Prawo międzynarodowe publiczne 2200-1P007S
Semestr zimowy
1-2. Wprowadzenie do prawa międzynarodowego publicznego –
definicje, funkcje, cechy charakterystyczne porządku prawno-międzynarodowego, specyfika norm prawa międzynarodowego publicznego.
3. Źródła prawa międzynarodowego publicznego – zagadnienia
ogólne. Klasyfikacja źródeł prawa międzynarodowego publicznego, zwłaszcza w świetle art. 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
4-5. Umowa międzynarodowa – zagadnienia szczegółowe.
Tryby zawarcia umowy międzynarodowej. Ratyfikacja i zatwierdzenie. Budowa. Obowiązywanie. Nieważność. Zakres przedmiotowy i interpretacja umów międzynarodowych.
6. Zwyczaj międzynarodowy – definicja, praktyka oraz istota opinio iuris. Zwyczaje powszechne i regionalne.
7. Uchwały prawotwórcze organizacji międzynarodowych, ich
rodzaje i moc prawna. Przykłady poszczególnych uchwał prawotwórczych, również w praktyce ONZ.
8. Akty jednostronne państw jako źródło prawa międzynarodowego publicznego. Rodzaje aktów jednostronnych. Kryteria wyróżnienia.
9. Prawo międzynarodowe a prawo wewnętrzne. Monizm i
dualizm. Stosowanie prawa międzynarodowego w krajowych porządkach prawnych.
10. Podmioty prawa międzynarodowego publicznego – zagadnienia ogólne. Cechy podmiotowości prawno-międzynarodowej. Rodzaje podmiotów: państwo, organizacja międzynarodowa, Stolica Apostolska - Watykan, Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich, niesuwerenne organizacje terytorialne, tzw. ułomne podmioty prawa międzynarodowego publicznego, itd.
11-12. Państwo jako podmiot pierwotny – definicja. Powstanie i
upadek państwa. Kontynuacja a sukcesja na przykładzie ZSRR i innych państw. Rodzaje państw, istota zasady suwerennej równości państw. Rodzaje uznania, uznanie de iure i de facto państwa na arenie międzynarodowej, znaczenie uznania państwa.
13. Podmioty prawa międzynarodowego publicznego inne niż państwa, w tym zwłaszcza organizacje międzyrządowe. Definicja organizacji międzyrządowej. Przykłady organizacji międzynarodowych. Różnica między organizacją międzyrządową a organizacją pozarządową.
14. Osoba fizyczna i osoba prawna jako podmiot prawa
międzynarodowego – analiza uprawnień i obowiązków.
15. Odpowiedzialność międzynarodowa państw za naruszenie
norm prawa międzynarodowego publicznego (odpowiedzialność typu responsibility) oraz za szkodliwe następstwa działalności dozwolonej (odpowiedzialność typu liability). Odpowiedzialność osób fizycznych za naruszenie norm prawa międzynarodowego publicznego.
Semestr letni
1-2. Terytorium państwa – nabycie, utrata, zwierzchnictwo,
granice. Status rzek i kanałów międzynarodowych oraz obszarów podbiegunowych.
3-4. Międzynarodowe prawo morza – obszary morskie i ich
delimitacja: morskie wody wewnętrzne, wody archipelagowe, morze terytorialne, strefa przyległa, strefa rybołówstwa, wyłączna strefa ekonomiczna, szelf kontynentalny. Morze pełne i dno pod morzem pełnym. Wolności morza pełnego. Status statków morskich, współpraca międzynarodowa w korzystaniu z obszarów morskich.
5. Międzynarodowe prawo lotnicze i kosmiczne – zagadnienia
cywilnoprawne i karnoprawne. Wolności lotnicze.
6-7. Ludność państwa – obywatelstwo, cudzoziemcy,
międzynarodowy ruch osobowy. Ekstradycja i azyl. Prawa człowieka, również w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
8-9. Prawo dyplomatyczne i konsularne. Pojęcie i źródła prawa
dyplomatycznego i konsularnego. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych i konsularnych. Funkcje dyplomatyczne i konsularne. Organizacja misji dyplomatycznej i urzędu konsularnego. Przywileje i immunitety personelu dyplomatycznego i urzędników konsularnych. Stopnie dyplomatyczne w polskiej służbie zagranicznej. Protokół dyplomatyczny.
10-12. Organizacje międzynarodowe – Organizacja Narodów
Zjednoczonych (szczegółowa analiza Karty Narodów Zjednoczonych). Organy wewnętrzne ONZ: Rada Bezpieczeństwa, Zgromadzenie Ogólne, Sekretariat, inne. Uchwały organów wewnętrznych ONZ. Organizacje wyspecjalizowane systemu ONZ. Organizacje regionalne, wojskowe i gospodarcze.
13. Pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych. Rodzaje
pokojowych sposobów załatwiania sporów. Rola zarówno procedur dyplomatycznych (np. rokowania), jak i sądowych, zwłaszcza przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości (MTS). Skład MTS, w tym procedura wyboru sędziów. Jurysdykcja MTS. Postępowanie przed MTS.
14. Prawo przeciwwojenne, szczególnie problem definicji agresji
oraz zasady dotyczące bezpieczeństwa zbiorowego. Mechanizm z Rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych.
15. Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych.
Pojęcie kombatanta i jeńca wojennego. Analiza I, II, III i IV Konwencji Genewskich z 1949 r. Rola Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wykład powinien umożliwić studentowi:
1) poznanie i scharakteryzowanie podstawowych instytucji prawa międzynarodowego publicznego, jak również poznanie praktyki państw w stosowaniu tego prawa,
2) przygotowanie do egzaminu końcowego z prawa międzynarodowego publicznego.
Ćwiczenia z powinny umożliwić studentowi:
1) usystematyzowanie zagadnień prezentowanych na wykładzie,
2) uszczegółowienie zagadnień prezentowanych na wykładzie,
3) poznanie zagadnień nieobjętych wykładem,
4) poznanie praktyki państw i organizacji międzynarodowych w zakresie stosowania prawa międzynarodowego publicznego.
5) bliższe poznanie orzecznictwa trybunałów międzynarodowych, zwłaszcza Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
Seminarium z zakresu prawa międzynarodowego publicznego powinno umożliwić studentowi:
1) rozszerzenie wiedzy studentów ze wspomnianej dziedziny,
2) zapoznanie studenta z metodologią sporządzania pracy magisterskiej,
3) doprowadzenie do ustalenia tematu a następnie tytułu pracy magisterskiej,
4) przygotowanie wstępnej a następnie ostatecznej wersji pracy magisterskiej,
5) przygotowanie studenta do egzaminu magisterskiego.
Kryteria oceniania
Ćwiczenia kończą się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę na podstawie obecności, aktywności, wystąpień na zajęciach oraz kolokwiów.
Sposób zaliczenia:
Egzamin ustny na ocenę.
Zaliczenie ćwiczeń lub zaliczenie ćwiczeń na ocenę.
Do egzaminu zerowego z prawa międzynarodowego publicznego
w roku akademickim 2022/2023 będą mogli przystępować wyłącznie studenci,
którzy uzyskali zaliczenie ćwiczeń z tego przedmiotu.
Literatura
1. W. Góralczyk, K. Karski, S. Sawicki, "Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie", wyd. 19, Warszawa 2024 (podręcznik podstawowy)
2. W. Czapliński, A. Wyrozumska, „Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe”, Warszawa, 2004
3. A. Przyborowska-Klimczak (oprac.), „Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów”, Lublin, 2004.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: