Procesy integracyjne we współczesnej Europie 2105-PI-L-D1PIWE
Celem konwersatorium jest analiza integracji europejskiej w okresie powojennym, przede wszystkim koncentrująca się na charakterystyce podstawowych modeli, celów oraz etapów Wspólnot Europejskich / Unii Europejskiej. Przeprowadzona zostaje prezentacja uwarunkowań politycznych, gospodarczych i społeczno-kulturowych, a także przebiegu procesów integracyjnych w Europie po 1945r. Omówione zostają takie teorie integracji jak: funkcjonalizm, neofunkcjonalizm, a także intergovernmentalizm i koncepcja wspólnotowa. Przeprowadzona zostanie ponadto analiza czynników jednoczących i dezintegrujących Europę. Na zajęciach przybliżone zostaną filozoficzne i polityczno-ideologiczne koncepcje integracji europejskiej wraz z ukazaniem głównych przedstawicieli. Student zapozna się z koncepcjami integracji Europy tworzonymi przez polskich polityków, filozofów i władców. Na zajęciach przeprowadzona zostanie geneza powstania jak i analiza funkcjonowania pierwszych instytucji integracji europejskiej po II wojnie światowej: EWWiS, EWG i EURATOM. Kryzys lat 60-tych, wzrost tendencji odśrodkowych i partykularyzmów narodowych to tematyka dalszego spotkania. Na zajęciach przedstawione zostaną kolejne rozszerzenia terytorialne WE/UE (ukazane problemy negocjacyjne, trudności oraz znaczenie akcesji). Droga do Traktatu ustanawiającego UE, prace nad dalszą reformą instytucjonalną aż do ratyfikacji Traktatu z Lizbony - kontrowersje, stanowiska państw.
Omówione zostaną polityki europejskie wybranych państw członkowskich UE: Francja, Niemcy, Wielka Brytania oraz typy legitymizacji polityk europejskich. Ostatnie zajęcia zostaną poświęcone tematyce europeizacji państwa narodowego
Student rozumie genezę integracji europejskiej, analizuje teksty historyczne (przemówienia polityków, deklaracje, akty prawne) potrafi dokonać analizy różnych koncepcji rozwoju, szans i zagrożeń stojących przed UE. Pozyskuje informacje na temat etapów integracji europejskiej.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student rozumie genezę integracji europejskiej, analizuje teksty historyczne (przemówienia polityków, deklaracje, akty prawne) potrafi dokonać analizy różnych koncepcji rozwoju, szans i zagrożeń stojących przed UE. Pozyskuje informacje na temat etapów integracji europejskiej. Student rozumie genezę integracji europejskiej, analizuje teksty historyczne i potrafi dokonać analizy różnych koncepcji rozwoju, szans i zagrożeń stojących przed UE
Student ma wiedzę o koncepcjach i przebiegu procesów integracyjnych i dezintegracyjnych w Europie W 09,
Student ma wiedzę o oddziaływaniu Unii Europejskiej na państwa członkowskie i o wzajemnych relacjach międzypaństwowych W 13
Student potrafi prognozować procesy i zjawiska społeczne z wykorzystaniem standardowych metod i narzędzi właściwych dla nauk społecznych, w szczególności w odniesieniu do zjawisk politycznych i ekonomicznych Unii Europejskiej i państw europejskich U09
Student potrafi sytuować konkretne idee i poglądy polityczne w spektrum europejskiej myśli społeczno – politycznej U10
Student rozumie potrzebę nauki przez całe życie i potrafi ją uzupełniać i doskonalić K 01
Student jest zaangażowany na rzecz budowy zjednoczonej Europy i wzmocnienia pozycji Polski w strukturach UE K07
Kryteria oceniania
Dyskusja na zajęciach wedle spisu tematów, wzbogacona o prezentacje multimedialne, prezentacje i referaty studentów, aktywne sprawdzanie wiedzy i umiejętności interpretacji aktów prawnych, praca na materiałach źródłowych
1. Obecność na zajęciach
2. Udział w dyskusji i wypowiedzi świadczące o znajomości polecanej literatury do przedmiotu.
3. Referat ustny /prezentacja multimedialna przygotowana przez zespoły studentów 2-3 osobowe
4. Cztery krótkie niezapowiedziane testy pisemne na bazie rekomendowanej literatury na zajęcia.
Literatura
Poszczególne tematy mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach.
1.Wprowadzenie do przedmiotu- omówienie zasad zaliczenia
Cechy dobrego referatu/prezentacji. Istota i cele dyskusji/ wymiany poglądów. Umiejętność polemiki i kontrargumentacji.
2.Pojęcie integracji. Teorie i podejścia teoretyczne
Federalizm w dyskursie nad kształtem integracji europejskiej. Funkcjonalizm i neofunkcjonalizm, Koncepcja intergovernmentalistyczna
K .A. Wojtaszczyk (red.) Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 13-23 oraz 70 -74.
J. Ruszkowski, Wstęp do studiów europejskich, Warszawa 2007, s. 56 – 70, 92-140
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 20-33
Literatura uzupełniająca
P. J. Borkowski, Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Warszawa 2007, s.49-69, s.104-114, s.131-144, s.145-160, s. 161-175
B.A. Balassa, The Theory of Economic Integration, London 1962
A.Moravcsik, The Choice for Europe. Social Purpose and State Power from Messina to Masstricht, London 1999
3. Myśl i praktyka jednoczenia i integrowania Europy w ujęciu historycznym. Historyczne koncepcje integracji europejskiej (geneza, główni przedstawiciele). Europa: specyficzny typ wspólnoty międzynarodowej.
Richard Nikolaus-Coudenhouve-Kalergi, Manifest Paneuropejski, Wiedeń 1924, za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, Warszawa 2008, s. 35-39
Memorandum francuskie w sprawie organizacji ustroju Europejskiej Unii Federalnej z 17 maja 1930 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, Warszawa 2008, s. 40-49
K. Popowicz, Dynamika integracji europejskiej, Warszawa 2004, s. 25-37
J. Ruszkowski, Wstęp do studiów europejskich, Warszawa 2007, s.28 – 56.
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 15-44
4.-5. Pierwsze instytucje integracji europejskiej po II wojnie światowej
Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali,
Powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
Powstanie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
Skutki wprowadzenia Traktatów Rzymskich
Przemówienie Winstona Churchila na uniwersytecie w Zurychu z 19 września 1946r. za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, Warszawa 2008, s. 55-59
Deklaracja Roberta Schumana, Paryż 9 maja 1950, Integracja europejska w dokumentach. Wybór .., op.cit, s. 101-103
Traktat ustanawiający EWiS, Paryż 18 kwietnia 1951, Integracja europejska w dokumentach. Wybór .., op.cit, s. 113-133
Traktat ustanawiający EWG, Rzym 25 marca 1957 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór…, op.cit, s. 185-195
Traktat w sprawie utworzenia Euratomu za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór…, op.cit,, s. 196-199
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 34-73
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 53-103
Literatura uzupełniająca
J. Miecznikowska Dialog partii chrześcijańskiej demokracji we wczesnych latach powojennych na rzecz zjednoczenia Europy, w: F. Gołembski (red.), Jedność europejska, Warszawa 2006, s. 91 - 108
Z. Janiec, Polityka Wielkiej Brytanii wobec pierwszych powojennych inicjatyw integracyjnych Europy Zachodniej i USA w: Myśl Ekonomiczna i polityczna 2(29) 2010 www.lazarski.pl/download/gfx/.../pl/.../mysl_ekonomiczna_2-10.pdf
J. Łukaszewski, Cel: Europa. Dziewięć esejów budowniczych jedności europejskiej, Warszawa 2002, s. 87-110, s. 111-142, s. 145-194, s. 195-228
6. Projekty integracji na płaszczyźnie militarnej i politycznej państw zachodnioeuropejskich
Plany utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej i Europejskiej Wspólnoty Politycznej.
Problem remilitaryzacji RFN a plany utworzenia armii europejskiej.
Deklaracja Plevena, Paryż 24 października 1950 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, s. 104-111
Traktat ustanawiający EWO, Paryż 27 maja 1952 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór…, op.cit., s. 134-157
Projekt statutu Europejskiej Wspólnoty Politycznej, Starsburg 10 marca 1953 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór.., op.cit., s. 158-169
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 104-112
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 74-93
Literatura uzupełniająca:
S. Sulowski, Polityka Europejska Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 2004, s. 18-28
7. Dyskurs w integracji europejskiej w latach 60-tych.
Interes narodowy w procesie integracji europejskiej – Francja gen. Ch. de Gaulle’a, Republika Federalna Niemiec K. Adenauera.
Nowe inicjatywy rozwoju politycznego – plan Foucheta, plan Erharda.
Tekst ostatniej propozycji francuskiej dotyczącej Projektu traktatu ustanawiającego Unię Państw (Plan Foucheta), Paryż 27 lutego 1962 za: Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, Warszawa 2008, s. 212-219
Konferencja prasowa Generala Ch. De Gaulle’a, Paryz 14 stycznia 1963, Integracja europejska w dokumentach. Wybór.., op.cit,. 220-227
Walter Hallstein, Organy Wspólnoty, Nowa Europa 1(6) 2008, s. 318-335
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 135-163
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 94-124
Literatura uzupełniająca:
W.J. Szczepański, Charles de Gaulle i Europa, Warszawa 2001
S. Sulowski, Polityka Europejska Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 2004, s.13-31
J.Miecznikowska, Niemieckie koncepcje jednoczenia Europy [w:] Polska i Republika Federalna Niemiec procesie integracji europejskiej pod red. S. Sulowskiego, Warszawa 2007
8. Horyzontalny wymiar procesu integracji.
Rozszerzenie Wspólnot Europejskich na północ w latach 70-tych
Rozszerzenie Wspólnot Europejskich na południe w latach 80-tych
Rozszerzenie UE o państwa EFTA w latach 90-tych
Rozszerzenie UE na wschód (dokończenie jednoczenia Europy)
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 195-200,267-275
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 126-145, 180-196, 257-277, 292-310
Pięć lat członkostwa Polski w UE. Zagadnienia polityczno-ustrojowe, pod red. J. Barcza, Instytut Wydawniczy Euro Prawo, Warszawa 2009, s. 1-25, 27-48, 49-69
Literatura uzupełniająca
A. Devies, British Politics and Europe, Coventry 1988
J. Miecznikowska, A. Szymański Rozszerzenie terytorialne Unii Europejskiej [w:] Dylematy modernizacji
Unii Europejskiej, pod red. K .A. Wojtaszczyk. Aspra-JR, Warszawa 2007, s. 120-137
9. Wertykalny wymiar procesu integracji
Kryzys lat 80-tych – „euroskleroza”. Jednolity Akt Europejski z 1986r. Integracja w kierunku utworzenia Unii Europejskiej – dyskusja wokół Traktatu z Maastricht
Projekt Aktu Europejskiego przedstawiony przez rządy Niemiec i Włoch 6 listopada 1981, Integracja europejska w dokumentach. Wybór i opracowanie dokumentów Stanisław Parzymies, Warszawa 2008, s. 304-313
Projekt Traktatu ustanawiającego Unię Europejską, Strasburg 14 lutego 1984, Integracja europejska w dokumentach. Wybór …, op.cit, s. 314-323
Jednolity Akt Europejski z 1 lipca 1987, Integracja europejska w dokumentach. Wybór …, op.cit, s. 332-339
Traktat o Unii Europejskiej z 1.11.1993, Integracja europejska w dokumentach. Wybór …., op.cit., s. 358-365
K. Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2006, s. 206-55
K. Popowicz, Rozwój podstaw prawnych Unii Europejskiej, Warszawa 2010, s. 147-179
10.-11 Dyskusja i prace nad Traktatem Lizbońskim
Prace nad Traktatem Reformującym
Kontrowersje wokół Traktatu Konstytucyjnego/ Traktatu Lizbońskiego.
Ratyfikacja Traktatu Lizbońskiego. Polska a Traktat Lizboński
J.Barcz, Polska wobec reformy ustrojowej UE w: Pięć lat członkostwa Polski w UE. Zagadnienia polityczno-ustrojowe, pod red. J.Barcza, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2009,
K.A.Wojtaszczyk (red.), Prawno-ustrojowy wymiar ratyfikacji traktatów wspólnotowych, ASPRA- JR, Warszawa 2007, s. 11-48
J.Barcz. Przewodnik po Traktacie Lizbońskim, Warszawa 2009 za: www.nipmie.pl/pliki/Traktat_z_Lizbony_Barcz.pdf
Literatura uzupełniająca
T.G.Grosse, Hybrydowy ustrój Unii Europejskiej. Dwie logiki zmian w projekcie traktatu konstytucyjnego. Analizy Natolińskie 3(26) 2008 za: www.natolin.org.pl
J.Barcz, Polska wobec reformy ustrojowej UE w: Pięć lat członkostwa Polski w UE. Zagadnienia polityczno-ustrojowe, pod red. J.Barcza, Warszawa 2009, s. 192 – 218
L.Brittan, Europe. The Europe We Need, London 1994
12-13. Modele i specyfika polityk europejskich.
Polityka europejska Francji.
Polityka europejska Wielkiej Brytanii.
Polityka europejska RFN.
Legitymizacja polityki europejskiej
L.Jesień (red.) Zmiana i kontynuacja. Polityka europejska wybranych państw Unii Europejskiej, PISM Warszawa 2008, s. 7-22, 113-138,
F.Gołembski, P. Biskup, M.Kaczorowska, Era Blaira i Browna. Wybrane problemy polityczne rządów Partii Pracy w Zjednoczonym Królestwie 1997 - 2010, ASPRA- JR, Warszawa 2010, s. 199-223
Literatura uzupełniająca:
S. Sulowski, Polityka Europejska Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 2004
14. -15. Europeizacja państwa narodowego
Pojęcie europeizacji. Europeizacja politycznej sfery publicznej w państwach UE. Europeizacja administracji narodowych
S.Sulowski, Państwo narodowe w procesie integracji europejskiej /w:/ K.A.Wojtaszczyk (red.) Integracja europejska. Wstęp, Warszawa 2006, s. 66-83
E.Nowak, Europeizacja politycznej sfery publicznej w państwach Unii Europejskiej w: A.Pacześniak, R.Riedel (red.), Europeizacja- mechanizmy, wymiary, efekty, Oslo-Toruń-Wrocław 2010,s. 179-194
J.Miecznikowska, Unia Europejska a problem koordynacji polityk unijnych – europeizacja administracji publicznej państw członkowskich [w:] R.Mieńkowska-Norkiene (red.), Koordynacja polityk unijnych w Polsce, Seria Wizje Europy 7, Warszawa 2009, s. 29-44
S. J. Bulmer, C. M. Radaelli, The Europeanization of National Policy, w: The Member States of the European Union, red. S. Bulmer, Ch. Lequesne, Oxford University Press, New York 2005, s. 339−340.
P. Tosiek, Europeizacja administracji narodowych państw członkowskich Unii Europejskiej na przykładzie komitologii w: A.Pacześniak, R.Riedel (red.), Europeizacja- mechanizmy, wymiary, efekty, Oslo-Toruń-Wrocław 2010,, s. 215-234,
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: