Bezpieczeństwo energetyczne i energetyka jądrowa 2200-1W151S
Albert Einstein doszedł do wniosku, iż masa (m) w istocie jest formą energii (E). Wyraził to równaniem: E=mc2. Wynikałoby stąd na przykład, że cztery tony jakiejkolwiek materii kryją w sobie taką ilość energii, która mogłaby zaspokoić roczne zapotrzebowanie całego świata na energię.
Jedyną komercyjnie dostępną technologię, która pozwala wykorzystać energię skupioną w masie, oferują reaktory jądrowe. Rozszczepienie jąder zawartych w 1 kg Uranu-235 może wyzwolić taką ilość energii, jaka jest uwalniana w trakcie spalania ok. 3000 ton węgla kamiennego. Początkowa masa (1 kg) uranu zostanie zredukowana zaledwie o 1 g. Tak znikoma redukcja masy początkowej pokazuje potencjał technologii jądrowych. Energetykę jądrową jako technologię wytwarzania energii, oprócz możliwości wyzwalania energii w ogromnych ilościach, charakteryzuje też brak emisji gazów cieplarnianych. W obliczu objęcia przez UE roli światowego lidera w obszarze przeciwdziałania zmianom klimatu, energetyka jądrowa stała się jedną z tych technologii wytwarzania energii których rozwojowi służy ambitna polityka klimatyczna UE.
Jednakże z energetyką jądrową wiąże się ryzyko poważnych katastrof, których skutki mogą doprowadzić do trwałego skażenia znacznych obszarów oraz utraty zdrowia i życia wielkiej liczby ludzi. Trwałym efektem ubocznym wykorzystywania energetyki jądrowej są odpady radioaktywne, które muszą zostać odseparowane od biosfery i podlegają składowaniu nawet przez ponad milion lat. Tłumaczy to ilość regulacji prawa publicznego dotyczących właśnie tej technologii.
Zajęcia stanowią omówienie regulacji prawa krajowego, unijnego i międzynarodowego w obszarze następujących zagadnień:
1. Pojęcie bezpieczeństwa w ujęciu nauk o bezpieczeństwie oraz nauk prawnych. 2. Przesłanka bezpieczeństwa państwa jako wartość uzasadniająca ograniczanie konstytucyjnych wolności i praw.
3. Wprowadzenie do energetyki jądrowej (istota energetycznego wykorzystywania energii jądrowej, technologie jądrowe, siatka pojęciowa aktów prawnych, cykl paliwowy).
4. Euratom jako filar UE (cel powołania, kształt instytucjonalny i wpływ regulacji unijnych)
5. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (rola oraz umowy międzynarodowe opracowane pod jej egidą).
6. Program Polskiej Energetyki Jądrowej.
7. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna (pojęcie, zezwolenie, obowiązki).
8. Obiekty jądrowe (pojęcie, klasyfikacja, lokalizacja oraz realizacja inwestycji).
9. Odpady radioaktywne (klasyfikacja, pojęcia odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, transport).
10. Składowiska odpadów promieniotwórczych.
11. Problematyka przerobu wypalonego paliwa jądrowego.
12. Odpowiedzialność cywilna za szkody jądrowe.
13. Organy dozoru jądrowej (Prezes Państwowej Agencji Atomistyki i inspektorzy dozoru jądrowego).
14. Przestępstwa związane z działalnością poddaną reżimowi Prawa atomowego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student:
wyjaśnia pojęcia z zakresu energetyki jądrowej,
zna pojęcia i charakteryzuje instytucje ustawy Prawo atomowe,
przedstawia normy prawne zawarte w ustawie Prawo atomowe i niektórych innych aktach normatywnych objętych programem kształcenia,
wyjaśnia cele i funkcje Polskiego Programu Energetyki Jądrowej,
omawia cele i funkcje składowania odpadów radioaktywnych,
rozumie znaczenie ustrojowe kompetencji organów krajowych właściwych ds. energetyki jądrowej,
identyfikuje problemy prawne dotyczące energetyki jądrowej,
formułuje własne wnioski w dyskusjach dotyczących zagadnień energetyki jądrowej.
Kryteria oceniania
Każde zajęcia będą składały się z dwóch części opartych na dwóch odmiennych metodach pracy:
wykład (wprowadzanie nowych zagadnień)
konwersatorium (poświęcone analizie bieżących wydarzeń z zakresu energetyki jądrowej lub dyskusji nad przedstawionym materiałem).
Ocenie podlega albo referat przedstawiony w trakcie zajęć albo praca zaliczeniowa na koniec semestru.
Literatura
Rybski R. "German Radioactive Waste. Changes in Policy and Law”
Routledge 2022
Rybski R. "Jak sfinansować polskie elektrownie jądrowe?
„Rzeczpospolita”, 28-10-2020
Rzymkowski K. "Bezpieczeństwo mokrych przechowalników wypalonego paliwa
„Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2017 r. Nr 1, s. 12-20
Rzymkowski K. "Rola MAEA w organizacji międzynarodowego systemu zabezpieczeń" „Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2016 r. Nr 2, s. 27-32
Rzymkowski K. "Zakłady przeroby wypalonego paliwa",
„Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2017 r. Nr 4, s. 34-42
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: