Europejski system ochrony żywności 2200-3C98
I. Prawo żywnościowe i jego uwarunkowania
1. Podstawy wyodrębnienia polskiego prawa żywnościowego.
a) przedmiot i zakres regulacji (pojęcie prawne żywności, artykułu rolno-spożywczego, standardu produktu żywnościowego)
b) cele prawa żywnościowego (ochrona zdrowia publicznego, rzetelny obrót żywnością, swobodny przepływ towarów na rynku Unii Europejskiej)
c) relacja krajowego prawa żywnościowego i prawa żywnościowego UE
2. Obowiązek przestrzegania wymaganych przez prawo warunków zdrowotnych i jakościowych żywności wprowadzanej na rynek
a) podstawowe akty prawne w polskim prawie żywnościowym:
- ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 (Dz. U nr 171, poz. 1225 tekst.jedn.obwieszczenie Marszałka Sejmu RzP z 29 czerwca 2010, Dz.U. nr 136, poz.914 ),
- ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych z 2000, (Dz. U. nr 5 z 2005, nr 187 , poz. 1577 ze zm.)
b) urzędowa kontrola żywności (nadzór nad zdrowotną jakością środków spożywczych; struktura i kompetencje organów sprawujących nadzór nad żywnością, zakres i środki nadzoru).
c) wewnętrzna kontrola żywności przez producenta, system HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point - Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontrolny),
d) pojęcie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
e) regulacje prawne dotyczące znakowania, prezentacji i reklamy żywności
f) regulacje prawne w odniesieniu do żywności wytworzonej metodą ekologiczną oraz żywności zmodyfikowanej genetycznie.
II. Zakres regulacji prawa żywnościowego UE.
a) źródła prawa żywnościowego UE (prawo traktatowe, rozporządzenia, dyrektywy, Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej)
b) Zielona Księga Komisji UE 1997 i przyczyny jej wydania (kryzys zaufania konsumenta do prawa żywnościowego UE),
c) Biała Księga o bezpieczeństwie żywności 2000 r. i rozporządzenie nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności oraz ustalające procedury w sprawach bezpieczeństwa żywności (Ogólne Prawo Żywnościowe)
- rozszerzanie regulacji prawa żywnościowego na cały łańcuch żywnościowy: „od pola do stołu” (objęcie normami prawa żywnościowego produkcji pierwotnej, w szczególności pasz dla zwierząt hodowlanych)
- analiza ryzyka (oszacowanie ryzyka, zarządzanie ryzykiem, komunikacja ryzyka) jako podstawa tworzenia prawa żywnościowego; powstanie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności jako jednostki doradztwa naukowego („super ekspert”)
- obowiązek wprowadzenia w przedsiębiorstwach branży żywnościowej mechanizmu identyfikowalności-traceablility, („możliwości śledzenia”)
- obowiązki producenta żywności i odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego, w szczególności za zafałszowany i/lub tzw. niebezpieczny produkt żywnościowy
d) zasady określone w nowych rozporządzeniach UE, w szczególności:
w zakresie higieny w procesie produkcji żywności 2004, urzędowej kontroli żywności z 2004 oraz w rozporządzeniach z 2003 r. dotyczącego obrotu i znakowania żywności zawierającej zmodyfikowane genetycznie organizmy – GMO.
III. Tematy wykładów:
1. Prawo żywnościowe (podstawy wyodrębnienia prawa żywnościowego, produkt żywnościowy a produkt rolny, produkt żywnościowy a produkt leczniczy).
2. Podstawy traktatowe wspólnotowego prawa żywnościowego.
3. Podstawowa terminologia prawa żywnościowego (żywność, artykuł rolno-spożywczy, bezpieczeństwo żywności, jakość handlowa żywności, substancje dodatkowe, żywność specjalnego żywieniowego przeznaczenia, i in. ).
4. "Zielona" księga w sprawie generalnych zasad prawa żywnościowego (1997) i "Biała" księga w sprawie bezpieczeństwa żywności (2000) .
5. System bezpieczeństwa żywności. Regulacje rozporządzenia Rady i PE 178/2002/WE w sprawie ogólnych zasad i wymagań prawa żywnościowego oraz procedur bezpieczeństwa żywności ; Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.
6. Codex Alimentarius (geneza, zakres działalności Komisji Kodeksu FAO/WHO, procedury, znaczenie)
7. Higiena żywności (podstawowe zasady, system HACCP).
8. Urzędowa kontrola żywności (model prawa wspólnotowego, struktura organizacyjna służb inspekcyjnych i ich kompetencje, środki nadzoru)
9. Znakowanie, prezentacja i reklama żywności.
10. Analiza ryzyka w zakresie żywności (ocena ryzyka, zarządzanie ryzykiem, komunikacja ryzyka); zasada przezorności.
11. Wybrane orzeczenia TSUE w zakresie swobodnego przepływu towarów ze szczególnym uwzględnieniem żywności.
12. Żywność zmodyfikowana genetycznie (zawierająca lub składająca się z GMO)
13. Produkt rolnictwa ekologicznego
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
1. podstawowa wiedza nt. polskiego, unijnego i międzynarodowego prawa żywnościowego oraz relacji między tymi poziomami ustawodawstwa
2. wiedza nt. orzecznictwa Europejskiego Trybunału Europejskiego w zakresie food law
3. przyswojenie terminologii prawa żywnościowego na podstawie norm prawnych polskich i unijnych.
4. znajomość poglądów doktryny dotyczących podstawowych zagadnieniach prawa żywnościowego
Kryteria oceniania
zaliczenie wykładu na podstawie egzaminu w formie pisemnej
Literatura
1. Eide W.B., Kracht U., Food and Human Rights in
Development. Vol. II. Evolving Issues and Emerging Applications, Itersentia Antwerpen – Oxford, 2007.
2. Korzycka –Iwanow M., Prawo żywnościowe, Zarys prawa polskiego i wspólnotowego, Warszawa 2005, wyd.II. 2007.
3. Korzycka-Iwanow M., Regulacje prawne zastosowań biotechnologii w łańcuchu żywnościowym", w: T. Giaro(red.) Prawo w dobie globalizacji, Warszawa 2011
4. van der Meulen B., van der Velde M., European Food Law Handbook. Wageningen: Wageningen Academic Publishers, 2008..
5. MacMaolain C., EU Food Law. Protecting Consumers and Health in a Common Market, Hart Publishers 2007.
6. Stelmachowski A. (red.), Prawo Rolne, część ósma autorstwa M. Korzyckiej-Iwanow: Prawo żywnościowe. Warszawa 2009
7. Wojciechowski P., Wspólnotowy model urzędowej kontroli żywności, Wolters-Kluwer, Warszawa 2008
8. Wrześniewska-Wal I., Żywność genetycznie zmodyfikowana. Aspekty prawne, Wydawnictwo UW, Warszawa 2008
9. czasopismo "European Food and Feed Law Review", Lexxion, Berlin.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: