Europejskie prawo rolne i prawo żywnościowe - seminarium magisterskie II rok 2200-4D38

I. PRAWO ŻYWNOŚCIOWE

1. Podstawy wyodrębnienia prawa żywnościowego.

a) przedmiot i zakres regulacji (pojęcie prawne żywności, artykułu rolno-spożywczego, standardu produktu żywnościowego)
b) cele prawa żywnościowego (ochrona zdrowia publicznego, rzetelny obrót żywnością- standardy jakości żywności, swobodny przepływ towarów na rynku Unii Europejskiej)
c) relacja krajowego prawa żywnościowego i prawa żywnościowego UE

2. Obowiązek przestrzegania wymaganych wymogów w zakresie bezpieczeństwa żywności i jakości handlowej (rynkowej) żywności.

a) podstawowe akty prawne w polskim prawie żywnościowym:
- ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006
- ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 2000
- urzędowa kontrola żywności
- wewnętrzna kontrola żywności przez producenta, system HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point - Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontrolny),
b) pojęcie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
c) regulacje prawne dotyczące znakowania, prezentacji i reklamy żywności
d) regulacje prawne w odniesieniu do żywności wytworzonej metodą ekologiczną
e) regulacje prawne żywności zmodyfikowanej genetycznie.

3. Zakres regulacji prawa żywnościowego UE.

a) źródła prawa żywnościowego UE (prawo traktatowe, rozporządzenia, dyrektywy, Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości)
b) Zielona Księga Komisji UE 1997 i przyczyny jej wydania
c) Biała Księga o bezpieczeństwie żywności 2000 r. i rozporządzenie nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności oraz ustalające procedury w sprawach bezpieczeństwa żywności – Ogólne Prawo Żywnościowe
- rozszerzanie regulacji prawa żywnościowego na cały łańcuch żywnościowy: „od pola do stołu” (objęcie normami prawa żywnościowego produkcji pierwotnej, w szczególności pasz dla zwierząt hodowlanych)
- analiza ryzyka (oszacowanie ryzyka, zarządzanie ryzykiem, komunikacja ryzyka) jako podstawa tworzenia prawa żywnościowego; powstanie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności jako jednostki doradztwa naukowego („super ekspert”)
- obowiązek wprowadzenia w przedsiębiorstwach branży żywnościowej systemu identyfikowalności, („możliwości śledzenia”) traceablility
- obowiązki producenta żywności i odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego, w szczególności za zafałszowany i/lub tzw. niebezpieczny produkt żywnościowy

d) zasady określone w nowych rozporządzeniach UE, w szczególności:
w zakresie higieny w procesie produkcji żywności 2004, urzędowej kontroli żywności z 2004 oraz w rozporządzeniu z 2003 r. dotyczącego obrotu i znakowania żywności zawierającej zmodyfikowane genetycznie organizmy – GMO.
e) prywatne prawo żywnościowe: samoregulacja (self-regulation) i Społeczna Odpowiedzialnośc Biznesu (Corporate Social Responsibility)

II. PRZEDMIOT, ŹRÓDŁA PRAWA ROLNEGO

1. Kryteria wyodrębnienia prawa rolnego

2. Źródła prawa rolnego

3. Własność rolnicza

a) sytuacja prawna właściciela gospodarstwa rolnego, wynikająca z różnych przepisów prawa (prawo cywilne, prawo administracyjne, prawo budowlane, przepisy podatkowe, przepisy o ochronie gruntów rolnych, przepisy o ochronie i kształtowaniu środowiska)

b) własność rolnicza jako kompleks praw i obowiązków

c) przedmiot i zakres ochrony własności rolniczej

III. OBRÓT ZIEMIĄ

1. Zasady obrotu nieruchomością rolną

a) pojęcie nieruchomości rolnej b) obrót nieruchomością rolną miedzy żyjącymi (forma umowy)
c) zbycie udziału we współwłasności nieruchomości

2. Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego

a,) doktrynalne pojęcie gospodarstwa rolnego
b) normatywne pojęcie gospodarstwa rolnego
c) dwie przeciwstawne tendencje ustawodawcze:
- tendencja do wyjścia z niepodzielności jako stanu tymczasowego
- tendencja do zachowania określonej struktury gospodarstw rolnych
d) zasady zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego według przepisów kodeksu cywilnego

3. Obrót dzierżawny

- umowa dzierżawy z kodeksu cywilnego
- prawo pierwokupu dzierżawcy nieruchomości rolnej
- dzierżawa nieruchomości państwowych

4. Dziedziczenie gospodarstw rolnych

a) zasady wiodące w prawie spadkowym: dziedziczenie ustawowe i testamentowe.
b) dziedziczenie ustawowe gospodarstw rolnych;

IV. PAŃSTWOWA WŁASNOŚĆ ROLNICZA I FORMY
GOSPODAROWANIA JEJ ZASOBAMI

1. Restrukturyzacja i prywatyzacja państwowej własności rolniczej

a) geneza restrukturyzacji
b) pojęcie restrukturyzacji

2. Status prawny Agencji Nieruchomości Rolnych i jej funkcje

- konstrukcja prawna „powiernictwa
- zakres gospodarowania mieniem Skarbu Państwa

3. Formy rolniczego zagospodarowania Zasobu Skarbu Państwa
- sprzedaż mienia
- oddanie mienia na czas oznaczony do odpłatnego korzystania osobom prawnym lub fizycznym (dzierżawa i najem)
- wniesienie mienia do spółki
- oddanie mienia na czas oznaczony administratorowi w celu gospodarowania
- przekazanie w zarząd
- zamiana nieruchomości

4. Odpowiedzialność Agencji za długi związane z przejmowanym mieniem (art. 14 ust. 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa)

V. INTERWENCJONIZM UNII EUROPEJSKIEJ W
ROLNICTWIE

1. Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej
- założenia i zasady Wspólnej Polityki Rolnej
- zadania Wspólnej Polityki Rolnej
- definicja produktu rolnego, producenta rolnego i gospodarstwa rolnego w prawie UE

2. Instrumenty polityki rolnej Unii Europejskiej
- instrumenty prawne polityki rynkowo-dochodowej
a) system cen regulowanych
b) zakupy interwencyjne, dopłaty eksportowe
c) bezpośrednie dopłaty wyrównawcze
d) kontyngenty produkcyjne
e) cła importowe i inne środki pochodne ochrony rynków wewnętrznych
- polityka struktur rolnych
b) Europejski Fundusz Gwarancji i Ukierunkowania Rolnego (FEOGA) i jego funkcje
c) reforma MacSharry’ego
d) zbiór dokumentów Komisji Agenda 2000 w sprawie strukturalnego rozwoju obszarów wiejskich
e) podstawowe zadania nowej polityki rolnej
- stabilizacja rynku poprzez redukcję roli interwencji rynkowej na rzecz polityki strukturalnej
- zachowanie środowiska i krajobrazu
- rozwój obszarów wiejskich
- przejściowa pomoc dostosowawcza na rzecz organizacji gospodarstw

VI. WłASNOŚĆ INTELEKTUALNA W ROLNICTWIE

1. Wynalazek „biologiczny” i „przemysłowy”; różnice i podobieństwa.

2. Patent a wyłączne prawo hodowcy do odmiany

3. Konwencja UPOV o ochronie nowych odmian roślin z 1961 r. (zm. 1978 i 1991 r); cele Związku UPOV, członkostwo Polski (od 1989).
a) treść wyłącznego prawa; zakres udzielanej hodowcy ochrony
b) tzw. przywilej hodowcy i tzw. przywilej rolnika (instytucja odstępstwa rolnego- agricultural exemption)
c) pojęcie odmiany macierzystej i pochodnej

4. Regulacja wyłącznego prawa hodowcy do odmiany w prawie polskim

a) treść wyłącznego prawa do odmiany
b) relacja prawa krajowego i wspólnotowego w zakresie prawa do odmian roślin