Prognozowanie i symulacje międzynarodowe 2104-M-Z1SIPM
Prognozowanie w naukach społecznych. Prognozowanie stosunków międzynarodowych. Narodziny prognostyki międzynarodowej. Baza informacyjna (statystyka międzynarodowa). Metodologiczne zagadnienia prognostyki międzynarodowej. Znaczenie analizy prognostycznej w nauce o stosunkach międzynarodowych. Wykorzystanie analiz prognostycznych w podejmowaniu decyzji. Prognozowanie a natura stosunków międzynarodowych. Prognozowanie a planowanie polityki zagranicznej państwa. Prognozowanie zagrożeń. Prognozowanie a międzynarodowe stosunki polityczne. Prognozowanie a międzynarodowe stosunki gospodarcze.
Podejścia prognostyczne. Rodzaje prognoz (długoterminowe, średnioterminowe, krótkoterminowe; badawcze, ostrzegawcze, normatywne; taktyczne, operacyjne, strategiczne). Metody intuicyjne i eksperckie. Metody ekstrapolacyjne. Metody symulacyjne. Metody oparte na analogii.
Metody ilościowe w naukach społecznych. Pomiar w badaniu stosunków międzynarodowych. Pojęcie modelu. Rodzaje modeli. Modele ideowe i operacyjne. Modele heurystyczne. Zastosowanie modeli w planowaniu i prognozowaniu międzynarodowym.
Modele układu sił. Modele równowagi. Modele polaryzacji. Modele eskalacji. Modele typów stosunków międzynarodowych. Logika i dynamika poszczególnych modeli. Pojęcie scenariusza. Pojęcie symulacji. Symulacyjne zastosowanie modelowania heurystycznego. Pojęcie gry decyzyjnej. Prognozy i scenariusze. Prognozy i symulacje. Wykorzystanie prognoz w grach decyzyjnych. Przykłady prognoz, symulacji i scenariuszy. Prognozy „Klubu Rzymskiego”. Prognozy potęgi oparte na modelach ideowych i operacyjnych. Prognozy bezpieczeństwa międzynarodowego. Prognozy demograficzne, gospodarcze, społeczne i polityczne. Prognozy przyszłości Polski. Związki pomiędzy prognozami a decyzjami. Niepewność w procesie podejmowania decyzji. Racja stanu oraz interesy indywidualne i grupowe decydentów i ekspertów w procesie podejmowania decyzji. Odpowiedzialność merytoryczna i moralna decydentów i ekspertów
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu
Zrozumienie wagi prognozowania i planowania w dziedzinie stosunków międzynarodowych (gospodarczych i politycznych). Umiejętność samodzielnej analizy, interpretacji i oceny planów, strategii i prognoz międzynarodowych z punktu widzenia potrzeb decyzyjnych. Postawa badawcze oparta na rzetelności, dokładności i obiektywizmie. Potrzeba samodzielnego rozwijania umiejętności myślenia i działania w kategoriach prognostycznych i planistycznych.
Kryteria oceniania
Egzamin
50% praca na zajęciach, zastosowanie systematycznie przedstawianych i rozwijanych metody analityczne i prognostyczne, a także aktywność w dyskusji teoretycznej w oparciu o znajomość lektur
50% kolokwium zaliczeniowe
Literatura
1) J. Antoszkiewicz, Metody heurystyczne. Twórcze rozwiązywanie problemów, PWE, Warszawa 1990.
2) M. Cieślak (red.), Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2002.
3) Correlates of War Project (www.coralatesofwar.org).
4) The Database of International Futures (Ifs). Prepared for the National Intelligence Council. Project 2020 (www.du.edu/~bhughes/reports).
5) J. B. Gajda, Prognozowanie i symulacja a decyzje gospodarcze, C.H. Beck, Warszawa 2001.
6) B. Guzik, D. Appenzeller, W. Jurek, Prognozowanie i symulacje. Wybrane zagadnienia, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 2007.
7) A. Kukliński, K. Pawłowski (red.), Przyszłość Europy. Wyzwania globalne. Wybory strategiczne, Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University, Nowy Sącz 2006.
8) J. Kukułka, Problemy teorii stosunków międzynarodowych, PWN, Warszawa 1978.
9) J. Kukułka, Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000.
10) R. J. Lempert, S. Popper, S. C. Bankes, Shaping the Next One Hundred Years: New Methods for Quantitative, Long-Term Policy Analysis, RAND 2003.
11) D. H. Meadows, D. L. Meadows, W. W. Behrens III, Granice wzrostu (Raport dla Klubu Rzymskiego), PWE, Warszawa 1973.
12) O. Morgenstern, K. Knorr, K. P. Heiss, Long Term Projections of Power: Political, Economic, and Military Forecasting, Cambridge, Mass. 1973.
14) M. Sułek, Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, ASPRA-JR, Warszawa 2004.
15) M. Sułek, Potęga państw - modele i zastosowania, Wydawnictwo Rambler,Warszawa 2013.
16) M.Sułek, Pognozowanie i symulacje międzynarodowe, Scholar, Warszawa 2010.
17) A. Zeliaś (red.), Metody statystyki międzynarodowej, PWE, Warszawa 1988.
18) Polityka energetyczna Polski do 2025 roku, MGiP (dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 roku), załącznik 2 (Wnioski z prac prognostyczno-analitycznych).
19) Polska 2025. Długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju, Rada Ministrów, Warszawa, czerwiec 2000.
120) Strategia rozwoju Polski do roku 2020, t. II. Studia eksperckie na temat 20-lecia 2001-2020, Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, Warszawa 2000.
21) Scenarios Europe 2010 - FIVE Possible Futures for Europe, Forward Studies Unit, Brussels 1999.
22) Strategia rozwoju Polski do roku 2020 - Synteza, Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, Warszawa 2001.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: