Dobra osobiste i ich komercjalizacja 2200-1S284-V
1. Geneza cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych. Szkic prawno-porównawczy (Niemcy, Francja, USA). Prawa osobiste, a prawa człowieka i prawa własności intelektualnej.
2. Pojęcie dobra osobistego i prawa osobistego. Indywidualizacja chronionego interesu niemajątkowego.
3. Konstrukcja ochrony: prawo podmiotowe, czy ochrona instytucjonalna ? Bezprawność naruszenia dobra osobistego, czy bezprawność działania naruszającego ? Ważenie sprzecznych interesów w celu ustalenia bezprawnego działania naruszającego dobro osobiste. Przesłanki wyłączające bezprawność (zgoda, działanie na podstawie przepisu w oparciu o własne prawo lub wolność naruszającego ).
4. Niemajątkowe roszczenia ochronne: zaniechanie, złożenie oświadczenia odpowiedniej treści. Prawo do sprostowania.
5. Majątkowe roszczenia ochronne: o zadośćuczynienie i odszkodowanie, ew. o wydanie uzyskanych korzyści. Określenie rodzaju uszczerbku w przypadku naruszenia praw osobistych.
6. Naruszenie dobrego imienia poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Naruszenie godności osobistej. Granice dozwolonej satyry i krytyki.
7. Prawo do prywatności. Zasady wytyczania granic sfery prywatnej. Pojęcie osoby publicznej. Komercjalizacja prywatności – umowy z celebrytami.
8. Prawo do wizerunku I.
Pojęcie wizerunku (kryterium rozpoznawalności, karykatury, problem „maski” aktorskiej, sobowtórów, persona).
9. Prawo do wizerunku II.
Treść prawa do wizerunku: prawo do rozpowszechniania wizerunku. Rozpowszechnianie w internecie. Pośrednicy internetowi (host, wyszukiwarka) jako rozpowszechniający cudze treści. Ochrona przed bezprawnym utrwaleniem wizerunku, przed zniekształceniem go.
10. Prawo do wizerunku III
Ograniczenia podmiotowe i przedmiotowe prawa do wizerunku. Sytuacja prawna modeli pozujących za wynagrodzeniem. Osoby powszechnie znane. Informacyjne, a komercyjne wykorzystanie wizerunku. Osoby stanowiące tylko szczegół całości przedstawienia.
11. Prawo do wizerunku IV
Dysponowanie wizerunkiem. Zgoda, a umowy zezwalające na rozpowszechnianie. Odwołanie zgody. Zasady wytyczania granic zezwolenia. Wynagrodzenie za korzystanie w celu gospodarczym. Prawo do gospodarczego wykorzystania wizerunku sportowca - członka kadry narodowej (art.14 ustawy o sporcie).
12. Prawo do nazwiska, pseudonimu, herbu. Zasady wykorzystania nazwiska do celów gospodarczych (firma, znak towarowy, nazwa przedsiębiorstwa).
13. Ochrona kultu pamięci zmarłej osoby bliskiej. Komercjalizacja pośmiertna wizerunków, nazwisk, persony sławnych osób. Problem dziedziczenia prawa do gospodarczego wykorzystania wizerunku.
14. Dobra osobiste osoby prawnej (firma, renoma, herb).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
w sali
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
– analizuje pojęcie dobra i prawa osobistego
– rozpoznaje rodzaj naruszonego dobra
– wyjaśnia zasady udzielania ochrony poszczególnym dobrom
Kryteria oceniania
Zaliczenie uzyskiwane jest na podstawie obecności i aktywności na zajęciach i pisemnego komentarza do wybranego przez prowadzącego zajęcia orzeczenia dotyczącego omawianej problematyki (5-6 stron) .
Praktyki zawodowe
Nie ma
Literatura
Literatura przydatna do pisania zaliczeniowego komentarza do wyroku
J. Barta/R.Markiewicz (red) Media a dobra osobiste, Warszawa 2009 (wybrane rozdziały)
T. Grzeszak, Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane (w). Experientia docet. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Elżbiecie Traple, red P.Kostański, P.Podrecki, T.Targosz, Warszawa 2017 i Prz.Sąd. 4/2018
T.Grzeszak, B.Janiszewska, O odpowiedzialności portalu informacyjnego cz.I i II, Mon.Pr. Nr 19/2017 i 23/2017
T. Grzeszak (w) System prawa prywatnego pod red. J.Barty t.XIII r.9; wyd 4 /2017
B.Janiszewska Komentarz do art.23 k.c. (w) Komentarz do K.C. red J.Gudowski LEX 2020
W.Machała/R.Sarbiński (red) Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz Warszawa 2019 (kom. do art.81-83 uopaipp)
P. Księżak, Komentarz do art. 23 i 24 kc i U. Promińska, komentarz do art. 43 kc (w) Kodeks Cywilny część ogólna. Komentarz pod red. M. Pyziak - Szafnickiej, Warszawa
B. Gawlik: Ochrona dóbr osobistych. Sens i nonsens koncepcji tzw. praw podmiotowych osobistych. ZNUJ PzWiOWI 1985 zeszyt nr 41
G. Tylec, Imię i nazwisko osoby fizycznej oraz ich ochrona w polskim prawie cywilnym, Lublin 2013
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: