Kryminologia 2200-1PS035

Po zakończonym wykładzie z kryminologii student/studentka będą potrafili:

Wiedza:
1) Przedstawić powody kryminalizacji określonych zachowań.
2) Wykazać się wiedzą na temat teorii kryminologicznych i poddać krytycznej refleksji sposoby objaśniania źródeł zachowań zakazanych oraz ich wpływ na politykę kryminalną.
3) Zaprezentować znajomość kryminologicznych i wiktymologicznych sposobów objaśniania zjawisk definiowanych jako patologiczne.

Umiejętności:
1) Wykorzystać konkretne teorie kryminologiczne przy analizowaniu przyczyn i sposobów zapobiegania konkretnym zachowaniom dewiacyjnym.
2) Dokonać krytycznej analizy danych statystycznych i opisowych dotyczących przestępczości.
3) Poddać krytycznej analizie zależności między wykorzystaniem poza-karnych form kontroli społecznej, a statystyczną skalą przestępczości.
Postawy:
1) Zrozumieć, iż decyzje czy mamy do czynienia z przestępstwem i wymierzanie sprawiedliwości nie jest proste i jednoznaczne, mimo że określone przez prawo.
2) Zrozumieć ograniczoną rolę prawa karnego w możliwości rozwiązywania problemów społecznych.
3) Zrozumieć ograniczenia i wyzwania jakie stoją przed kryminologią, aby pogłębiać wiedzę na temat warunków, w których dochodzi do definiowania zachowania jako dewiacyjne/przestępcze i jednocześnie nie służyć usprawiedliwianiu wykorzystywania i nadużywania prawa karnego i polityki karnej do bieżącej polityki.

Wykład prowadzony jest metodą interaktywną z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. Jest formą dyskusji/dyskursu ze studentkami/studentami. Dzięki temu zajęcia są żywe i na bieżąco pozwalają sprawdzić, czy zamierzony cel dydaktyczny zajęć zostaje osiągnięty. Duża ilość osób nie pozwala jednak, aby wyłącznie w tej formie rzetelnie sprawdzić wiedzę uczestniczek/uczestników. Stąd podstawą zaliczenia wykładu jest aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz kolokwium pisemne.

Nie są wymagane. Przewidywana jest wizyta studyjna , o ile uzyskana zostanie zgoda, w instytucji związanej z wykonaniem orzeczeń karnych.

Podręczniki:
J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Infortrade, Gdańsk 1999 i wyd. n.
J. Widacki, W. Dadak, M. Grzyb, A. Szuba-Boroń, Kryminologia. Zarys systemu, C.H.Beck Warszawa 2022
P. Chomczyński, P. Frąckowiak, D. Wozniakowska, Kryminologia. Teoria i praktyka , Wyd. PWN, Warszawa 2024

Literatura uzupełniająca do poszczególnych zagadnień:
1. Aronson, E., Aronson, J., Człowiek istota społeczna, PWN 2020
2. Bauman, Z., Globalizacja, tłum. E. Klekot, PIW Warszawa 2000.
3. Bauman., Z., Obcy u naszych drzwi, tłum. W. Mincer, PWN Warszawa 2016.
4. Becker, G., Dar strachu, tłum. A. Janowski, Media Rodzina, Poznań, 1998.
5. Becker, H.S., Outsiderzy. Studia z socjologii dewiacji, tłum. O. Siara, PWN Warszawa 2009.
6. Bourdieu, P., Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa Warszawa 2004.
7. Cathcart, T., Dylemat wagonika, tłum. K. Bażyńska-Chojnacka, PWN, Warszawa 2013.
8. Celinska, K., Gutkowska, A., “The Polish Roma” From a persecuted to a protected minority. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, tom 38, z. 2, rok 2014, s. 151-171
9. Christie, N., Granice cierpienia, tłum. L. Falandysz, Wiedza Powszechna, Warszawa 1982.
10. Christie, N., Dogodna ilość przestępstw, tłum. M Płatek, Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej, Warszawa 2004.
11. Consedine, J., Sprawiedliwość naprawcza. Przywrócenie ładu społecznego, Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej, Warszawa 2004.
12. Durkheim, E, Zasady metody socjologicznej, tłum. J. Szacki, PWN, Warszawa 1968,
13. Drzazga, E. Grzyb, M. Nowe kierunki w kryminologii, Scholar, Warszawa 2018.
14. Dziewanowska, M., Przeciwdziałanie wykorzystywania dzieci do prostytucji w świetle artykułu 199 § 3 kodeksu karnego, [w:] Księga Pamiątkowa Profesor Eleonory Zielińskiej, Warszawa 2016.
15. Dziewanowska, M., Prawo i narzędzia systemowe w procesie readaptacji i usamodzielnienia wychowanek i wychowanków opuszczających placówki resocjalizacyjne z uwzględnieniem specyfiki Warszawy, wydawnictwo internetowe: http://www.podrugie.pl/wp-content/uploads/2015/12/PROGRAM-POZYTYWNEJINTEGRACJI.pdf, 2015
16. Dziewanowska, M., Profil sprawcy, profil ofiary. Przestępstwo współżycia z osobą małoletnią poniżej 15 roku życia, Archiwum Kryminologii, tom XXXIV, Wydawnictwo Tekst Sp. z o.o., Warszawa, 2013: 367-399
17. Ejchart M., Fajst M., Niełaczna M., Wykonanie kary dożywotniego pozbawienia wolności. Gdzie jest koniec? Prezentacja wyników badań przeprowadzonych w 2012 roku; [w:] Marzec-Holka K., Mirosław-Nawrocka K., Moleda J., Współczesne uwarunkowania i wzory procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2014, s. 189-223
18. Fajst M., Gutkowska A., Problematyka rozmieszczania skazanych w świetle kulturowych aspektów obecności cudzoziemców w polskich zakładach karnych, Archiwum Kryminologii, XXXVI, 2014, s. 293-324
19. Fajst, M., Gutkowska, A., Globalizacja a przestępczość Polaków za granicą i cudzoziemców w Polsce w: Prawo w dobie globalizacji, red. T. Giaro, Warszawa 2011, s.241-267
20. Falandysz, L. W kręgu kryminologii radykalnej. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
21. Foucault, M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum. T. Komendant, Spacja Aletheia, Warszawa 1993 i wyd. n.
22. Gilligan, J., Wstyd i przemoc, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 2001.
23. Gruszczyńska, B., Przemoc wobec kobiet w Polsce. Aspekty prawnokryminologiczne, Woter Kluwers, Warszawa 2007.
24. Gutkowska, A., Kulturowa przemoc ze względu na płeć. „Archiwum Kryminologii” 2013, nr XXXV.
25. Gutkowska, A., Nadzór prewencyjny. W poszukiwaniu optymalnego modelu wolnościowego środka postpenalnego, Warszawa 2024,
26. Gutkowska, A., Klimczak J., Sidor P., Włodarczyk-Madejska J., Gdy kara nie wystarcza... : o praktyce stosowania wybranych rozwiązań prawnych wobec sprawców z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie dla społeczeństwa. Warszawa 2020
27. Gutkowska, A Molestowanie seksualne w uczelniach wyższych w Polsce i USA. Aspekty prawne
i kryminologiczne, Toruń 2011
28. Gutkowska, A., Rola kary kryminalnej w przywracaniu ładu społecznego w: O wolność i prawo. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Rzeplińskiemu, red. B. Błońska, Ł. Chojniak, B. Gruszczyńska, A. Kosyło, K. Witkowska-Rozpara, D. Woźniakowska-Fajst Warszawa 2020, s.822-837
29. Gutkowska, A., Kara pozbawienia wolności czy środek postpenalny? Kilka pytań na temat pierwszeństwa wykonania i wzajemnych relacji środków prawa karnego a środków przewidzianych w ustawie o KOZZD w: Granice prawa : księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Siemaszki, red. P. Ostaszewski, K. Buczkowski, Warszawa 2020, s.571-586
30. Gutkowska, A., Tożsamość kulturowa skazanych odbywających karę pozbawienia wolności cudzoziemców i jej znaczenie w pracy penitencjarnej w: Zmierzyć i zrozumieć przestępczość. Tom jubileuszowy ofiarowany Profesor Beacie Gruszczyńskiej, red. M. Niełaczna, P. Ostaszewski, A. Rzepliński Warszawa 2020, s.392-434
31. Gutkowska, A., Radykalizacja i deradykalizacja „samotnych wilków” w świetle teorii i praktyki w: Po co nam kryminologia? : księga jubileuszowa Profesor Ireny Rzeplińskiej, red. W. Klaus, Dagmara Woźniakowska-Fajst, P. Wiktorska, K. Buczkowski, Warszawa 2019, s.223-240
32. Gutkowska, A., Kobieta za kratami. Doświadczenie więzienia z perspektywy cudzoziemek, odbywających karę pozbawienia wolności w Polsce w: Prawo wobec problemów społecznych. Księga Jubileuszowa dla Pani Profesor Eleonory Zielińskiej, red. B. Namysłowska-Gabrysiak, K. Syroka-Marczewska, A.Walczak-Żochowska, Warszawa 2016, s.505-525
33. Gutkowska, A., Prawo karne wobec wyzwań wielokulturowości. Przestępstwa kulturowe na przykładzie wymuszonego małżeństwa w: Idee nowelizacji Kodeksu Karnego, red. M. Lubelski, R. Pawlik, A. Strzelec, Kraków 2014, s.239-270
34. Gutkowska, A., Zróżnicowanie kulturowe a konflikt kultur – rozważania kryminologiczne w: Problemy prawa polskiego i obcego w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym. Część trzecia, red. B.T.Bieńkowska, D. Szafrański, Warszawa 2011, s.113-124

35. Gutkowska, A., Nadzór prewencyjny. Wybrane aspekty orzekania i stosowania wolnościowego środka postpenalnego. Prawo w działaniu tom 45/2021, s. 52-79
36. Gutkowska, A., Konformizm i nonkonfromizm w społeczeństwie rzeczywiście wielokulturowym – zagadnienia teoretyczne i empiryczne. Archiwum Kryminologii, tom XXXVII/2016, s. 347-424
37. Gutkowska, A., Zabójstwo honorowe jako przykład przemocy motywowanej kulturowo. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego, nr 20/2012/2013, s. 66-73
38. Gutkowska, A., Prawo karne islamu w Europie? Archiwum Kryminologii tom XXXII/2011, s. 403-412
39. Grynberg, M., Jezus umarł w Polsce, Agora, Warszawa 2023
40. C. Hale & al. Criminology 2nd ed., Oxford University Press, Oxford 2009
41. Krajewski, K. (red.) Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Oficyna, Warszawa 2007.
42. Lernell L., Rozważania o przestępstwie i karze na tle zagadnień współczesności, Warszawa 1975
43. Lernell L., Współczesne zagadnienia polityki kryminalnej. Problemy kryminologiczne i penologiczne, Warszawa 1978
44. Levitt, S.D., Dubner, S.J., Freakomania, tłum. A. Sobolewska, Helion, Gliwice 2005.
45. Lombroso, C., Geniusz i obłąkanie, tłum. J.L. Popławski, PWN, Warszawa 1987.
46. Lombroso, C., Zbrodniarka urodzona, tłum. J. Szenhak, Słowo, obraz, terytoria, Warszawa 2016
47. Majewski, J., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu, a znamiona subiektywne, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
48. Merton Robert, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. J. Wertenstein-Żóławski, E. Morawska, PWN Warszawa 2002,
49. Milgram, S., Posłuszeństwo wobec autorytetu, tłum. M. Hołda, WAM, Kraków 2008
50. Osiatyński W., Prawa człowieka i ich granice, tłum. S. Kowalski, Znak Kraków 2011.
51. Pipher, M., Ocalić Ofelię. Media Rodzina of Poznań. Poznań 1999. Rozdz.II. Zagadnienia teoretyczne dla Twojego dobra: 30-50; Rozdz. XI. Seks i przemoc: 255-291.
52. Płatek, M., Opinia dla Sejmu RP, Ekspertyza na temat projektu ustawy przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości wobec małoletniego poniżej 15 lat oraz niektórych innych ustaw. (Druk nr 2528, Warszawa 20 lipca 2022); odesłana do sejmu 10 września 2022.
53. Płatek, M., Skandynawskie Systemy Penitencjarne. Na tle polityk kryminalnej, karnej i penitencjarnej. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
54. Płatek, M., Racje kryminalizacji mowy nienawiści ze względu na orientację psychoseksualną i wiek, [w:] Polityka kryminalna: między teorią a praktyką. Księga jubileuszowa profesor Janiny Błachut, red. M. Grzyb, K. Krajewski, KIPK Press, Kraków 2022, s. 253-267.
55. Płatek, M., Opresyjna kontrola. Brak precyzji czy woli ścigania. Refleksja kryminologiczna, [w:] Przestępstwo zmuszania, red. Marek Mozgawa, Wolters Kluwers, Warszawa 2022, s. 447-487.
56. Płatek, M., Wspomnienia. Warszawskie spotkania teatralne. „Trojanki” Czego się nie da odwidzieć, [w:] Warszawskie spotkania teatralne 1965-2021, red. Dorota Buchwald, Agnieszka Górnicka, Jadwiga Majewska, Wojciech Majcherek, Tadeusz Słobodzianek, Teatr Dramatyczny, Warszawa 2022, s. 800-808.
57. Płatek, M., Wielo-znaczność, [w] Człowiek, muzyka, prawo. Księga Nie-pamiątkowa, red. Krzysztof Pawłowski, Monika Płatek, Aneta Wiewiórowska, Warszawa 2022, s. 12-16.
58. Płatek, M., Romeo z Ulhówka, czyli znajomość prac profesora Zbigniewa Izdebskiego jako lek na emocjonalny analfabetyzm, [w:] Od seksualności do humanizacji medycyny. Benefis Zbigniewa Izdebskiego słowem pisany, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022, s., 233-246.
59. Płatek, M., Zgwałcenie i molestowanie seksualne jako forma nieuczciwej konkurencji, [w:] Interdyscyplinarność – w nauce najciekawsze rzeczy dzieją się na styku różnych dziedzin. Księga Jubileuszowa Profesor Małgorzaty Król-Bogomilskiej, C.H. Beck, Warszawa 20-21, s. 115-128.
60. Płatek, M, Kradzież z włamaniem i jej sprawca. Zbigniew Bożyczko – człowiek i jego dzieło odczytane na nowo, w: Kradzież z włamaniem, red. Marek Mozgawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2021, s. 431-492
61. Płatek, M., Przestępstwo znęcania. Przyczyny i skutki zarządzania ekscesem, w: Znęcanie się, red. Marek Mozgawa, Wolters Kluwer Warszawa 2020, s. 421-464 [rozdział w monografii]
62. Płatek, M., Negatywne skutki iluzji terapii. Uwagi o stosowaniu ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, „Państwo i Prawo” 2020, nr 11, str. 93 -108
63. Płatek, M. Komu służy małżeństwo, [w:] Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka, red. A. Bodnar, A. Ploszka, Wolters Kluwer 2020, s. 572-589.
64. Płatek, M. OPINIA prawna dla Sejmu na temat: Opinia w przedmiocie pojęcia gwałtu (przestępstwa zgwałcenia) w kontekście prawa Unii Europejskiej oraz ratyfikowanej przez Polskę Konwencji Stambulskiej (14/02/2020) http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk8.nsf/0/EB55C1136FABB1F0C1258232004C80B4/%24File/i331-18A.rtf. [dostęp: 16.05.2021]
65. Płatek, M. Kreowanie „Groźnych, niebezpiecznych i złych. (Creating the dangerous and the bad); „Archiwum Kryminologii“, 2019 t. XLI Nr 1, s. 125-217;
66. Płatek, M., Co jest sprawiedliwe, w: Solidarność 2.0, czyli demokracja jako forma życia, red. Jan Sowa, Biennale, Warszawa 2019, s. 157-181
67. Płatek, M., Miejsce kobiety w prawie, czyli o pozornej neutralności prawa, [w:] Między tradycją, a nowoczesnością. Prawo polskie w 100-lecie odzyskania niepodległości, red. Ł. Pisarczyk, Wolters Kluwer, Warszawa 2019, s. 76-103.
68. Płatek, M., Czy kobieta może być bohaterką? Nowe przebudzenie kobiet, w: Bohaterowie i Antybohaterowie Współczesnej Europy, Oświęcim 2018, s. 23-48
69. Płatek, M., Zgwałcenie. Gdy termin nabiera nowej treści. Pozorny brak zmian i jego skutki [Rape. When an Old Term Acquires a New Meaning. A Consequence of False Sameness], „Archiwum Kryminologii” 2018, XL, s. 263-326.
70. Płatek, M. Prawna natura samobójstwa. Od anomii po autonomię, w: Samobójstwo, red. M. Mozgawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, s. 223-266
71. Płatek, M., Wolność słowa – ujęcie prawnokarne, w: Norma Kodyfikacyjna Prawa Karnego, Tom XLIII Księga Jubileuszowa Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, D. Gruszecka, T. Kalisza, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2017, s. 451-464;
72. Płatek, M., Kryminologia feministyczna w dobie postmodernizmu, w: Od szkoły klasycznej do neoklasycznej w prawie karnym, red. J,. Widacki, Oficyna Wydawnicza Krakowskiej Akademii im Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2016, s. 97-130.
73. Płatek, M., Kodeksowe ujęcie kazirodztwa – pozorny zakaz i pozorna ochrona, red. M. Mozgawa, Warszawa 2016, s. 124-163.
74. Płatek, M, The philosophical roots of punishment in modern criminal law and its practical limits (with special regard to foreign cultures and terrorism). „Studia Iuridica” 2016, s. 134-153;
75. Płatek, M. Sztuka ukarana, [w]: Granice wolności, red. Alicja Bartuś, wyd. Urząd Miasta Oświęcim, Oświęcim 2015, s. 67-84.
76. Płatek, M., Karnoprawne aspekty mowy nienawiści, a mediacja. O możliwości spotkania przeciwieństw, w: Antropologia mediacji, red. M. Tabernacka, ATUT Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2015, s. 105-127.
77. Płatek, M, Eutanazja – Etikettenschwindel a prawo do dobrej śmierci, w: Eutanazja, red. M. Mozgawa, Warszawa, Wolters Kluwer SA 2015, s. 34-64.
78. Płatek, M, Dwa razy Lombroso, czyli o skutkach różnic w podejściu kryminologii pozytywistycznej i kryminologii feministycznej, „Archiwum Kryminologii” 2014 Nr XXXVI, Warszawa 2015, s. 31-74.
79. Płatek, M., Genderowe ujęcie zjawiska prostytucji. Aspekty kryminologiczne, [w:] Prostytucja, red. M. Mozgawa, LEX, Wolters Kluwer, Warszawa 2014, s. 226-254
80. Płatek, M. Niebezpieczni w prawie karnym – legal fiction czy fiction of reality?, [w:] Między nauką a praktyką prawa karnego. Księga jubileuszowa profesora Lecha Gardockiego, red. Z. Jędrzejewski, M. Królikowski, Z. Wiernikowski, S. Żółtek, Wyd. Beck, Warszawa 2014, s. 273-294.
81. Płatek, M., Genderowe ujęcie zjawiska prostytucji. Aspekty kryminologiczne, [w:] Prostytucja, red. M. Mozgawa, LEX, Wolters Kluwer, Warszawa 2014, s. 226-254.
82. Płatek, M., Prawo i jego interpretacja w świetle zbrodniczych działań „na korzyść społeczeństwa” oraz „higieny rasy”, [w:] Postęp i Higiena/Progres and Hygiene, ed by A. Rottenberg, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki Warszawa 2014, s. 104-117.
83. Płatek, M., Matka prawnie uregulowana – bioetyka i prawo do życia, w: Prawa człowieka wobec rozwoju biotechnologii, red Lena Kondratiewa-Bryzik, Katarzyna Sękowska-Kozłowska, Lex Wolters Kluwer business, Warszawa 2013, s. 209-228.
84. Płatek, M., Poland: The Political Legacy and Penal Practice, w: Punishment in Europe. A Critical Anatomy of Penal Systems, ed. By Vinzenzo Ruggiero, Mick Ryan, Pelgrave Macmillan, New York 2013, s. 183-205.
85. Płatek, M., Współczesne zagadnienia kryminalizacji i penalizacji przestępstw seksualnych, [w]: Granice kryminalizacji i penalizacji, red. Stanisław Pikulski, Marta Romańczuk-Grącka, Elset, Olsztyn 2013, s. 301-319.
86. Płatek, M., Przeciwdziałanie wtórnej wiktymizacji ofiar zgwałcenia, w: Wiktymizacja wtórna. Geneza, istota i rola w przekształceniu polityki traktowania ofiar przestępstw, red. L. Mazowiecka, LEX a Wolters Kluwer, Warszawa 2012, s. 80-108.
87. Płatek, M., Zabójstwa na tle honoru. Problem wyznania czy dyskryminacji ze względu na płeć, w: Prawne granice wolności sumienia i wyznania, red. R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, L. Kondratiewa-Bryzik, Monografie LEX, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012, s. 287-311.
88. Płatek, M., Przestępstwo zgwałcenia w świetle prawa i z perspektywy osób poszkodowanych, w: Dość milczenia. Przemoc seksualna wobec kobiet i problem gwałtu w Polsce, red. J. Piotrowska, A. Synakiewicz, Fundacja Feminoteka, Warszawa 2012, s. 23-43
89. Płatek, M., Tryptyk obyczajowy: zgwałcenie, kazirodztwo, prostytucja, w: Tożsamość polskiego prawa karnego, red. S. Pikulski, M. Romańczuk-Grącka, B. Orłowska-Zielińska, Olsztyn 2011, s. 258-292
90. Płatek, M., Granice prizonizacji. Sens i bezsens kar w warunkach globalizacji, w: Prawo w dobie globalizacji, red. T. Giaro, Liber, Warszawa 2011, s. 211-22.
91. Płatek, M., Kryminologiczno-epistemologiczne i genderowe aspekty przestępstwa zgwałcenia. “Archiwum Kryminologii “, t. XXXII, 2011, p. 349-382.
92. Płatek, M., WikiLeaks, cyberprzestępczość i seks. Refleksje wokół problemu dogodnego wroga, w: Problemy prawa karnego polskiego i obcego w ujęciu historycznym, praktycznym i teoretycznym. Część trzecia. Red. Beata T. Bieńkowska, Dariusz Szafrański, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 205-222
93. Płatek, M., Pozorna ochrona dziecka przed wykorzystaniem seksualnym (po nowelizacji k.k.), „Państwo i Prawo” 2011, nr. 2, p. 3-18
94. Płatek, M., Mowa nienawiści – przesłanki depenalizacji, w: Mowa nienawiści, a wolność słowa. Aspekty prawne i społeczne, red. R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, A. Bodnar, A. Gliszczyńska-Grabias, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 55-92.
95. Płatek. M., Społeczno-prawne determinanty zróżnicowania polityki penitencjarnej na przykładzie Holandii, Szwecji, Finlandii, „Studia Iuridica” XLVIII/2008 s. 349-371.
96. Płatek, M, O miejscu i roli sprawiedliwości naprawczej w systemie sprawiedliwości karnej, w: Sprawiedliwość naprawcza, Idea. Teoria. Praktyka., red. M. Płatek, M. Fajst, Liber, Warszawa 2005, s. 9-30.
97. Płatek, M., Fajst, M., (red.) Sprawiedliwość naprawcza, Idea, tłum. M. Wołodźko, K. Gradoń, Teoria. Praktyka, Liber, Warszawa 2005
98. Reporterzy The Boston Globe, Zdradzony Bóg, tłum. D. Strukowska, Patheon, Wrocław 2003.
99. Steele, C., Whistling Vivaldi; How stereotypes Affect Us and What We Can Do, New York, 2011.
100. Szasz, T., The Myth of Mental Illness, New York 2010
101. Szerer M., Karanie a humanizm, Warszawa 1964
102. Utrat-Milecki J., Podstawy penologii. Teoria kary, Warszawa 2006
103. Warylewski J., Kara. Podstawy filozoficzne i historyczne, Gdańsk 2007
104. Wilczyńska, E., Dziewczynka w czarnej sukience. Historia zbrodni miłoszyckiej, Agora, Warszawa 2023.
105. Wilkinson, R., Pickett, K., Duch równości. Tam, gdzie panuje równość, wszystkim się żyje lepiej; tłum. P. Listwan, Wydawnictwo Czarna Owca, warszawa 2011,
106. Wojciechowski, B., Interkulturowe prawo karne. Filozoficzne podstawy karania w wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych, wyd. A. Marszałek, Toruń 2009
107. Wróblewski B., Socjologja kar, t.1 i t. 2, Wilno 1926
108. Zimbardo, P., Efekt Lucyfera, tłum. A. Cybulko i in., PWN, Warszawa 2008,

Literatura dodatkowa:
1. Bell Hooks, Gotowi na zmianę. O mężczyznach, męskości i miłości, tłum. Magdalena Kunz, Krytyka Polityczna, Warszawa 2022;
2. Liz Plank, Samiec Alfa musi odejść. Dlaczego patriarchat szkodzi wszystkim, tłum. Martyna Tomczak, Wyd. Czarne, Wołowiec 2022;
3. Daphna Joel, Luba Vikhanski, Płeć i mózg, tłum. Agnieszka Szling, w.a.b, Warszawa 2022; Agata Twardoch, Architektki, w.a.b. Warszawa 2022;
4. Angela Saini, Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet, tłum. Hanna Pustuła-Lewicka, Wyd. Czarne, Wołowiec 2022;
5. Rebekka Endler, Patriarchat Rzeczy. Świat stworzony przez mężczyzn dla mężczyzn, tłum. Barbara Bruks, Znak, Kraków 2022;
6. Susan Kingsley Kent, Gender, krótka historia, tłum. Agata Ostrowska, RM, Warszawa 2021; Weronika Chańska, (Nie)poradność systemowa. Praktyka poradnictwa genetycznego towarzyszącego diagnostyce prenatalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022;
7. Michael Kaufman, The time has come. Why men must join the gender equality revolution, Counterpoint, Berkeley 2019;
8. Michael Kimmel, Społeczeństwo genderowe, tłum. Anna Czerniak, Anna Kłonkowska, Wydawnictwo Uniwersytety Gdańskiego, Gdańsk 2015;
9. Cordelia Fine, Testosteron Rex. Mity płci, nauki i społeczeństwa, tłum. Barbara Grabowska, Dawid Kolasa, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019;
10. Cordelia Fine, Urojenia płciowe. Jak między naszym umysłom, społeczeństwu i neuroseksizmowi powstają różnice między kobietami i mężczyznami, tłum. Aleksandra Derra, Alicja Łuka, Wojciech Sak, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2018;
11. Sarah Blaffer Hrdy, Kobieta, której nigdy nie było, tłum. Marcin Ryszkiewicz, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005;
12. Rosabeth Moss Kanter, Men and Women of the Corporation, Perseus Books, 1993;
13. Carol Gilligan, Naomi Snider, Why Patriarchy Persist Polity, Medford 2018;
14. Maria Ciechomska, Od matriarchatu do feminizmu, Brama Poznań 1996;
15. Caroline Criado Perez, Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn, tłum. Anna Sak, Karakter, Kraków 2020;
16. David Graeber, Dług, pierwsze pięć tysięcy lat, tłum. Bartosz Kuźniarz, Open Society Foundation, Warszawa 2014;
17. Kacper Pobłocki, Chamstwo, Czarne, Wołowiec 2021;
18. Małgorzata Fidelis, Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, tłum. Maria Jaszczurowska, w.a.b. Warszawa 2015,
19. Joanna Kuciel-Frydryszak, Służące do wszystkiego, Marginesy, Warszawa 2018;
20. Joanna Kuciel – Frydryszak, Chłopki, Marginesy, Warszawa 2023
21. Alicja Urbanik-Kopeć, Anioł w domu, mrówka w fabryce, Krytyka Polityczna, Warszawa 2018;
22. Brian Porter-Szucs, Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii, tłum. Anna dzierzgowska, Jan Dzierzgowski, Filtry, Warszawa 2021;
23. Gromkowska-Melosik, Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja, Impuls, Kraków 2013; Agnieszka Gromkowska-Melosik, Tomasz
24. , Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej, Impuls, Kraków 2008.
25. Jolanta Szpyra-Kozłowska, Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku i płci, Universitas, Kraków 2021, s. 413-432.;
26. Agnieszka Małocha-Krupa, Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych, Atut, Wrocław 2018
27. M-F, Hirigoyen, Molestowanie w pracy, tłum. M. Żerańska, w drodze, Poznań 2003;
28. M-F, Hirigoyen, Molestowanie moralne. Perwersyjna przemoc w życiu codziennym, tłum. J. Cackowska-Demirian, w drodze, Poznań 2002.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 2200-1PS035 w USOSweb