Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych 2200-1P006S
Podstawywm celem przedmiotu jest przekazanie wiadomości o wybranych ustrojach i instytucjach prawnych, ukazanie ich ewolucji w kontekście historycznym, politycznym i społecznym (metoda genetyczna). Powinno to pozwolić studentom na lepsze rozumienie różnych kontekstów prawa oraz jego zmienności w czasie - również obecnie. Choć przedmiot skupia się głównie na pojęciach konstytucji i kodeksu, prezentowane będą w ograniczonym zakresie również instytucje wczesniejsze (zwłaszcza fenomen ustroju dawnej Rzeczypospolitej). Oprócz tego, przedmiot ma charakter propedeutyczny - na przykładach historycznych ma kształtować na poziomie podstawowym rozumienie pojęć prawnych, umiejętności posługiwania się nimi, elementy rozumowania prawniczego, przekazywać podstawowe wartości zachodnioeuropejskiej kultury prawnej.
Wykład składa się z zajęć prezentowanych w układzie rzeczowo – chronologicznym. Przedstawiona zostanie w jego trakcie ewolucja społeczeństwa, organizacji władz, rozwój historyczny rónych modeli ustrojowych, pojawienie sie konstytucjonalizmu i jego rozwój, ewolucja zarządu państwa i administracji, przemiany podstawowych instytucji ustrojowych: głowy państwa, parlamentaryzmu, pojawienie się i rozwój koncepcji praw obywatelskich, ewolucja podstawowych instytucji prawa karnego i cywilnego ze szczególnym uwzględnieniem fenomenu kodyfikacji, kierunki rozwoju refleksji teoretycznej nad prawem.
W ramach ćwiczeń prowadzący będą kształtować podstawowe umiejętności prawnicze. Przez analizę tekstów dawnego prawa i źródeł historycznych studenci będa mogli zrozumieć kontekst przyjmowanych rozwiązań prawnych, kształtować umiejętności rozumowania prawniczego, w ramach wypowiedzi kształtować rozumienie i posługiwanie się jezykiem prawnym i prawniczym. Zakres tematyki pozwalający na rozwój tych kompetrencji określają prowadzący prowadzący poszczególne grupy ćwiczeniowe.
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024: | W cyklu 2025: |
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia
Wiedza:
1. Zna i rozumie podstawowe pojęcia i instytucje z zakresu prawa publicznego (w tym konstytucyjnego) i ścieżki ich kształtowania (K_W07)
2. Zna ewolucję ustrojów głównych państw świata i rozumie przyczyny różnic ustrojowych, a w szczególności zna ewolucję metod tworzenia prawa, zarządzania państwem i wymiaru sprawiedliwości (K_W09; K_W02)
3. zna i rozumie przyczyny i skutki ewolucji ustrojowej Polski. (K_W09)
4. Zna genezę, naturę i kierunki rozwoju poszczególnych instytucji procesu sądowego, rozumie ich przyczyny i skutki (K_W13; K_W02)
5. Zna i rozumie kształtowanie się podstawowych pojęć i instytucji prawa karnego i ich rodowód (K_W13; K_W03)
Umiejętności:
1. potrafi dostrzec i prawidłowo zinterpretować
związki między zjawiskami prawnymi a innymi zjawiskami kulturowymi i społecznymi w perspektywie historycznej (K_U03)
2. potrafi wykorzystywać źródła historyczno – prawne i krytycznie je analizować, (K_U01; K_K01; K_K02)
3. potrafi posługiwać się metodą historyczno – prawną (K_U02).
4. potrafi porównywać, interpretować i rekonstruować instytucje prawne, wyjaśnić przyczyny i wskazywać skutki regulacji prawnych na przykładach historycznych z wykorzystaniem źródeł ( w szczególności orzecznictwa sądowego) (K_U03) .
Kryteria oceniania
Do egzaminu końcowego dopuszczony/a jest student/ka, który/a zaliczyła ćwiczenia z przedmiotu. Egzamin – zasadniczo – w formie ustnej, dla chętnych: egzamin pisemny„z otwartą książką”. Egzamin przedterminowy – dla osób, które zaliczyły ćwiczenia na minimum ocenę dobrą.
Możliwość zaliczenia przedmiotu poprzez zakwalifikowanie się do udziału w finale Ogólnopolskiej Olimpiady Historycznoprawnej.
Zakres przedmiotowy egzaminu określony jest przez podręcznik
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Podstawowym podręcznikiem do przedmiotu jest:
Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych, red. M. Wąsowicz, Warszawa 2025.
Literatura uzupełniająca::
M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu. Zarys wykładu, Warszawa 2007; K. Sójka –Zielińska, Historia prawa, Warszawa 2006, J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak: Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 2009 (wybrane rozdziały);A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski 1791-1992, Warszawa 2001.
Źródła: M. Sczaniecki, Wybór źródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej, Warszawa 2001;
oraz inne pozycje monograficzne i źródłowe wskazywane na zajęciach.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: