Religie Ameryk 2104-M-D3REAM-A
1. Wprowadzenie do religii w stosunkach międzynarodowych. Miejsce religii w kulturze. Religie Ameryk na tle religii świata – statystyki. Rozprzestrzenianie się religii w świecie. Film nt. buddyzmu
2. Zjawisko synkretyzmu religijnego i powstawania nowych ruchów religijnych (NRR). Specyfika religijności Amerykanów. Film „Świadectwo dla świata” nt. objawień Maryjnych w Kolumbii
3. Religie pierwotne – charakterystyka zajwiska; pojęcia: manizm, totemizm, animizm, fetyszyzm, dynamizm itd. Religie Ameryki przedkolumbijskiej. Religia i wojna u Azteków (dla wszystkich!!), religia Majów (ref.), Inków (ref.) i Indian Ameryki Pn (ref.).
4. Zaprowadzenie chrześcijaństwa w Ameryce i zderzenie kultur. Redukcje jezuickie (ref.). Bartolomeo de las Casas i Francisco de Vitoria. Masoneria, świecki humanizm, sekularyzacja i niepodległość państw w AŁ na przykładzie m.in. Urugwaju (dla wszystkich) i innych państw regionu (ref.). Kościół w Meksyku (ref.). Objawienia w Guadalupe (ref.)
5. Katolicyzm w Ameryce. Kościół amerykański Jana Pawła II – Adhortacja Ecclesia in America i podróże apostolskie. Jan Paweł II w Peru (ref.) i na Kubie (ref.). Kościół ubogich i teologia wyzwolenia (ref.). Rola Kościoła w pojednaniu narodowym w Nikaragui (ref.). Kościół w Salwadorze i działalność abp Romero (ew.film + ref.). Argentyński papież Franciszek i sytuacja Kościoła w tym kraju (ref.). Kościół w Brazylii (ref.) Katolicy w USA (ref.)
6. Ewangelizacja kultur na przykładzie Ameryki – problem inkulturacji chrześcijaństwa. Geneza i charakterystyka religii synkretycznych Ameryk. Pejotyzm (ref.), Taniec Ducha (ref.) oraz wudu (ref.), santeria - szango – umbanda (ref.), rastafarianizm (ref.) i in.
7. Protestantyzm i ruchy charyzmatyczne w Ameryce. Sekty nawiązujące do chrześcijaństwa – świadkowie Jehowy (ref.), mormoni (ref.). Religie i religijność w Stanach Zjednoczonych. Religia w polityce amerykańskiej (ref.) Zjawisko teleewangelistów w Amerykach (ref.). Żydzi, buddyści, „naród islamu” i in. religie niechrześcijańskie w Amerykach (ref.).
Efekty kształcenia
Podstawowa wiedza nt. zjawisk religijnych w Amerykach i świadomość ich znaczenia dla stosunków międzynarodowych w regionie.
Kryteria oceniania
Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie aktywności na zajęciach (wypowiedzi, referaty, prezentacje) lub egzaminu ustnego
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Podręczniki i literatura ogólna:
1. T. Beal, Religion in America. A very short introduction, Oxford 2008
2. B. E. Carroll, The Routledge Historical Atlas of Religion in America, London 2000
3. M. F. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska wobec wyzwań globalizacji, Toruń 2006.
4. M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury latynoamerykańskiej, Warszawa 2009
5. L. M. Penyak, W. J. Petry (eds.), Religion in Latin America. A Documentary History, Maryknoll, New York 2006
6. A. M. Solarz, H. Schreiber (red.), Religia w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2012.
7. P. W. Williams, America’s Religions. From Their Origins to the Twenty – first Century, Urbana and Chicago 2008
• V. Kubalkova, A ‘Turn to Religion’ in International Relations, “Perspectives” 2009, vol. 17, nr 2.
• J. Kulska, Ewolucja miejsca i roli czynnika religijnego w stosunkach międzynarodowych, „Stosunki międzynarodowe – International Relations” 2012, nr 1.
• A. M. Solarz, Religia w Trzecim Świecie, w: M. W. Solarz (red.), Kraje rozwijające się na początku XXI w. Wybrane problemy, Warszawa 2011
• D. D’Souza, To wspaniałe chrześcijaństwo, Kraków, bez daty wydania.
• Statystyki religii na: www.adherents.com
• Z. J. Zdybicka, Religia i religioznawstwo, Lublin 1988.
2. Zjawisko synkretyzmu religijnego i powstawania nowych ruchów religijnych (NRR). Specyfika religijności Amerykanów. Film „Świadectwo dla świata” nt. objawień Maryjnych w Kolumbii
Literatura szczegółowa:
• P. Jenkins, Chrześcijaństwo przyszłości. Nadejście globalnej Christianitas, Warszawa 2009
• T. Walendziak, Synkretyzm religijny, w: M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury…, r. XX
• A. Szyjewski, Etnologia religii, Kraków 2001, cz. czwarta, r. XVI.
• K. Banek, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2008 (r. pt. Religie Ameryki prekolumbijskiej).
• P. Crepon, Religia a wojna, Gdańsk 1994 (r. pt. Święta wojna u Azteków)
• K. Mikulska-Dąbrowska, Prekolumbijskie cywilizacje Mezoameryki oraz M. Giersz, Prekolumbijskie cywilizacje Andów Środkowych, w: M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury…, op. cit.
• M. Frankowska, Mitologia Azteków, Warszawa 1987 (dodatkowo).
• J. Brzozowski, Znaczenie trzech pierwszych synodów limskich dla ewangelizacji Indian Guarani, Warszawa 2007 (r. I i IV)
• J. Brzozowski, Kościół urugwajski wobec działalności sekularyzacyjnej masonerii w latach 1830-1917 w świetle publikacji urugwajskich, Warszawa 1997 (lub J. Brzozowski, Kościół a masoneria w Urugwaju – walka o rząd dusz, w: A. M. Solarz, H. Schreiber (red.), Religia…, op. cit. oraz S. Meetschen, ABC masonerii, Warszawa 2012)
• Ł. Grützmacher, Odkrycie i podbój Ameryki – interpretacja i reinterpretacja; T. Szyszka, Zmagania ewangelizacyjne w Ameryce Łacińskiej; T. Szyszka, Redukcje jezuickie i muzyka baroku misyjnego, w: M. F. Gawrycki (red.), Dzieje…, op. cit.
• A. M. Solarz, Prymat prawa i moralności – dziedzictwo myśli chrześcijańskiego średniowiecza we współczesnych stosunkach międzynarodowych, w: A. M. Solarz, H. Schreiber (red.), Religia w …, op. cit.
• M. Żywczyński, Szkice z dziejów radykalizmu chrześcijańskiego, PAX 1976 (r. Z rozważań nad stosunkiem ewangelii do sprawy społecznej; DeVitoria i Las Casas)
• H. Casanova, Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2007 (r. 5 nt. Brazylii)
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in America (fragmenty – Wprowadzenie nr 1-7, r. II nr 13-25, r V I VI nr 52-76.
• Jan Paweł II w Peru, Warszawa 2011.
• D. Johnston, C. Sampson (eds.), Religion, the Missing Dimension of Statecraft, Oxford University Press, 1994 (r. 5 nt. Nikaragui)
• J. Piekoszewski, Katolicyzm amerykański, Lublin 1989 (wybrane rozdziały).
• A. Pietrzak, „Złoty wiek” chrześcijaństwa a Ameryce Łacińskiej; Z. Marzec, O co chodzi teologom wyzwolenia?, w: M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury.., op. cit., r. XVIII, XIX
• A. Pietrzak SVD, Opcja na rzecz ubogich w Kościele katolickim w Ameryce łacińskiej, w: M. F. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska wobec wyzwań…, op. cit.
• M. Sobczyński, Jan Paweł II jako mediator sporów międzynarodowych, w: M. Wilk, Ł. Donaj (red.), Jan Paweł II – w kręgu myśli politycznej i dyplomacji, Łódź 2009.
• D. Warakomska, J. J. Szczepański, Ostatnia wyspa komunizmu, Jan Paweł II na Kubie, Kraków 1998.
:
• Inkulturacja chrześcijaństwa w świecie, Pieniężno 1999 (J. Salmen, Inkulturacja – exkulturacja; M. Kairski, M. Wołodźko, Problem inkulturacji społeczeństw pierwotnych Amazonii w ujęciu antropologicznym; K. Bieńkowski, Inkulturacja chrześcijaństwa w Redukcjach Paragwajskich; Z. Pasek, Inkulturacja – Nowa postać odwiecznego procesu)
• M. F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury latynoamerykańskiej, op. cit., r. XXI (A. Pietrzak, Synkretyczne religie afrykańskie w Ameryce Łacińskiej).
• W. Kowalak SVD, Geneza religii synkretycznych w Ameryce Południowej, w: A. Wąs (red.), Werbiści a badania religiologiczne, Warszawa 2005, s. 129-142.
• W. Kowalak SVD, Religie synkretyczne, „Nurt SVD. Kwartalnik misjologiczno-religioznawczy” 1998, nr 4, („Wstęp” oraz „Ameryka”).
• M. Posern-Zielińska, Peyotyzm, religia Indian Ameryki Północnej, Wrocław 1972
• P. A. Sokołowski, Chrystiano-poganizmy o podłożu afrykańskim w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach – wyzwanie dla Kościoła i społeczeństwa, w: M. F. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska wobec wyzwań globalizacji, Toruń 2006.
• A. Szyjewski, Etnologia religii, op.cit. cz. czwarta, r. XVII b, g, h.
Dot. ref.:
• M. Deren, Taniec nieba i ziemi. Bogowie haitańskiego Wudu, Kraków 2000.
• A. Gößling, Voodoo. Bogowie, czary, rytuały, Kraków 2010.
• W. Kowalak SVD, Umbandyzm; nowa religia w Brazylii, w: Z zagadnień etnologii i religioznawstwa, „Materiały i Studia Księży Werbistów”, Warszawa 1986.
• M. Posern-Zielińska, Ruchy społeczne i religijne Indian hiszpańskiej Ameryki Południowej, XVI-XX w., Wrocław 1974.
• A. Zwoliński, Świat voodoo, Kraków 2011.
• P. Adamiec, Rola czynnika religijnego w polityce amerykańskiej, Warszawa 2009.
• E. Bagiński, Świadkowie Jehowy. Pochodzenie, historia, wierzenia, Kraków 2004
• J. Casanova, Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2005 (r. 6-7).
• S. Fath, Religia w Białym Domu, Warszawa 2007 (r. II-IV).
• A. Fijałkowska, Teleewangeliści w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Łacińskiej, w: A. M. Solarz, H. Schreiber (red.), Religia…, op. cit.
• J. Haynes, An Introduction to International Relations and Religion, Pearson Longman 2007 (r. 8 nt. USA).
• G. Kepel, Zemsta Boga. Religijna rekonkwista świata, Warszawa 2010 (cz. III)
• R. de Ruiter, Świadkowie Jehowy wobec polityki USA, syjonizmu i wolnomularstwa, Kraków 2007.
• A. Wójtowicz SAC, Bóg mormonów, Kraków 2003.
• M. Jones, Gwiazda i krzyż, Wrocław 2007 (r. pt. Ameryka).
• A. M. Solarz, Buddyzm w Ameryce Łacińskiej, w: M. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska w regionie Azji i Pacyfiku, Toruń 2007.
• A. Zwoliński, Scjentologia, Kraków 2007.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: