórczość 2300-F-WET
1. Wyobraźnia. Wyobraźnia jako swoisty błąd poznawczy tj. jako zdolność widzenia tego, czego nie ma i zarazem jako źródło niezwykłych sukcesów cywilizacyjnych i kulturowych człowieka. Wytwory wyobraźni tj.: różnego rodzaju fikcje pojawiające się w prywatnym świecie jednostki jak: sny, marzenia, zwidy, złudzenia, urojenia, maski i kłamstwa a także w świecie wspólnym jak: mity, utopie, ideały, ideologie, dzieła sztuki, zabawy, czy - dzięki udziałowi mediów - rzeczywistość wirtualna. Fantazjowanie a wyobraźnia twórcza. Kształcenie wyobraźni. Szanse i zagrożenia.
2. Ekspresja. Pojęcie ekspresji. Romantyczne korzenie pojęcia ekspresji jako jedynego procesu pozwalającego na docieranie do treści ukrytych w ludzkim wnętrzu. Ekspresja naturalna czyli spontaniczne rozładowywanie uczuć i ekspresja zamierzona tj. celowe kształtowanie wyrazu. Deweyowskie ujęcie ekspresji jako procesu formułowania czy nazywania, a nawet swoistego domykania własnego doświadczenia. Przedmiot ekspresyjny. Ekspresja zawarta w cechach spostrzeżeniowych bodźca. Dzieło sztuki jako przedmiot "brzemienny znaczeniem". Postrzeganie wyrazu. Możliwość diagnozowania poziomu rozwojowego dziecka na podstawie form wyrazowych, jakich używa, a zarazem inicjowania procesów rozwojowych przez wzbogacanie jego ekspresji.
3. Twórczość. Pojęcie twórczości. Dzieje pojęcia. Twórczość w znaczeniu psychologicznym i socjologicznym. Kryteria twórczości. Rodzaje twórczości. Specyfika twórczości artystycznej. Proces tworzenia u dziecka i u dojrzałego artysty. Szczególne uposażenie osoby kreatywnej: cechy osobowości, uzdolnienia ogólne, uzdolnienia specjalne, postawa twórcza. Trening kreatywności
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Lektury do wyboru:
I. Wyobraźnia
1. Starobiński J.: Wskazówki do historii pojęcia wyobraźni. Pamiętnik Literacki 1972 nr 4
2. Bronowsky Jacob: Zródła wiedzy i wyobraźni. PIW, Warszawa 1984
3. Morin Edgar: Zagubiony paradygmat - natura ludzka. PIW, Warszawa 1977, cz. III - Zwierzę obdarzone szaleństwem.
4. Hebb Donald: O wyobrażeniu. Przegląd Psychologiczny 1981 nr 2 i 3
5. Górniewicz Józef: Sztuka i wyobraźnia. WSiP, Warszawa 1989
6. Baudelaire Charles: O sztuce. Szkice krytyczne. Ossolineum, Wrocław 1961
7. Ruskin John: O wyobraźni. W: Sztuka, społeczeństwo, wychowanie. Wybór pism. Ossolineum, Wroclaw 1977
8. Sartre Jean Paul: Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni. PWN, Warszawa 1970
9. Sartre Jean Paul: Wyobraźnia. Aureus, Kraków 1998
10. Bronowsky Jacob: Potęga wyobraźni. PIW, Warszawa 1998
11. Tatarkiewicz Władysław: Cywilizacja i kultura. W: Parerga. PWN, Warszawa 1978
12. Alain (Chartier Emil August): Wyobraźnia twórcza. W: Antologia współczesnej estetyki francuskiej. Wybór i oprac. Wojnar Irena. PWN, Warszawa 1980
13. Juszczak Wiesław: Mroczne źródło poznania. Teksty 1973 nr 1
14. Baschelard Gaston: Wyobraźnia poetycka. PIW, Warszawa 1975 - esej: Dom rodzinny i dom oniryczny
15. Durand G.: Wyobraźnia symboliczna. Warszawa 1981
II. Ekspresja
1. Dewey John: Sztuka jako doświadczenie. Ossolineum, Wrocław 1975 - rozdz. IV - Akt
ekspresji
2. Tatarkiewicz Władysław: Ekspresja i sztuka. W: Droga przez estetykę. PWN, Warszawa 1972
3. Pielasińska Wiesława: Ekspresja - jej wartość i potrzeba. WSiP, Warszawa 1983
4. Debesse Maurice: Zdolności twórcze i zajęcia rozwijające ekspresję. W: Rozprawy
o wychowaniu. t. 1 Debesse M., Mialaret G. red. PWN, Warszawa 1988
5. Wyobraź sobie że... Cwiczenia rozwijające twórcze myślenie uczniów. WSiP SA,
Warszawa 2000
III. Twórczość
1. Rudniański Jarosław: Homo cogitans. O myśleniu twórczym i kryteriach wartości.
Wiedza Powszechna, Warszawa 1981
2. May Rollo: Odwaga tworzenia. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1994
3. Znaniecki Florian: Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. PWN, Warszawa 1974 -
rozdz. Ludzie zboczeńcy
4. Fromm Erich: Postawa twórcza. W: Malicka Małgorzata: Twórczość czyli droga w
nieznane. Nasza Księgarnia, Warszawa 1989
5. Maslow Abraham: W stronę psychologii istnienia. PAX, Warszawa 1986 - rozdz.
Twórczość u osób samorealizujących się.
6. Trzebiński Jerzy: Osobowościowe warunki twórczości. W: Osobowość a społeczne
zachowanie się ludzi. Książka i Wiedza, Warszawa 1976
7. Pietrasiński Zbigniew: Myslenie twórcze. PZWS, Warszawa 1969
8. Debesse Maurice: Twórczość artystyczna dziecka a twórczość artysty. W: Wychowanie
przez sztukę. Wybór tekstów. Wojnar Irena red. PZWS, Warszawa 1965
9. Lowenfeld Victor, Brittain Lambert W.: Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. PWN,
Warszawa 1977
10. Czapów Gabriela, Czapów Czesław: Psychodrama. PWN, Warszawa 1969 - rozdz.
Człowiek - aktor spontaniczny i twórczy. 11. Burowska Zofia: Słuchanie i tworzenie muzyki. Warszawa 1980
12. Pietrasiński Zbigniew: Przygotowanie do aktywności twórczej. Studia Filozoficzne
1978 nr 6
13. Nęcka Edward: TROP... Twórcze rozwiązywanie problemów. Oficyna Wydawnicza
Impuls, Kraków 1994 14. Suchodolski Bogdan: Twórczość jako styl życia. W: Wychowanie i strategia życia.
WSiP, Warszawa 1983 Malicka Małgorzata: Uroki i trudy twórczego życia. Nasza Księgarnia, Warszawa 1982
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: