Prawo prywatne międzynarodowe, międzynarodowy arbitraż handlowy 2200-5PM-4

Cześć I– Wprowadzenie

1. Międzynarodowy obrót cywilnoprawny – podstawowe problemy, metody regulacji:
a) zakres jurysdykcji ustawodawczej państw w aspekcie terytorialnym i personalnym a obowiązywanie prawa prywatnego (cywilnego i handlowego) państw narodowych;
b) poszukiwanie sprawiedliwego rezultatu rozstrzygnięć sporów w międzynarodowym obrocie cywilnoprawnym;
c) partykularyzm regulacji prawnej;
d) metody tradycyjne – regulacja pośrednia, rola prawa prywatnego międzynarodowego w znaczeniu wąskim (metoda kolizyjnoprawna);
e) znaczenie międzynarodowych procesów integracyjnych po II Wojnie światowej;
2. Rola Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL):
a) krótka historia UNCITRAL;
b) przegląd podstawowych kierunków działalności i dorobku UNCITRAL:
 akty stanowiące zręby międzynarodowego prawa handlowego – tzw. prawo jednolite (na przykładzie konwencji regulujących umowy międzynarodowej sprzedaży towarów),
 prawo modelowe o międzynarodowym arbitrażu handlowym,
 inne akty;
3. Rozstrzyganie sporów na tle stosunków prawnych w międzynarodowym obrocie cywilnoprawnym:
a) sądownictwo państwowe:
 zakres i przesłanki jurysdykcji sądowniczej państwa (uwagi ogólne),
 aktualna regulacja prawna oraz podstawy jurysdykcji sądów polskich — z uwzględnieniem najważniejszych źródeł prawa krajowego (Część czwarta k.p.c.), europejskiego (rozporządzenie nr 1215/2012 Bruksela I bis) oraz międzynarodowego (konwencja z Lugano),
 normy prawne o jurysdykcji krajowej a normy prawa prywatnego międzynarodowego sensu stricto (prawa kolizyjnego),
 uznawanie i wykonywanie zagranicznych orzeczeń (ogólnie);
b) sądownictwo polubowne (arbitraż):
 geneza arbitrażu,
 natura (istota) prawna arbitrażu,
 arbitraż a sądownictwo państwowe,
 arbitraż a tzw. ADR-y (Alternative Dispute Resolution – metody alternatywnego rozstrzygania sporów),
 specyfika międzynarodowego arbitrażu handlowego.

Cześć II– Elementy prawa prywatnego międzynarodowego

1. Prawo prywatne międzynarodowe – znaczenie pojęcia (wąskie, szerokie);
2. Organizacje międzynarodowe działające na rzecz ujednolicania norm kolizyjnych;
3. Przepis kolizyjny i norma kolizyjna (funkcje, struktura, elementy, wykładnia, kwalifikacja);
4. Najczęściej spotykane i stosowane łączniki norm kolizyjnych:
a) obywatelstwo;
b) zamieszkanie (domicyl) a pobyt zwykły;
c) wybór prawa właściwego (tzw. łącznik subiektywny);
5. Niektóre podstawowe instytucje ppm:
a) odesłanie,
b) niejednolitość prawa,
c) klauzula porządku publicznego;
6. Ogólne uwagi o prawie właściwym dla niektórych stosunków prawnych:
a) zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych, osoby prawne,
b) zobowiązania umowne,
c) zobowiązania pozaumowne;
7. Wpływ prawa europejskiego na prawo prywatne międzynarodowe państw członkowskich (uwagi ogólne);
8. Ustalenie i zastosowanie prawa właściwego w postępowaniu cywilnym.

Cześć III– Międzynarodowy arbitraż handlowy

1. Arbitraż – uwagi ogólne:
a) definicja arbitrażu;
b) arbitraż krajowy a międzynarodowy;
c) arbitraż instytucjonalny a arbitraż ad hoc;
d) swoistość instytucji arbitrażu inwestycyjnego;
2. Zalety arbitrażu w stosunku do sądownictwa państwowego;
3. Arbitraż w systemie postępowania cywilnego;
4. Arbitraż a prawo prywatne międzynarodowe;
5. Specyfika międzynarodowego arbitrażu inwestycyjnego (wzmianka);
6. Podstawowe źródła prawa arbitrażowego w Polsce;
7. Umowa o arbitraż:
a) definicja;
b) prawo właściwe dla (statut) umowy o arbitraż;
c) treść i forma umowy o arbitraż;
d) zdatność arbitrażowa (arbitrability);
e) skutki umowy o arbitraż;
f) autonomiczność klauzuli arbitrażowej i kompetencja do oceny jej ważności;
g) umowa o arbitraż a zabezpieczenie roszczeń;
8. Pozycja prawna arbitra:
a) powołanie arbitra;
b) umowa z arbitrem (receptum arbitri) — uwagi na temat regulacji merytorycznej, prawo właściwe dla umowy;
9. Ukonstytuowanie się sądu arbitrażowego, wszczęcie postępowania;
10. Zarzut właściwości sądu polubownego a postępowanie przed sądem państwowym;
11. Przebieg postępowania:
a) posiedzenia sądu arbitrażowego, rozprawa;
b) zasady gromadzenia materiału dowodowego;
c) dopuszczalność interwencji sądu państwowego w toku postępowania;

Cześć IV– Międzynarodowy arbitraż handlowy (c.d.)

1. Zakończenie postępowania:
a) ugoda przed sądem arbitrażowym;
b) charakter prawny wyroku sądu polubownego;
c) wymóg sporządzenia uzasadnienia (motywów) wyroku;
d) związanie stron wyrokiem sądu polubownego;
e) sprostowanie i wykładnia wyroku arbitrażowego;
2. Ewentualna zaskarżalność wyroku sądu polubownego w toku procedury arbitrażowej;
3. Środki prawne przysługujące przeciwko wyrokowi sądu polubownego: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego (właściwość sądu, charakter prawny, podstawy skargi, postępowanie przed sądem, przedmiot orzekania, skutki orzeczenia sądowego, zaskarżalność orzeczenia do sądu państwowego wyższej instancji/Sądu Najwyższego);
4. Uznanie i wykonanie zagranicznego orzeczenia arbitrażowego:
a) podstawy odmowy uznania (wykonania);
b) procedura uznania (wykonania);
c) wykonalność wyroku krajowego sądu polubownego (wzmianka);
5. Podsumowanie i zakończenie, pytania i odpowiedzi.