Kryminologia 2200-4BA02
Wykład adresowany jest do studentek i studentów zainteresowanych
miejscem patologii, dewiacji i przestępstwa w życiu społecznym.
Wykład ma za zadanie:
• przedstawić systematyczną wiedzę potrzebną do zaliczenia
przedmiotu.
• Zapoznać studentki/studentów z podstawową wiedzą na
temat badań, teorii kryminologicznych i ich znaczenia dla
prawidłowej aplikacji prawa karnego.
• Zaprezentować wiedzą na temat powstawania/ „tworzenia”
zbrodni w prawie jak i w życiu.
• Wyjaśnić od czego zależy ilość popełnianych przestępstw i jak
skutecznie przeciwdziała się przestępstwom.
Na wykładzie omówione zostaną główne nurty teoretycznej i
badawczej myśli kryminologicznej, odnośnie etiologii kryminalnej,
czyli nauki o przyczynach przestępczości i innych zachowań
dewiacyjnych. Przedstawione zostaną podstawowe informacje o
źródłach wiedzy na temat zasięgu zachowań kryminalnych
(statystyka i dynamika przestępczości), sposobach gromadzenia
danych (techniki badań kryminologicznych i wiktymologicznych) i
strategiach przeciwdziałania przestępczości.
Wykład z kryminologii rozwija i wzmacnia krytyczne i analityczne
myślenie. Daje umiejętność łączenia wiedzy z innych przedmiotów i
analizowania przepisów prawa ze zrozumieniem ich treści.
Uświadamia, iż prawo karne jest tylko jedną z form kontroli
zachowań społecznych i wskazuje kiedy korzystanie z tego prawa
bywa korzystne.
Studentki i studenci uczestniczący w wykładzie pogłębią m.in.
umiejętność świadomego, krytycznego analizowania informacji
medialnych odwołujących się do prawa karnego i polityki karnej.
Zrozumieją jak zmienne jest w czasie i przestrzeni pojęcie
przestępstwa i patologii. Nauczą się krytycznie analizować dane
statystyczne dotyczące przestępczości. Będą również w stanie z
wykorzystać perspektywę kryminologiczną przy karnoprawnej
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wykład prowadzony jest metodą interaktywną z
wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. Jest formą
dyskusji/dyskursu ze studentkami/studentami. Dzięki temu
zajęcia są żywe i na bieżąco pozwalają sprawdzić, czy
zamierzony cel dydaktyczny zajęć zostaje osiągnięty.
Kryteria oceniania
Egzamin ustny z zagadnień omówionych podczas wykładu.
Literatura
E. L. Abel, Marihuana, pierwsze dwanaście tysięcy lat, tłum. K. Lewandowski, Latawiec, Warszawa 2010.
E. Aronson, Człowiek, istota społeczna, tłum J. Radzicki, PWN Warszawa 1978 (i późniejsze wydania)
Z. Bauman, Globalizacja, tłum. E. Klekot, PIW, Warszawa 2000.
H. Becker, H., Outsiderzy, tłum. O. Siara, PWN, Warszawa 2009.
J. Błachut,; Gaberle A., Krajewski, K., Kryminologia, Infotrade, Gdańsk, 1999 (lub późniejsze wydania)
P. Bourdieu, Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.
P. Bourdieu, Rozum praktyczny. O teorii działania. Tłum. J. Stryjczyk, Wyd UJ, Kraków 2009
I. Buruna, Śmierć w Amsterdamie. Zabójstwo Theo van Gogha i granice tolerancji., tłum. A. Lipszyc, Universitas, Kraków 2006
G. Becker, Dar strachu, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań, 1998.
M. Bobako, Konstruowanie odmienności klasowej jako urasowienie. Przypadek polski po 1989 roku, w: Podziały klasowe i nierówności społeczne, red. P. Żuk, Oficyna Naukowa Warszawa 2010, s. 165-177.
G. Borek, WikiLeaks i widmo terroryzmu, w: Problemy prawa polskiego i obcego, w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym, część trzecia, red. B. T. Bieńkowska, D. Szafrański, C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 55-70.
N. Christie,. Granice cierpienia., tłum. L. Falandysz, PIW Warszawa, 1991.
N. Christie, Dogodni wrogowie, tłum. M. Platek, w: W kręgu kryminologii romantycznej, red. M. Fajst, M. Płatek, Liber, Warszawa 2004, s. 97-112.
N. Christie, Conflict as Prooperty, w: W kręgu kryminologii romantycznej, red. M. Fajst, M. Płatek, Liber, Warszawa 2004, s.167-184.
N. Christie, Dogodna ilość przestępstw, tłum. M. Płatek, PSEP, Warszawa 2004,
J. Consedine, Sprawiedliwość naprawcza, tłum. M. Wołodźko, K. Gradoń, PSEP, Warszawa 2004.
E. Drzazga, Kryminologia kulturowa. Wprowadzenie do koncepcji, „Archiwum Kryminologii” Tom. XXXII/2010 wyd. 2011, s. 5-21,
M. Dziewanowska, Prawo do zdrowia, bezpieczeństwa i informacji osób niepełnoletnich, „Studia Iuridica” nr 50/2011, s. 29-36.
L. Falandysz, Wiktymologia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1979.
L. Falandysz, W kręgu kryminologii radykalnej, Wiedzza Powszechna, Warszawa 1986.
M. Foucault, Nadzorować i karać. Aletheia-Spacja, Warszawa, 1993 (lub kolejne wydania)
E. Goffman, , Instytucje totalne, tłum. O. Waśkiewicz, J. Łaszcz, GWP, Sopot 2011.
E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir GWP, Gdańsk 2005
J. Gilligan, Wstyd i przemoc, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina. Poznań, 2001.
K. Gradoń, Granice przebaczenia – spór o zakres stosowania sprawiedliwości naprawczej, w: Sprawiedliwość naprawcza, red. M. Płatek, M. Fajst, Liber, Warszawa 2005, s. 131-146.
A. Gutkowska, Prawo karne Islamu w Europie? “Archiwum Kryminologii, tom XXXII/2010, s.403-414.
A. Gutkowska, Zróżnicowanie kulturowe a konflikt kultur – rozważania kryminologiczne, w: Problemy prawa polskiego i obcego w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym, część trzecia, red. B. T. Bieńkowska, D. Szafrański, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 113-124.
R.D. Hare, Psychopaci są wśród nas, tłum. A. Skucińska, Znak, Kraków 2006.
M. Kamiński, Gry więzienne, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006
J-C Kaufmann, Wywiad rozumiejący, tłum. A. Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010.
K. Krajewski, Teorie Kryminologiczne a prawo karne, Dom wydawniczy ABC, Warszawa 1994.
L. Lernell, Współczesne zagadnienia polityki kryminalnej. Problemy kryminologiczne i penologiczne, Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 1978.
S. D. Levitt, S. J. Dubner Freakomania, Helion, Gliwice, 2005.
L. May, R. Strikwerda, Mężczyźni w grupach: zbiorowa odpowiedzialność za gwałt, tłum. M. Rychter ,w: Filozofia moralności: wina, kara, wybaczenie, red. J. Hołówka, Aletheja, Warszawa 2000, s. 43-65.
M. Melezini, A. Sakowicz, Środek karny zakazu wstępu na imprezę masową w systemie prawa karnego, “Archiwum Kryminologii” tom XXII/2010 wyd. 2011, s. 249-274.
S. Milgram, Posłuszeństwo wobec autorytetu, tłum. J. Radzicki, wyd WAM, Kraków 2008
A. Miller, Zniewolone dzieciństwo. Ukryte źródła tyranii, tłum. B. Przybyłowska, Media Rodzina, Poznań1999.
A. Murzynowski, Instytucja mediacji jako czynnik humanizacji w stosowaniu prawa karnego w Polsce, w: W kręgu kryminologii romantycznej, red. M. Fajst, M. Płatek, Liber, Warszawa 2004, s.203-216.
W. Osiatyński, Prawa człowieka i ich granice, Znak, Kraków 2011.
M. Ossowska, Normy moralne, PIW, Warszawa 1985 (i późniejsze wydania)
R. Pawłowski, Bitwa o Nangar Khel, “Gazeta Wyborcza” 30 marca 2011; http://wyborcza.pl/1,76842,9343139,Bitwa_o_Nangar_Khel.html [30/09/2011]
M. Płatek, Prawnoporównawcze aspekty projektu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, „Studia Iuridica” XLIV/2005, s. 307-331.
M. Płatek, Teoria sprawiedliwości naprawczej, w: Sprawiedliwość naprawcza, red. M. Płatek, M. Fajst, Liber, Warszawa 2005, s. 71-108.
M. Płatek, Gwałt. Przestępstwo w cieniu Temidy, w: Gaudium in Litteris est. Księga pamiątkowa prof. G. Rejman, red, L. Gardocki, M. Królikowski, A. Walczak-Żochowska, Liber, Warszawa 2005, s. 289-307.
M. Płatek, Pojęcie przestępstwa we współczesnych badaniach kryminologicznych na przykładzie pracy Nilsa Christie – A Suitable Amount of Crime. w: Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej, red. Te. Bukiet-Nagielska, STO, Bielsko Biała 2006, s. 332-344
M. Płatek, Ochrona dzieci przed przemocą w rodzinie na tle najnowszych rozwiązań prawnych w Polsce, „Studia Iuridica” XLVI/2006, s. 233-251.
M. Płatek, Granice racjonalnej polityki karnej, w: Prawo, a polityka, red. T. Giaro, Liber, Warszawa, 2007: 323-350.
M. Płatek, Społeczno-prawne determinanty zróżnicowania polityki penitencjarnej na przykładzie Holandii, Szwecji, Finlandii, „Studia Iuridica” XLVIII/2008 s. 349-371.
M. Płatek, Rzecz o bezpieczeństwie kobiet w prawie karnym, w: Czarna Księga Kobiet, red C. Osckrent, WAB, Warszawa, 2007, s.641-654
M. Płatek, Kryminologiczno-epistemologiczne i genderowe aspekty, przestępstwa zgwałcenia “Archiwum Kryminologii, tom XXXII/2010, s. 345-378.
M. Płatek, Kulturowe i prawne przesłanki zwalczania i zapobiegania przestępstwom przemocy w rodzinie, w: Problemy prawa polskiego i obcego w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym, część druga, red. B. T. Bieńkowska, D. Szafrański, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010, s.181-203.
M. Płatek, Mowa nienawiści, przesłanki depenalizacji w: Mowa nienawiści, a wolność słowa, red. R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, A. Bodnar, A. Gliszczyńska-Grabias, Oficyna Wolters-Kluwers, Warszawa 2010, s. 55-92.
M. Płatek, Postępowanie ze skazanymi z zaburzeniami seksualnymi. Prawo i praktyka państw Rady Europy ze szczególnym uwzględnieniem Polski, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” nr 69, 2010, s. 5-35.
M. Płatek, Polityka karna i system penitencjarny: udana resocjalizacja czy „więzienia nędzy”, w: Szwecja. Przewodnik nieturystyczny, red. Zespół KP, Krytyka Polityczna, Warszawa 2010, s. 173-183
M. Płatek, Pozorna ochrona dziecka przed wykorzystaniem seksualnym, “Państwo i Prawo” nr 2, 2011 s.3-18.
M. Płatek, WikiLeaks, cyberprzestępczość i seks. Refleksje wokół problemu dogodnego wroga, w: Problemy prawa polskiego i obcego w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym, część trzecia, red. B. T. Bieńkowska, D. Szafrański, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 205-222.
M. Płatek, Na początku jest…mężczyzna, „Niebieska Linia” Nr 1, 2011 r., s.1-4.
M. Płatek, Granice prizonizacji. Sens i bezsens kar w warunkach globalizacji, w: Prawo w dobie globalizacji, red. T. Giaro, Liber, Warszawa 2011, s. 211-226.
M. Płatek, Opinia do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3420), Biuro Analiz Sejmowych, 30 stycznia 2011, Sejm RP http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=3420 [30/09/2011].
M. Platek Jakie cele zdolne są pomieścić cele? Zgodność polskiego prawa karnego wykonawczego z Europejskimi Regułami Więziennymi, w: Problemy Penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcone pamięci profesora Zbigniewa Hołdy, red. B. Stańdo-Kawecka, K. Krajewski, LEX Wolters Kluwers, Warszawa 2011, s. 487-506.
A. Salter, Drapieżcy, pedofile, gwałciciele i inni przestępcy seksualni, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 2003.
A. Salter, Pokonywanie traumy, tłum,. T. Sułecki, Media Rodzina, Poznań 2003.
F.von Schirach, Przestępstwo, tłum. J. Ekier, wab, Warszawa 2011
J. Sochacka, Chuliganstwo stadionowe jako samodzielne zjawisko społeczne i przedmiot regulacji prawnych, „Archiwum Kryminologii”, tom XXII/2010 wyd.2011, s. 223-248.
H. Studart, Osiem zeszytów, tłum, A. Rzepka, wab, Warszawa 2010.
H. Welzer, Sprawcy. Dlaczego zwykli ludzie dokonują masowych mordów, tłum. M. Kurkowska, Scholar, Warszawa 2010
G. Wrona, M. Płatek, Kilka przykładów zastosowania sprawiedliwości naprawczej, w: Sprawiedliwość naprawcza, red. M. Płatek, M. Fajst, Liber, Warszawa 2005, s. 147-170
M. Zaremba-Bielawski, Higieniści, z dziejów eugeniki, tłum. W. Chudoba, Wyd. Czarne, Wołowiec 2011.
P. Zimbardo, P. Efekt Lucyfera,. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?, tłum. A. Cybulko, J. Kowalczewska, J. Radzicki, M. Zieliński, PWN, Warszawa 2008
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: