Międzynarodowe prawo inwestycyjne 2104-M-D4MPIN-MPH
1. Międzynarodowe prawo inwestycyjne - pojęcie i rozwój historyczny
(ochrona dyplomatyczna; rozstrzyganie sporów przez komisje rozjemcze oraz w drodze arbitrażu; nadużycie ochrony dyplomatycznej; doktryna Drago; minimalne standardy traktowania; doktryna Calvo; pierwsze rozważania doktryny dotyczące minimalnych standardów traktowania; próby kodyfikacji minimalnych standardów traktowania w latach 20. i 30. XX w.; zasada Hull’a);
2. Źródła współczesnego międzynarodowego prawa inwestycyjnego oraz relacja pomiędzy normami międzynarodowego prawa inwestycyjnego, prawa międzynarodowego publicznego i prawa krajowego
(traktaty; zwyczaj międzynarodowy; ogólne zasady prawa; orzecznictwo; międzynarodowe kontrakty państwowe; międzynarodowe prawo inwestycyjne a prawo międzynarodowe publiczne; międzynarodowe prawo inwestycyjne a prawo krajowe; zasady wykładni międzynarodowego prawa inwestycyjnego);
3. Pojęcie inwestycji zagranicznych - przedmiotowy aspekt międzynarodowego prawa inwestycyjnego
(pojęcie „inwestycji” w traktatach inwestycyjnych; definicje „inwestycji” w traktach inwestycyjnych powszechnych, regionalnych i dwustronnych; pojęcie „inwestycji” w praktyce Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych; elementy definicji „inwestycji”; znaczenie uprawnień in rem oraz uprawnień in personam w międzynarodowym prawie inwestycyjnym);
4. Podmiotowy aspekt międzynarodowego prawa inwestycyjnego
(państwa, organizacje międzynarodowe, podmioty prywatne i ich typowe role w międzynarodowym prawie inwestycyjnym; przynależność państwowa podmiotów prywatnych; zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych podmiotów prywatnych);
5. Standardy traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych - ogólna charakterystyka
(pojęcie standardów traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych; klasyfikacja standardów traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych; standardy podstawowe i ich znaczenie; standardy obiektywne i ich znaczenie; standardy względne i ich znaczenie);
6. Podstawowe standardy traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych
(pośredni charakter zasada pacta sunt servanda w międzynarodowym prawie inwestycyjnym jako standardu traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych, znaczenie klauzul ramowych);
7. Podstawowe standardy traktowania i ochrony inwestycji zagranicznych
(zakaz wywłaszczania i stosowania środków o skutku równoważnym i jego aktualne znaczenie we współczesnym międzynarodowym prawie inwestycyjnym);
8. Standardy bezwzględne (obiektywne)
(zakaz traktowania dyskryminacyjnego i obowiązek traktowania bezstronnego (FET);
9. Standardy bezwzględne (obiektywne)
(pełna ochrona i bezpieczeństwo inwestycji; wolność transferów kapitałowych);
10. Standardy względne
(klauzula najwyższego uprzywilejowania, jej historia i znaczenie w międzynarodowym prawie inwestycyjnym; klauzula traktowania narodowego, jej historia i znaczenie w międzynarodowym prawie inwestycyjnym);
11. Interpretacja dwustronnych traktatów o popieraniu i ochronie inwestycji na przykładzie traktatu o popieraniu inwestycji polsko-indyjskiego
(najistotniejsze postanowienia BIT z punktu widzenia zagranicznych inwestorów; szczególne znaczenie postanowień proceduralnych w BIT; prawne środki ochrony inwestorów dostępne w świetle postanowień BIT zawartego między Polską i Indiami);
12. Skutki naruszenia standardów traktowania inwestycji zagranicznych
(odpowiedzialność państwa za naruszenie zobowiązań względem inwestora; rozwiązywanie sporów z tytułu naruszenia zobowiązań względem inwestora; rozwiązywanie sporów z tytułu naruszenia zobowiązań względem inwestora w stosunkach międzypaństwowych; rozwiązywanie sporów z tytułu naruszenia zobowiązań względem inwestora w stosunkach między państwem i inwestorem zagranicznym; wykonalność orzeczeń wydanych przeciwko państwu);
13. Analiza wybranych spraw rozstrzygniętych prze trybunały arbitrażowe na podstawie międzynarodowego prawa inwestycyjnego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student ma wiedzę na temat specyfiki oraz podstaw prawnych stosunków łączących państwa i inwestorów zagranicznych.
Student ma wiedzę o relacji pomiędzy normami należącymi do tej dziedziny prawa a normami prawa międzynarodowego publicznego oraz normami prawa prywatnego.
Student ma wiedzę na temat standardów traktowania inwestycji zagranicznych przez państwa oraz możliwych skutków naruszenia tych standardów oraz środków ochrony prawnej przysługujących inwestorowi zagranicznemu.
Student ma umiejętność prawidłowego interpretowania zjawisk prawnych z zakresu międzynarodowego prawa inwestycyjnego w skali globalnej, regionalnej i krajowej.
Student ma umiejętność zdobywania informacji na temat publicznie dostępnych rozstrzygnięć sporów pomiędzy państwami i inwestorami zagranicznymi.
Student może rozpoczynać pracę na stanowisku wymagającym podstawowej kompetencji i wiedzy w zakresie międzynarodowego prawa inwestycyjnego zarówno w instytucjach publicznych i podmiotach prywatnych.
Kryteria oceniania
Umiejętność odpowiedzi na pytania zadawane w czasie ustnych kolokwiów (20% oceny) oraz wynik końcowego egzaminu pisemnego (80% oceny).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
1. K. Akinci, Why is Investor-State Aribitration Set Apart from All Other Types of Arbitration? [w:] The Challenges and The Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015
2. V. Bernatonis, Eastern Baltic States: Small Countries at the Cutting Edge of Gas Market Liberalisation in Europe. International Investment Arbitration Perspective [w:] The Challenges and The Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015
3. J. Bischoff, Just a little bit of “mixty”? The EU’s role in the field of international investment protection law, Common Market Law Review 2011, vol. 48
4. M. Bors, Pojęcie i status inwestora w międzynarodowym prawie inwestycyjnym. Część pierwsza, Studenckie Zeszyty Naukowe 2014, Zeszyt 24 http://sknp.umcs.pl/wp-content/24/Pojecie%20i%20status%20inwestora.pdf
5. L. Burger, A Plea in Favour of Investment Arbitration [w:] The Challenges and The Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015
6. K. Czech, Dowody i postępowanie dowodowe w międzynarodowym aribitrażu handlowym oraz inwestycyjnym. Zagadnienia wybrane, Warszawa 2017
7. K. Czech, O przystąpieniu Polski do konwencji waszyngtońskiej: debata na argumenty prawne, ekonomiczne czy reputacyjne? [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. M. Tomalak, Warszawa 2017
8. K. Czech, The Distinctive Characteristics of Commercial and Investment Arbitration Proceedings: Lex multiplex, universa curiositas, ius unum?, XXXV Polish Yearbook of International Law 2015
9. G. Domański, J. Zimoch-Tuchołka, Atrybucja w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym [w:] Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, red.: M. Łaszczuk et al., Warszawa 2012
10. Z. Douglas, The International Law of Investments Claims, (pierwsze wydanie) Cambridge 2009
11. A. Gubrynowicz, Problematyka umów BIT obowiązujących w granicach UE, w świetle orzecznictwa ETS i arbitrażowych trybunałów inwestycyjnych [w:] Prawo międzynarodowe - teraźniejszość, perspektywy, dylematy. Księga Jubileuszowa Profesora Zdzisława Galickiego, red. E. Mikos-Skuza, K. Myszona-Kostrzewa, J. Poczobut, Warszawa 2013
12. M. Jeżewski, Międzynarodowe prawo inwestycyjne, Warszawa 2019
13. M. Jeżewski, How Wide is the Door to Turn Contracts into Treaty Obligations? Reflections on Prof. Rajski's Dissenting Opinion in Eureko [w:] The Challenges and The Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015
14. P. Kosiński, Rola prawa krajowego w międzynarodowych sporach inwestycyjnych, Studia Iuridica Toruniensia 2011, Tom VIII http://wydawnictwoumk.pl/prod_74294_Studia_Iuridica_Toruniensia_t._82011.html
15. J. Kozikowski, Nowe reguły jawności UNCITRAL w kontekście Polski i dalszego rozwoju standardów jawności w arbitrażu międzynarodowym, Kwartalnik ADR 2014, nr 4 (24)
16. Ł. Kułaga, Międzynarodowy arbitraż inwestycyjny z perspektywy zasady rządów prawa [w:] Arbitraż w prawie międzynarodowym, red. C. Mik, Warszawa 2014
17. Ł. Kułaga, Ochrona praw człowieka w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym, Forum Prawnicze 2014, nr 1 (21)
18. B. Lackoroński, Opinia prawna w sprawie wezwania z 3 czerwca 2016 r. skierowanego przez Inwestora w ramach procedury pojednawczej dotyczącego sporu na podstawie umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Danii w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Kopenhadze 1 maja 1990 r., Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2016, Nr 3 (51)
19. B. Lackoroński, B. Pawłowski, Opinia na temat wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Konwencji Narodów Zjednoczonych dotyczącej przejrzystości w umownych postępowaniach arbitrażowych między inwestorem a państwem [COM(2015) 20 final], Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2015, Nr 4 (48)
20. K. Michałowska, Some Manifestations of Public Interest in Investment Arbitration [w:] The Challenges and The Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, red. B. Gessel Kalinowska vel Kalisz, Warszawa 2015
21. C. Mik, Unia Europejska wobec Międzynarodowego Prawa Inwestycyjnego [w:] Iura et Negotia. Księga Jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, red. A. Tarwacka, Warszawa 2015
22. E. H. Morawska, Zagadnienia praw człowieka w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym [w:] Arbitraż w prawie międzynarodowym, red. C. Mik, Warszawa 2014
23. M. Muszyński, Inwestycje zagraniczne w prawie międzynarodowym [w:] Iura et Negotia. Księga Jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, red. A. Tarwacka, Warszawa 2015
24. A. Newcombe, L. Paradell, Law and Practice of Investment Treaties. Standards of treatment, Wolter Kluwer International 2009
25. P. Ochmann, Arbitraż inwestycyjny jako gwarancja bezpieczeństwa inwestycji, http://owe.pte.pl/upload/files/ksiazki/11_Ochmann.pdf
26. L. Pantaleo, Member States Prior Agreements and Newly EU Attributed Competence: What Lesson from Foreign Investment, European Foreign Affairs Review 2014, vol. 19, nr 2
27. M. Pyka, Pojęcie inwestycji w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym, Warszawa 2018
28. J. Rajski, Zagadnienia poufności i transparentności w międzynarodowym arbitrażu kontraktowym (handlowym) i traktatowym (inwestycyjnym) [w:] "Aurea praxis, aurea theoria" Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego TOM 2, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011
29. A. Reinisch, Standards of Investments Protection, Oxford 2008
30. S. Sołtysiński, Arbitraż inwestycyjny, kohabitacja z wymiarem sprawiedliwości, rosnące koszty i inne problemy sądownictwa polubownego [w:] "Aurea praxis, aurea theoria" Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego TOM 2, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011
31. A. Szumański, Poufność czy jawność arbitrażu handlowego oraz inwestycyjnego [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla. Tom I, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012
32. M. Świątkowski, Czy wyrok sądu stanowi "inwestycję" w rozumieniu traktatów o ochronie inwestycji? [w:] Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, red.: M. Łaszczuk et al., Warszawa 2012
33. M. Świątkowski, Naruszenie przez państwo umowy z inwestorem zagranicznym w świetle traktatów inwestycyjnych, Warszawa 2009
34. K. Wierzbowski, Konflikt pomiędzy rozstrzygnięciami sądów arbitrażowych w sprawach z umów BIT a prawem wspólnotowym w świetle wybranego orzecznictwa trybunałów arbitrażowych i Komisji Europejskiej [w:] Usus magister est Optimus. Rozprawy prawnicze ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Kubasowi, red.: B. Jelonek-Jarco, R. Kos, J. Zawadzka, Warszawa 2016
35. A. W. Wiśniewski, Międzynarodowy arbitraż handlowy w Polsce. Status prawny arbitrażu i arbitrów, Warszawa 2011
Akty Prawne:
1. BIT wskazane w czasie zajęć
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 roku ustanawiające przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi Dz. Urz. UE L 351 z 20 grudnia 2012 roku
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 912/2014 z dnia 23 lipca 2014 roku ustanawiające ramy zarządzania odpowiedzialnością finansową związaną z trybunałami do spraw rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, utworzonymi na mocy umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, Dz. Urz. UE L 257 z 28 sierpnia 2014 roku
4. Konwencja Narodów Zjednoczonych dotyczącej przejrzystości w umownych postępowaniach arbitrażowych między inwestorem a państwem przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 2014 roku uchwałą A/RES/69/116 i otwarta do podpisu 17 marca 2015 roku w Port Luis na Mauritius i następnie w Nowym Jorku w siedzibie NZ;
http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/69/116
5. Zasady dotyczące przejrzystości w umownych postępowaniach arbitrażowych między inwestorem a państwem przyjęte przez Komisję Narodów Zjednoczonych do spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego w dniu 11 lipca 2013 r. („zasady przejrzystości UNCITRAL”), które weszły w życie z dniem 1 kwietnia 2014 r.
http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/arbitration/rules-on-transparency/Rules-on-Transparency-E.pdf
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: