Legisprudencja: legislacja, regulacja i polityka prawa 2200-1I048-OG

http://TBA

Legisprudencja to interdyscyplinarna nauka o racjonalnej legislacji, regulacji i polityce prawa. Odwołuje się do dorobku nauk prawnych, ekonomii, socjologii i nauk o polityce.

Według W. Staśkiewicza, „Legisprudencja jest nauką o powstawania prawa w dobie modernizmu i postmodernizmu, bazującą na konfrontacji idei ustawodawstwa jako działań racjonalnego i suwerennego prawodawcy z empirycznymi danymi ukazującymi problemy w tworzeniu prawa we współczesnym świecie. (…) Przedmiotem zainteresowania legisprudencji są: techniki legislacyjne, alternatywne metody regulacji, nowe typy norm prawnych, wnioski wynikające z ustaleń szkoły ekonomicznej prawa, instrumentalizm prawny, non state law, normy techniczne, efekty globalizacji prawa, wpływ informatyki prawniczej na współczesny kształt prawa, rola ekspertów w procesie legislacyjnym, problem jakości prawa (...), imperatywne i dyskursywne modele tworzenia praw.”

Zajęcia przybliżą studentom historyczne i współczesne formy tworzenia prawa i regulowania życia zbiorowego, przedstawią skuteczne, efektywne i zgodne z wartościami demokratycznymi sposoby określania treści i formy prawa oraz innych regulacji. Pozwolą lepiej zrozumieć problemy trapiące współczesną legislację w Polsce i za granicą oraz przygotować się do pełnienia ról zawodowych związanych z tworzeniem prawa i regulacją.

Zajęcia mogą być przydatne dla studentów prawa, administracji, nauk politycznych, ekonomii, socjologii i innych nauk społecznych.

Przykładowe zagadnienia poruszane podczas zajęć:

1. Wprowadzenie: tworzenie prawa, legislacja, polityka prawa
2. Tworzenie prawa w ujęciu historycznym
3. Pojęcie modelu tworzenia prawa i współczesne modele tworzenia prawa
4. Legislacja pozorna i symboliczna
5. Lobbing i grupy interesów
6. Eksperci w procesie tworzenia prawa
7. Efektywność i skuteczność jako kategorie oceny regulacji.
8. Ocena skutków regulacji
9. Język prawa jako narzędzie i ograniczenie legislacji. Ruch plain language
10. Nowe formy i techniki legislacji: sunset, informatyzacja prawa, soft law i nowe prawo zwyczajowe, normy techniczne, normy stanowione przez agencje
11. Deregulacja, smart regulation, regulatory sandbox
12. Demokratyzacja procesu tworzenia prawa. Konferencje uzgodnieniowe, konsultacje publiczne.
13. Studia przypadków: udana i nieudana legislacja.

Rodzaj przedmiotu

uzupełniające
nieobowiązkowe
fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali
mieszany: w sali i zdalnie

Założenia (opisowo)

Udział w zajęciach nie wymaga wcześniejszego zaliczenia żadnych przedmiotów. Wskazane jest zainteresowanie legislacją, regulacją, politykami publicznymi. Zajęcia nie obejmują proceduralnych i ustrojowych aspektów tworzenia prawa, będących przedmiotem wykładu z prawa konstytucyjnego oraz wstępu do prawoznawstwa. Dlatego wskazana, ale niekonieczna dla zaliczenia zajęć, jest wcześniejsza znajomość tych zagadnień.

Koordynatorzy przedmiotu

Jan Winczorek

Efekty kształcenia

Student zna:

1. Teorie i ujęcia legislacji
2. Najważniejsze momenty w historycznym rozwoju legislacji
3. Współczesne trendy w legislacji i regulacji

Student umie:

1. Wskazać ograniczenia regulacji życia zbiorowego i legislacji
2. Określić warunki wymagane dla uznania procesu legislacyjnego/regulacyjnego za społecznie legitymowany i potencjalnie skuteczny.

Kryteria oceniania

Uzyskanie zaliczenia wymaga przygotowania krótkiego (kilkuzdaniowego) pisemnego komentarza do zagadnień poruszanych na każdych zajęciach, za pośrednictwem strony internetowej zajęć (na platformie Kampus). Wymagania dotyczące obecności, narzucane przez UW, są egzekwowane nieformalnie. Uzyskana ocena zależy od jakości w/w komentarzy. Istnieje możliwość grupowego przygotowania prezentacji wskazanego zagadnienia w celu podniesienia oceny.

Literatura

Lista literatury obowiązującej na zajęciach będzie udostępniana przez Kampus. Przykładowa bibliografia przedmiotu obejmuje (wybór):

Bar-Siman-Tov, Ittai, ed. n.d. Comparative Multidisciplinary Perspectives on Omnibus Legislation.
Biernat, Tadeusz. 2016. Legislacja. Analiza Procesu. Oficyna Wydawnicza AFM.
Biernat, Tadeusz. 2017. ‘Między Polityką a Prawem. Problem „upolitycznienia” Tworzenia Prawa’. Przegląd Prawa i Administracji 110:115–32.
Biernat, Tadeusz. 2019. ‘Standards of Law-Making as the Parts of Normative Space in the Post-Modern Democratic States: The Question of Justification and Legitimacy of Law 1’. Pp. 17–30 in The Philosophy of Legal Change. Routledge.
Chmielnicki, Paweł. 2014. Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa. LexisNexis.
Chmielnicki, Paweł. 2020a. ‘Przeciwdziałanie nadużywaniu funkcji redystrybucyjnej państwa’. Przegląd Prawa Publicznego (nr 12):123–35.
Chmielnicki, Paweł. 2020b. ‘Regulowanie ustroju samorządu terytorialnego a redukcja wydatków publicznych. Uwagi w świetle badań nad polskim ustawodawstwem’. Gdańskie Studia Prawnicze 1(45):76–91.
Chmielnicki, Paweł. 2020c. ‘Ustawy redukujące ryzyko przedsiębiorcy jako instrument wzmacniania bezpieczeństwa ekonomicznego’. Przegląd Prawa Publicznego (nr 1):5–20.
Cyrul, Wojciech. 2006. Idea racjonalności w dyskursie prawotwórczym. Toruń : Adam Marszałek.
Cyrul, Wojciech. 2017. ‘How Rational Is Rational Lawmaking?’ Pp. 103–14 in The theory and practice of legislation. Routledge.
Cyrul, Wojciech. 2020. The Unity of a Legal Order in the Digital Age from a Textological Perspective. Tübingen : Mohr Siebeck.
Cyrul, Wojciech. 2021. ‘Computer Aided Legislation’. Pp. 129–40 in. Nomos Verlagsgesellschaft mbH & Co. KG.
Cyrul, Wojciech, and Tomasz Pełech-Pilichowski. 2022. ‘Perspektywy Podnoszenia Zrozumiałości Tekstów Aktów Prawnych Poprzez Zmianę Paradygmatu Budowy Struktury Odesłań: Perspectives for Improving the Comprehensibility of Legal Text by Changing the Paradigm of Reference Structure Construction.’ Przeglad Sejmowy 168(1):13–36. doi: 10.31268/PS.2022.84.
Dudzińska, Agnieszka. 2015. System Zamknięty: Socjologiczna Analiza Procesu Legislacyjnego. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Dudzińska, Agnieszka. n.d. ‘Gorączka legislacyjna. Zespół objawów’. 30.
Ferraro, Francisco, and Silvia Zorzetto, eds. n.d. Exploring the Province of Legislation.
Flores, Imer B. 2017. ‘The Quest for Legisprudence: Constitutionalism v. Legalism’. Pp. 36–62 in The theory and practice of legislation. Routledge.
Gómez, Virgilio Zapatero. n.d. The Art of Legislating.
Karpen, Ulrich, and Helen Xanthaki. 2017. Legislation in Europe: A Comprehensive Guide For Scholars and Practitioners. Bloomsbury Publishing.
van Klink, Bart, Britta van Beers, and Lonneke Poort, eds. n.d. Symbolic Legislation Theory and Developments in Biolaw.
Kłodawski, Maciej. 2020. ‘Legislatorzy w pułapce polityczności’. Przegląd Prawa i Administracji 122:151–67. doi: 10.19195/0137-1134.122.9.
Kuźmicz, Karol. 2015. ‘Filozoficzne przesłanki instrumentalizacji prawa w utopii komunistycznej’. Miscellanea Historico-Iuridica 14(1):311–23.
Lewandowska, Maria, and Michał Dahl. 2021. ‘COVID-19 a Proces Legislacyjny-Posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej IX Kadencji’. Przegląd Prawa Konstytucyjnego (5 (63)):137–49.
Malinowska-Wójcicka, Magdalena. 2020. ‘Pogłębianie komplikacji systemu’. Przegląd Prawa Publicznego (nr 12):136–48.
Matuszewski, Jacek. 2015. ‘Dlaczego nie uczono prawa polskiego na akademii? Prawo zwyczajowe w kulturze oralnej i w kulturze pisma’. Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 8(3):215–28.
Patkowski, Bartłomiej. 2013. ‘Rozwój Systemów Informacji Prawnej oraz ich rola w kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy (na przykładzie Polski)’. Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society 21:366–77. doi: 10.24917/20801653.21.22.
Perju, Vlad. 2009. ‘A Comment on Legisprudence’. BUL Rev. 89:427.
Petzel, Jacek. 2017. Systemy wyszukiwania informacji prawnej. Wolters Kluwer Polska.
Sójka-Zielińska, Katarzyna. 2007. Historia Prawa. PWN.
Staśkiewicz, Wiesław. 2013. ‘Niejednostajność prawa’. Studia Socjologiczne 208(1):41–75.
Waldron, Jeremy. 1999. The Dignity of Legislation. Cambridge University Press.
Wintgens, Luc J. 2006. ‘Legisprudence as a New Theory of Legislation’. Ratio Juris 19(1):1–25.
Wintgens, Luc J. 2013. ‘The Rational Legislator Revisited. Bounded Rationality and Legisprudence’. Pp. 1–31 in The rationality and justification of legislation. Springer.

Wintgens, Luc J. 2016. Legisprudence: Practical Reason in Legislation. Routledge.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2200-1I048-OG w USOSweb