- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Historia niemieckiej polityki zagranicznej 1914-1945 2104-MON-HNPZ-OG
Wstęp : Niemiecka polityka zagraniczna od wojny francusko-pruskiej do wybuchu pierwszej wojny światowej (era Bismarcka i era Wilhelma II).
Niemcy a wybuch pierwszej wojny światowej. Niemieckie cele wojenne w obliczu spodziewanego zwycięstwa nad Francją : program wrześniowy kanclerza Bethmanna-Hollwega (1914). Koncepcja Mitteleuropy jako kluczowy niemiecki cel wojenny : wizja integracji środkowoeuropejskiej pod dominacją niemiecką. Dążenia do zawarcia separatystycznego pokoju po niepowodzeniu nad Marną i fiasku planu Schlieffena. Posługiwanie się przez Niemcy rewolucją jako instrumentem prowadzenia wojny. Sojusz niemiecko-turecki; wilhelmińskie Niemcy a zagłada Ormian w Imperium Ottomańskim. Przerzucenie Lenina do Rosji w kwietniu 1917 r. i niemiecka pomoc udzielona rewolucji bolszewickiej. Traktaty w Brześciu Litewskim i w Bukareszcie (1918).
Paryska konferencja pokojowa i traktat wersalski ; konsekwencje polityczne i ekonomiczne traktatu. Keynes i Bainville jako wyraziciele sprzecznych ocen traktatu. Dążenie Niemiec do rewizji traktatu, zwłaszcza jego postanowień dotyczących reparacji, granic i rozbrojenia. Strukturalne i personalne zmiany w ministerstwie spraw zagranicznych (reforma Schülera). Niemiecka polityka zagraniczna w okresie zaburzeń wewnętrznych (pucz Kappa; niemiecki „czerwony październik”) 1919-1923. Polityka zagraniczna Stresemanna prowadzona w warunkach względnej stabilności 1923-1929. Stosunki niemiecko-radzieckie w okresie Republiki Weimarskiej. Niemcy, Międzynarodówka Komunistyczna i plany rewolucji światowej.
Niemiecka polityka zagraniczna pod rządami kanclerzy Brüninga, Papena i Schleichera 1929-1933; art. 48 konstytucji weimarskiej jako podstawa rządów opartych o prezydenckie dekrety nadzwyczajne. Niemiecka odpowiedź na projekt Brianda zakładający utworzenie Unii Europejskiej. Plany i działania podejmowane w celu zintegrowania z Niemcami Austrii : nieudana unia celna z 1931 r.
Program NSDAP z 1920 r. Poglądy Hitlera na politykę zagraniczną na tle poglądów innych przywódców partii narodowosocjalistycznej w latach 20-tych. Kluczowa pozycja Wielkiej Brytanii w hitlerowskiej koncepcji polityki zagranicznej. Polityka zagraniczna Trzeciej Rzeszy 1933-1939. Pakt Antykominternowski. Pakt Stalowy. Miejsce Polski w hitlerowskiej koncepcji polityki zagranicznej. Niemieckie propozycje ściślejszej współpracy z Polską i sojuszu antyradzieckiego, odmowa Polski. Pakt Hitler-Stalin i wybuch drugiej wojny światowej. Cele wojenne Hitlera. Pakt Trzech. Koncepcja Ribbentropa „bloku kontynentalnego” i rozmowy z Mołotowem w Berlinie (1940). Decyzja Hitlera o zaatakowaniu Związku Radzieckiego. Dyplomacja niemiecka w czasie wojny : stosunki z sojusznikami, państwami satelickimi i neutralnymi. Koncepcje prawnomiędzynarodowe w Trzeciej Rzeszy. Tajne plany narodowych socjalistów dotyczące Europy Wschodniej : Generalny Plan Wschodni. Narodowosocjalistyczny „Nowy Porządek” Europy, doktryna „gospodarki wielkiego obszaru” (Grossraumwirtschaft) z Niemcami jako jego wielkoprzemysłowym centrum i próby tworzenia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Przyszły ład europejski w koncepcjach opozycji antyhitlerowskiej. Sondaże pokojowe w czasie wojny (misja Kleista w 1943 r.). Niemcy w planach aliantów 1939-1945; plan Morgenthaua.
Szczegółowy program :
http://www.pl.ism.uw.edu.pl/jacek-kosiarski-ma/
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student powinien uzyskać podstawową wiedzę na temat niemieckiej polityki zagranicznej od wybuchu pierwszej wojny światowej do zakończenia drugiej wojny światowej
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Jej podstawą jest uczestnictwo w zajęciach, aktywność na nich, przygotowanie prezentacji lub przygotowanie przez studenta krótkiego eseju pisemnego na wybrany przez niego, jeden z podanych wcześniej tematów. Od studentów nie jest wymagana znajomość języka niemieckiego.
Literatura
Andrzejewski M., Od Bismarcka do Schrödera. Portrety niemieckich kanclerzy, Gdańsk 2003
Batowski H., Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001
Baumgart W., Deutsche Ostpolitik 1918. Von Brest-Litowsk bis zum Ende des Ersten Weltkrieges, Wien –München 1966
Bloch Ch., Das Dritte Reich und die Welt. Die deutsche Aussenpolitik 1933-1945, Paderborn 1993
Broszat M., 200 lat niemieckiej polityki wobec Polski, Warszawa 1999
Craig G. A., Deutsche Geschichte 1866-1945. Vom Norddeutschen Bund bis zum Ende des Dritten Reiches, München 1999
Czapliński W., Galos A., Korta W., Historia Niemiec, Wrocław 2010
Deschner G., Reinhard Heydrich. Namiestnik władzy totalitarnej, Warszawa 2000
Dębski S., Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939-1941, Warszawa 2003
Dmitrów E., Niemieckie plany integracyjne w Europie w pierwszej połowie XX wieku, (w :) J. Holzer, J. Fiszer (red.), Rola Niemiec w procesie integracji Polski z Europą, Warszawa 2001
Eberhardt P., Geneza i rozwój niemieckiej doktryny Lebensraumu, „Przegląd Geograficzny”, nr 2/2008
Eberhardt P., Geneza niemieckiej koncepcji „Mitteleuropy”, „Przegląd Geograficzny”, nr 4/2005
Eberhardt P., Koncepcje geopolityczne Karla Haushofera, „Przegląd Geograficzny”, nr 4/2009
Fischer F., Polityka zagraniczna cesarskich Niemiec i wybuch I wojny światowej, (w :) A. Czubiński (red.), Rola Niemiec w procesach rozwojowych Europy XIX i XX wieku, Poznań 1995
Fischer F., Griff nach der Weltmacht. Die Kriegszielpolitik des kaiserlichen Deutschland 1914/18, Düsseldorf 2000
Gabiś T., Historycy niemieccy (i anglosascy) o I wojnie światowej. Rewizje, kontrowersje, nowe interpretacje, „Opcja Na Prawo” 2014, nr 3/136
Geiss I., German Foreign Policy 1871-1914, London-New York 1976
Geiss I., Tzw. polski pas graniczny 1914-1918. Przyczynek do niemieckiej polityki wojennej w czasie I wojny światowej, Warszawa 1964
Gigilewicz E., Lublinland. Państwo żydowskie w planach III Rzeszy, Radom 2004
Graml H., Zwischen Stresemann und Hitler. Die Außenpolitik der Präsidialkabinette Brüning, Papen und Schleicher, München 2001
Grünberg K., Otręba B., Joachim von Ribbentrop. Szef hitlerowskiej dyplomacji, Warszawa 1995
Grünberg K., Serczyk J., Droga do rozbioru Polski 1918-1939. Nowe ustalenia, Warszawa 2005
Haffner S., Diabelski pakt. Z dziejów stosunków niemiecko-rosyjskich 1917-1941, Lublin 1994
Hahlweg W. (red. i wprowadz.), Lenins Rückkehr nach Russland 1917. Die deutschen Akten, Leiden 1957
Heresch E., Sprzedana rewolucja. Jak Niemcy finansowały Lenina, Warszawa 2010
Hildebrand K., Das vergangene Reich. Deutsche Außenpolitik von Bismarck bis Hitler 1871-1945, Stuttgart 1996
Hillgruber A., Die gescheiterte Großmacht. Eine Skizze des Deutschen Reiches 1871-1945, Düsseldorf 1980
Huber E. R., Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Band V : Weltkrieg, Revolution und Reichserneuerung 1914-1919, Stuttgart-Berlin-Köln 1992
Janecki A., Miejsce Niemców pod słońcem, „Nowe Państwo“, nr 1/2002
Jonca K., Wojna polsko-sowiecka 1920 roku w dokumentach niemieckiej dyplomacji, Wrocław 2002
Kahrs H., Od „gospodarki wielkoprzestrzennej“ do „nowego porządku“. O strategicznej orientacji elit niemieckich w latach 1932-1943, (w :) H. Orłowski (wybór i opracow.), Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modernizacji, Poznań 2000
Kamiński M. K., Wojenne plany Hitlera w 1937 roku. Memorandum Hossbacha, (w :) M. K. Kamiński, Szkice z dziejów Polski i Czechosłowacji w latach trzydziestych XX wieku, Warszawa 2014
Kimmich Ch. M., German Foreign Policy 1918-1945. Guide to Research and Research Materials, Wilmington 1991
Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 1996
Koenen G., Der Russland-Komplex. Die Deutschen und der Osten 1900-1945, München 2005
Kosiarski J., Deutschland, Mitteleuropa und die Revolutionierung Russlands, „Stosunki Międzynarodowe-International Relations“ 2015, nr 2 (tom 51)
Kosiarski J., „Nowy porządek” europejski w planach narodowego socjalizmu, „Stosunki Międzynarodowe-International Relations” 2000, nr 1-2 (tom 21)
Kosiarski J., Niemcy a kwestia integracji Europy w dobie I wojny światowej (wybrane wątki), [w :] E. Haliżak, R. Kuźniar, G. Michałowska, S. Parzymies, J. Symonides, R. Zięba (red.), Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006
Kosiarski J., Niemcy, Austria i Mitteleuropa, „Studia Politica Germanica” 2012, nr 1(1)
Kotłowski T., Historia Republiki Weimarskiej 1919-1933, Poznań 2004
Kotłowski T., Niemcy 1890-1945. Dzieje państwa i społeczeństwa, Kraków 2008
Kowalski M. T., Antropolodzy na wojnie. O „brudnej” użyteczności nauk społecznych, Warszawa 2015
Krasuski J., Historia Niemiec, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998
Krasuski J., Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Wrocław 2009
Krasuski J., Labuda G., Walczak A. W. (red.), Stosunki polsko-niemieckie w historiografii, cz. II : Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, Poznań 1984
Kraus H.-Ch., Versailles und die Folgen. Außenpolitik zwischen Revisionismus und Verständigung 1919-1933, Berlin-Brandenburg 2013
Krüger P., Hahn E.J.C., Der Loyalitätskonflikt des Staatssekretärs Bernhard von Bülow im Frühjahr 1933, „Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte”, nr 4/1972
Kruszewski K., Starania Niemiec o pokój odrębny z Rosją carską 1914-1917, „Dzieje Najnowsze“, nr 2/2001
Kuhlmann J., Subhas Chandra Bose und die Indienpolitik der Achsenmächte, Berlin 2003
Lebioda T., II Rzesza a polityka międzynarodowa 1871-1914, Katowice 2010
Lüdicke L., Griff nach der Weltherrschaft. Die Außenpolitik des Dritten Reiches 1933-1945, Berlin-Brandenburg 2009
Maciejewski M., Od piwiarnianego klubu do organizacji wywrotowej. Nazizm w latach 1919-1924, Toruń 2005
Madajczyk Cz., Faszyzm i okupacje 1938-1945. Wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie, tom I : Ukształtowanie się zarządów okupacyjnych, tom II : Mechanizmy realizowania okupacji, Poznań 1983-1984
Madajczyk Cz., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, tom I, Warszawa 1970
Mazower M., Imperium Hitlera, Warszawa 2011
Mącior-Majka B., Generalny Plan Wschodni. Aspekty ideologiczny, polityczny i ekonomiczny, Kraków 2007
McMeekin S., Ekspres Berlin-Bagdad. Kajzer, islam i imperium osmańskie 1898-1918, Kraków 2012
Michalka W. (red.), Der Erste Weltkrieg. Wirkung, Wahrnehmung, Analyse, München -Zürich 1994
Michalka W., Deutsche Außenpolitik 1920-1933, (w :) K. D. Bracher, M. Funke, H.-A. Jacobsen (red.), Die Weimarer Republik 1918-1933. Politik, Wirtschaft, Gesellschaft, Düsseldorf 1987
Michalka W. (red.), Deutsche Geschichte 1933-1945. Dokumente zur Innen- und Außenpolitik, Frankfurt am Main 1993
Michalka W., Niedhart G., (red.), Deutsche Geschichte 1918-1933. Dokumente zur Innen- und Außenpolitik, Frankfurt am Main 1992
Mommsen W. J., Grossmachtstellung und Weltpolitik. Die Außenpolitik des Deutschen Reiches 1870 bis 1914, Frankfurt am Main-Berlin 1993
Münkler H., Der Große Krieg. Die Welt 1914 bis 1918, Berlin 2014
Musiał B., Na Zachód po trupie Polski, Warszawa 2009
Musiał B., „Niechaj Niemcy się przesuną”. Stalin, Niemcy i przesunięcie granic Polski na zachód, „Arcana” (Kraków), nr 79 (1/2008)
Musiał B., Szumski J. (red.), Geneza paktu Hitler-Stalin. Fakty i propaganda, Warszawa 2012
Niedhart G., Die Aussenpolitik der Weimarer Republik, München 1999
Pajewski J., „Mitteleuropa“. Studia z dziejów imperializmu niemieckiego w dobie pierwszej wojny światowej, Poznań 1959
Pajewski J., Pierwsza wojna światowa 1914-1918, Warszawa 1998
Post W., Hitlers Europa. Die Europäische Wirtschaftsgemeinschaft 1940-1945, Stegen am Ammersee 2010
Przybylski J., Scheffler T., Z badań nad politycznymi relacjami niemiecko-arabskimi w okresie Trzeciej Rzeszy, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, tom XXX, Wrocław 2008
Roewer H., Kill the huns – Tötet die Hunnen ! Geheimdienste, Propaganda und Subversion hinter den Kulissen des Ersten Weltkrieges, Graz 2014
Rubin B., Schwanitz W. G., Hitlerowcy, islamiści i narodziny nowożytnego Bliskiego Wschodu, Kraków 2014
Ruge W., Schumann W., Die Reaktion des deutschen Imperialismus auf Briands Paneuropaplan 1930, „Zeitschrift für Geschichtswissenschaft“, nr 5/1972
Scheffler T., Europa po Hitlerze. Ład międzynarodowy w koncepcjach konserwatywnej opozycji w Trzeciej Rzeszy, Wrocław 2006
Schmidt R. F., Die Aussenpolitik des Dritten Reiches 1933-1939, Stuttgart 2002
Schmitt C., Staat, Großraum, Nomos. Arbeiten aus den Jahren 1916-1969, Berlin 1995
Schöllgen G., Deutsche Außenpolitik. Von 1815 bis 1945, München 2013
Schwanitz W. G., Djihad „Made in Germany“ : Der Streit um den Heiligen Krieg 1914-1915, „Sozial. Geschichte“ 2003, nr 2(18)
Sierpowski S. (red.), Niemcy w polityce międzynarodowej 1919-1939, tom II : Lata wielkiego kryzysu gospodarczego, Poznań 1992
Sommer T., 1945 : die Biographie eines Jahres, Reinbeck bei Hamburg 2005
Stevenson D., War Aims and Peace Negotiations, (w :) H. Strachan (red.), The Oxford Illustrated History of the First World War, Oxford 2014
Szcześniak A. L., Generalny Plan Wschód, (w :) Encyklopedia „białych plam”, tom VI, Radom 2001
Szlanta P., Nieżyczliwy sąsiad. Niemcy wobec wojny polsko-radzieckiej 1920 roku, „Mówią Wieki”, nr 3/2010 (wydanie specjalne)
Szlanta P., Wilhelm II. Ostatni z Hohenzollernów, Warszawa 2015
Tomasiewicz J., Brunatna Europa, „Fronda”, nr 25/26/2001
Ullrich V., Die nervöse Großmacht 1871-1918. Aufstieg und Untergang des deutschen Kaiserreichs, Frankfurt am Main 1999
Wiegrefe K., Altenhöner F., Bönisch G., Buschke H., Pyljow W., Zeller A., Revolutionär Seiner Majestät, „Der Spiegel“ z 10 XII 2007 r. (nr 50/2007); Wiegrefe K., Altenhöner F., Buschke H., Zeller A., „Nie war Russland käuflicher“, „Der Spiegel“ z 17 XII 2007 r. (nr 51/2007)
Winkler H. A., Długa droga na Zachód. Dzieje Niemiec, tom 1 : 1806-1933, tom 2 : 1933-1990, Wrocław 2007
Żerko S., Geneza hitlerowskiej koalicji. Z dziejów niemieckiej polityki sojuszy, „Przegląd Zachodni”, nr 2/2005
Żerko S., Konserwatywna alternatywa ? Z badań nad koncepcjami niemieckiej polityki zagranicznej w latach 1933-1939, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, tom XXIV, Wrocław 2004
Żerko S., Narodowosocjalistyczne koncepcje polityki zagranicznej przed 1933 r., „Przegląd Zachodni”, nr 4/1992
Żerko S., Niemiecka polityka zagraniczna 1933-1939, Poznań 2005
Żerko S., Niemiecka polityka zagraniczna w okresie II wojny światowej, (w :) S. Sierpowski (red.), Niemcy w polityce międzynarodowej podczas II wojny światowej, Poznań 2007
Żerko S., Polska, Niemcy i geneza II wojny światowej, „Przegląd Zachodni”, nr 2/2009
Żerko S., Polska w hitlerowskiej koncepcji polityki zagranicznej 1933-1939, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, tom XXIV, Wrocław 2001
Żerko S., Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939, Poznań 1998
Żerko S., Wymarzone przymierze Hitlera. Wielka Brytania w narodowosocjalistycznych koncepcjach i w polityce III Rzeszy do 1939 r., Poznań 1995
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: