Administracja publiczna wobec praw i wolności jednostki 2200-4C15
W czasie konwersatorium poruszone zostanie kilka najważniejszych zagadnień dla relacji jakie zachodzą pomiędzy działaniami administracji a prawami i wolnościami jednostki. Poniżej znajduje się lista tematów omówionych w czasie konwersatorium:
1. Podstawy normatywne oraz środki ochrony praw i wolności
- Konstytucja
- Europejska Konwencja Praw Człowieka
- Karta Praw Podstawowych
- relacje pomiędzy poszczególnymi systemami ochrony praw
- odpowiedzialność odszkodowawcza
- Rzecznik Praw Obywatelskich i inne instytucje
- rola Trybunału Konstytucyjnego
2. Środki ochrony praw, państwo prawa
- art. 2 Konstytucji RP
- rozumienie zasady demokratycznego państwa prawnego
- państwo prawa a zasada legalizmu
- zasada zaufania obywatela do państwa
- zasada ochrony praw nabytych, zasada ochrony uprawnionych oczekiwań
3. Pojęcie praw i wolności jednostki i obywatela
- prawa człowieka, prawa jednostki, prawa konstytucyjne, prawa podstawowe – uwagi pojęciowe
- prawa jednostki a prawa obywatela
- prawa pozytywne i prawa negatywne
- godność jako źródło praw i wolności jednostki
- koncepcja tzw. pozytywnych obowiązków państwa
4. Ograniczenie praw i wolności jednostki
– zasada proporcjonalności - art. 31 ust 3. Konstytucji
- test proporcjonalności
- istota praw i wolności jednostki
- zastosowanie zasady proporcjonalności do zasady równości
- zasada proporcjonalności na gruncie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
5. Równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji w administracji publicznej
- art. 32 i 33 Konstytucji RP
- równość wobec prawa a zakaz dyskryminacji
- zasada równości wobec prawa a tzw. wyrównywanie szans
- równość wobec prawa w praktyce administracyjnej
6. Zasada jawności. Dostęp do informacji publicznych. Ochrona danych osobowych
- zasada jawności (przejrzystości) w działalności organów administracji
- prawo dostępu do informacji publicznej oraz wstępu na posiedzenia organów kolegialnych
- uzasadnienie aksjologiczne dla zasady jawności
- ochrona danych osobowych
- praktyka stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej
7. Prawo do sądu i prawo do dobrej administracji
- prawo do sądu – zasady
- pojęcie sądu
- standardy niezawisłego i niezależnego sądu a sądownictwo administracyjne
- działalność organów administracji a prawo do sądu
pojęcie prawa do dobrej administracji
- prawo do dobrej administracji w Konstytucji RP oraz w ustawodawstwie
- prawo do dobrej administracji w Karcie Praw Podstawowych oraz w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
- działalność Ombudsmana UE w kontekście prawa do dobrej administracji
- Europejski Kodeks Dobrej Administracji
8. Prawo własności
- konstytucyjny obowiązek ochrony własności a prawo własności
- prawo własności a wywłaszczenie
- regulacja korzystania z prawa własności
- prawo własności a zagospodarowanie przestrzenne
Rodzaj przedmiotu
monograficzne
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Wiedza:
- zdobycie podstawowych informacji na temat ochrony konstytucyjnych wolności i praw jednostki oraz roli administracji w zapewnieniu ich ochrony
- zrozumienie istoty najważniejszych zasad konstytucyjnych wpływających na interpretację praw i wolności jednostki (zasada równości, zasada proporcjonalności).
Umiejętności:
- umiejętność zastosowania zasady proporcjonalności do podejmowania decyzji administracyjnych dotyczących praw i wolności jednostki.
Kryteria oceniania
Ocena jest przeprowadzana na podstawie testu jednokrotnego wyboru na koniec zajęć. Test skonstruowany jest w sposób sprawdzający rozumienie podstawowych zagadnień poruszanych w czasie zajęć.
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Studenci w ramach przygotowywania się do zajęć powinni w ramach lektury uzupełniającej zapoznać się z następującymi pozycjami oraz orzeczeniami:
Adam Zieliński, Środki ochrony wolności i praw według nowej Konstytucji, Państwo i Prawo, nr 11-12/1997, str. 19-32
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 grudnia 2001 r., SK 18/00 – odpowiedzialność Skarbu Państwa za działania funkcjonariuszy
Ewa Łętowska, Po co ludziom konstytucja?, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1995, str. 101 - 135
Marek Nowicki, Co to są prawa człowieka, artykuł dostępny na stronie http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/MNowicki_CoToSa.pdf
Wiktor Osiatyński, Wprowadzenie do praw człowieka, artykuł dostępny na stronie http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/WOsiatynski_HistIFilo.pdf
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie P 61/08 – odsunięcie policjanta od służby ze względu na zakażenie wirusem HIV
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie K 8/07 - utrata mandatu w wyniku niezłożenia oświadczenia o stanie majątku
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 27 listopada 2007 r. w sprawie Łuczak przeciwko Polsce (skarga nr 77782/01)
Adam Bodnar, Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej, [w:] M. Wyrzykowski, R. Wieruszewski (red.) Orientacja seksualna i tożsamość płciowa. Zagadnienia prawne, Instytut EuroPrawo 2009
Ewa Kulesza, Prawo obywateli do informacji o działalności podmiotów publicznych, L. Wiśniewski (red.), Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, str. 179 - 194
Wyrok NSA z 28 października 2009 r., sygn. akt I OSK 615/09
Mirosław Wyrzykowski, Ochrona danych – zagadnienia konstytucyjne, [w:] M. Wyrzykowski (red.) Ochrona danych osobowych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1999, str. 19-32
Dawid Sześciło, Komentarz do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 1 lutego 2005 r. w sprawie Beller przeciwko Polsce, skarga nr 51837/99, Samorząd Terytorialny nr 11/2008, str. 81-85
Jerzy Świątkiewicz, Konstytucyjne prawo do dobrej administracji (oczekiwania i rzeczywistość), Państwo i Prawo, nr 4/2004
Europejski Kodeks Dobrej Administracji, dostępny na stronie http://www.dsc.kprm.gov.pl/archiwum_usc/akty_prawne/Europejski_Kodeks_Dobrej_Administracji.pdf
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 17 lipca 2007 r. w sprawie Rosiński przeciwko Polsce (skarga nr 17373/02)
Dawid Sześciło, Komentarz do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 6 listopada 2007 r. w sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce, skarga nr 22531/05, Samorząd Terytorialny nr 5/2008, str. 78-82.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: