Prowadzony w cyklu: 2025Z

Punkty ECTS: 6

Język: angielski

Organizowany przez: Wydział Prawa i Administracji (dla: Uniwersytet Warszawski)

Związany z programami studiów:

International, European and national aviation and space law 2200-1PS028-OG

Transport lotniczy jest obecnie jednym z najpopularniejszych środków transportu na świecie.
Techniki satelitarne są najbardziej innowacyjnymi i nowoczesnymi technikami wymyślonymi przez człowieka, na których opiera się współczesna cywilizacja. Łączność satelitarna, nawigacja satelitarna, teledetekcja, bezpośrednia radiodyfuzja satelitarna znajdują zastosowanie w najróżniejszych dziedzinach: transporcie morskim, powietrznym i lądowym, operacjach bankowych, transakcjach handlowych, ubezpieczeniach, telekomunikacji, sieciach dystrybucji energii elektrycznej, emisji radiowej i telewizyjnej, synchronizacji komputerów, datowaniu pomiarów w automatycznych przyrządach pomiarowych, medycynie, rolnictwie, geodezji, turystyce meteorologii, badaniach naukowych w przestrzeni kosmicznej, powietrznej, na morzach i oceanach oraz na powierzchni Ziemi oraz wielu innych (wyczerpujące wskazanie zastosowań technik satelitarnych ze względu na ich właściwie nieograniczony zakres jest niemożliwe). Techniki satelitarne stały się nieodłączną częścią naszego życia na Ziemi - każdy z nas korzysta z nich kilkadziesiąt razy dziennie, często nie zdając sobie z tego sprawy. Obecnie światowe wydatki związane z działalnością kosmiczną sięgają miliardów dolarów, a w światowym kosmicznym sektorze przemysłowo-usługowym zatrudnienie znajdują miliony osób.
Sektor kosmiczny uważany jest także za jeden z głównych filarów bezpieczeństwa narodowego i wykorzystywany zarówno przez państwa o ogromnym potencjale wojskowym, np. USA i Rosja, jak i państwa szczególnie zagrożone interwencją z zewnątrz, np. Iran, Pakistan, Korea Południowa.

Z zakresu prawa lotniczego:

Powszechnie obowiązujące zasady międzynarodowego prawa lotniczego;

System chicagowski i organizacja międzynarodowego lotnictwa cywilnego;

System warszawsko-montrealski;

System tokijsko-hasko-montrealsko-pekiński;

Międzynarodowe umowy i organizacje regionalne;

Ewolucja systemu uregulowań Unii Europejskiej w zakresie prawa lotniczego;

Przynależność wspólnotowa przewoźników lotniczych i ich licencjonowanie;

Prawo dostępu do tras wewnątrz UE, obowiązek służby publicznej;

Prawo ustalania taryf;

Prawo do przydzielania czasów operacji w portach lotniczych Wspólnoty;

Pomoc państwowa;

Skomputeryzowane systemy rezerwacyjne;

Tanie linie lotnicze;

Odpowiedzialność przewoźników lotniczych;

Prawa pasażerów.

Prawa wewnętrzne - polskie prawo lotnicze.

Z zakresu prawa kosmicznego:

Status prawny kosmosu

Działania dozwolone w przestrzeni kosmicznej i na ciałach niebieskich

- pojęcie „cele pokojowe” w międzynarodowym prawie kosmicznym

- pojęcie ”praktyczne zastosowania techniki kosmicznej”

- rodzaje praktycznych zastosowań techniki kosmicznej (telekomunikacja, satelitarna teledetekcja Ziem, nawigacja satelitarna)

- broń antysatelitarna

Satelitarna teledetekcja Ziemi

- uwagi ogólne

- monitoring Ziemi i bezpieczeństwa

- zasady ujawniania i rozpowszechniania wyników satelitarnej teledetekcji Ziemi

- szpiegostwo przy użyciu obiektów kosmicznych

Nawigacja satelitarna

- charakterystyka systemów nawigacji satelitarnej (globalne systemy nawigacji satelitarnej (GPS, GLONASS, GALILEO) oraz regionalne systemy nawigacji satelitarnej)

- cywilne zastosowania globalnych systemów nawigacji satelitarnej

- wojskowe zastosowania globalnych systemów nawigacji satelitarnej

- obronność i bezpieczeństwo narodowe a globalne systemy nawigacji satelitarnej

- doktryna USA, Rosji, Chin, UE

Łączność satelitarna

Telewizja satelitarna

W cyklu 2025Z:

Z zakresu prawa lotniczego:

Powszechnie obowiązujące zasady międzynarodowego prawa lotniczego;

System chicagowski i organizacja międzynarodowego lotnictwa cywilnego;

System warszawsko-montrealski;

System tokijsko-hasko-montrealsko-pekiński;

Międzynarodowe umowy i organizacje regionalne;

Ewolucja systemu uregulowań Unii Europejskiej w zakresie prawa lotniczego;

Przynależność wspólnotowa przewoźników lotniczych i ich licencjonowanie;

Prawo dostępu do tras wewnątrz UE, obowiązek służby publicznej;

Prawo ustalania taryf;

Prawo do przydzielania czasów operacji w portach lotniczych Wspólnoty;

Pomoc państwowa;

Skomputeryzowane systemy rezerwacyjne;

Tanie linie lotnicze;

Odpowiedzialność przewoźników lotniczych;

Prawa pasażerów.

Prawa wewnętrzne - polskie prawo lotnicze.

Z zakresu prawa kosmicznego:

Status prawny kosmosu

Działania dozwolone w przestrzeni kosmicznej i na ciałach niebieskich

- pojęcie „cele pokojowe” w międzynarodowym prawie kosmicznym

- pojęcie ”praktyczne zastosowania techniki kosmicznej”

- rodzaje praktycznych zastosowań techniki kosmicznej (telekomunikacja, satelitarna teledetekcja Ziem, nawigacja satelitarna)

- broń antysatelitarna

Satelitarna teledetekcja Ziemi

- uwagi ogólne

- monitoring Ziemi i bezpieczeństwa

- zasady ujawniania i rozpowszechniania wyników satelitarnej teledetekcji Ziemi

- szpiegostwo przy użyciu obiektów kosmicznych

Nawigacja satelitarna

- charakterystyka systemów nawigacji satelitarnej (globalne systemy nawigacji satelitarnej (GPS, GLONASS, GALILEO) oraz regionalne systemy nawigacji satelitarnej)

- cywilne zastosowania globalnych systemów nawigacji satelitarnej

- wojskowe zastosowania globalnych systemów nawigacji satelitarnej

- obronność i bezpieczeństwo narodowe a globalne systemy nawigacji satelitarnej

- doktryna USA, Rosji, Chin, UE

Łączność satelitarna

Telewizja satelitarna

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Prezentacja: - prawa lotniczego i kosmicznego w XXI wieku, - celów polityki lotniczej i kosmicznej państw i organizacji międzynarodowych w kontekście umacniającej się tendencji globalizacji i liberalizacji, Najnowsze problemy i kierunki zmian w prawie lotniczym i kosmicznym.

Koordynatorzy przedmiotu

Katarzyna Myszona-Kostrzewa

Efekty kształcenia

Po ukończeniu wykładu Studenci będą posiadali kompleksową wiedzę dotyczącą transportu lotniczego na świecie i w Unii Europejskiej oraz zagadnień prawnych z zakresu działalności kosmicznej W szczególności Studenci będą potrafili

- opisać mechanizmy tworzenia się prawa w jego kontekście historycznym i społecznym;

- posługiwać się właściwą terminologią, nauczyć się języka prawnego;

-wyjaśnić genezę i cel konkretnych rozwiązań prawnych;

- rozpoznać problem prawny i zaproponować jego rozwiązanie;

- rozumieć i krytycznie odnosić się do prezentowanych rozwiązań prawnych;

Kryteria oceniania

Uczestnictwo w zajęciach, ocena pracy w czasie zajęć, ocena przygotowanych prezentacji – zgłoszenia dobrowolne; test sprawdzający wiedzę.

Literatura

M. Żylicz, Prawo lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe, Warszawa 2011;
K. Myszona, Status przewoźnika lotniczego w świetle prawa Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 2000;
red. K. Myszona-Kostrzewa, Z Galicki, 50 lat konwencji tokijskiej- bezpieczeństwo żeglugi lotniczej z perspektywy przestrzeni powietrznej i kosmicznej, Warszawa 2014;
P. Durys i F. Jasiński, Wybór aktów prawnych do nauki międzynarodowego prawa lotniczego i kosmicznego, Warszawa 1999.

A. Górbiel, Międzynarodowe prawo kosmiczne, Warszawa 1985.
R. Szafarz, Badanie Ziemi z kosmosu w świetle prawa międzynarodowego, Wrocław 1987.
Académie de Marine, Buremu des Longitudes, Académie Nationale de l’Air et de l’Espace, System nawigacyjny Galileo, Aspekty strategiczne, naukowe i techniczne; Warszawa 2006.
Wykorzystanie przestrzeni kosmicznej – Świat, Europa, Polska, Z. Galicki, T. Kamiński, K. Myszona-Kostrzewa (red.), Warszawa 2010.
K. Myszona-Kostrzewa, Nawigacja satelitarna w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2011.
K. Myszona-Kostrzewa, E. Mreńca, P. B. Zientarski, Prawne aspekty działalności kosmicznej, Warszawa 2019.
K. Myszona-Kostrzewa, Z. Kulińska-Kępa (red.), Prawo kosmiczne międzynarodowe, europejskie i krajowe, wyd. BECK , Warszawa 2025.

K. Liedel Zwalczanie terroryzmu lotniczego – aspekty prawnomiędzynarodowe, Wydawnictwo JURYSTA, Warszawa 2003.
Tomasz R. Aleksandrowicz Terroryzm międzynarodowy, Editions 2017.
Z. Kulińska-Kępa "Human rights (with particular regard to the right to privacy) and satellite navigation" (w:) K.Myszona-Kostrzewa "Legal and political aspects of the Use of European Satellite Navigation Systems Galileo and EGNOS" Warsaw 2018;
I Marboe, Human Rights Consideration for Space Activities, in: In Heaven as on Earth? The Interaction of Public International Law on the Legal Regulation of Outer Space, S. Hobe, S. Freeland (eds.), Cologne 2013, p. 135-149.
F. G.von der Dunk , Legal Aspect of Navigation. The Case for Privacy and Liability: An Introduction for Non-lawyers, Coordinates, May 2015, vol. 11, No. 5, p. 9.
A. Renenger, Satellite Tracking and the Right to Privacy, Hastings Law Journal 2001-2002, vol. 53

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2200-1PS028-OG w USOSweb